به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنيم، روايت شده است چون امام سجاد(ع) را با زنان از كربلا آوردند، زنان
اهل كوفه را ديدند زارى كنان و گريبان چاك زده و مردان هم با آنان
مىگريستند، زين العابدين عليهالسّلام بيمار بود و از بيمارى ناتوان پس
به آوازى ضعيف و آهسته گفت: اينان بر ما گريه مىكنند پس ما را كه كشت؟!
آنگاه حضرت زينب(س) سوى مردم اشارت كرد كه خاموش باشيد.
حذيم گويد: هرگز بانويى پردهنشين گوياتر از وى نديدم، گويي بر زبان علىّ
عليهالسّلام سخن ميگفت و به مردم اشاره كرد ساكت باشند. نفسها فرو بسته
شد و هر زنگى از بانگ ايستاد، آنگاه پس از حمد و ثناى الهى و صلوات بر رسول
خدا صلّى اللَّه عليه و آله فرمود:
اما بعد، اى مردم كوفه، اى گروه دغا و دغل و بىغيرت، اشكتان خشك نشود و
نالهاتان آرام نگيرد، مثل شما مثل آن زن است كه رشته خود را پس از محكم
تافتن و ريستن باز تار تار مىكرد، سوگندهاتان را دست آويز فساد كردهايد،
چه داريد مگر لاف زدن و نازش و دشمنى و دروغ و مانند كنيزان چاپلوسى نمودن و
چون دشمنان سخن- چينى كردن يا چون سبزهاى بر پهن روئيدهايد و گچى كه روى
قبر بدان اندوده، براى خود بد توشهاى فرستاديد كه خداى را بر شما بخشم
آورد و در عذاب جاودان مانيد.
أَمَّا بَعْدُ يَا أَهْلَ الْكُوفَةِ يَا
أَهْلَ الْخَتْلِ وَ الْغَدْرِ وَ الْخَذْلِ أَلَا فَلَا رَقَأَتِ
الْعَبْرَةُ وَ لَا هَدَأَتِ الزَّفْرَةُ إِنَّمَا مَثَلُكُمْ كَمَثَلِ
الَّتِي (نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعْدِ قُوَّةٍ أَنْكاثا تَتَّخِذُونَ أَيْمانَكُمْ دَخَلًا بَيْنَكُمْ - نحل92)
هَلْ فِيكُمْ إِلَّا الصَّلَفُ وَ الْعُجْبُ وَ الشَّنَفُ وَ الْكَذِبُ
وَ مَلَقُ الْإِمَاءِ وَ غَمْزُ الْأَعْدَاءِ أَوْ كَمَرْعًى عَلَى
دِمْنَةٍ أَوْ كَفِضَّةٍ عَلَى مَلْحُودَةٍ أَلَا بِئْسَ مَا قَدَّمَتْ
لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ أَنْ سَخِطَ اللَّهُ عَلَيْكُمْ وَ فِي الْعَذَابِ
أَنْتُمْ خَالِدُون.
آيا براى برادرم مىگرييد، آرى بگرييد كه شايسته گريستنيد، بسيار بگرييد و
اندك بخنديد كه عار آن شما را گرفت و ننگ آن بر شما آمد ننگى كه هرگز از
خويشتن نتوانيد شست و چگونه از خود بشوييد اين ننگ را كه فرزند خاتم
انبياء؛ معدن رسالت و سيّد جوانان أهل بهشت را كشتيد؟ آنكه در جنگ سنگر شما
و تنها حزب و دسته شما بود و در صلح موجب آرامش دل شما و مرهم زخم شما و
در سختىها پناه شما بود، و در محاربات مرجع شما او بود، بد است آنچه پيش
فرستاديد براى خويش و بد است آن بار گناهى كه بر دوش خود گرفتيد براى روز
رستاخيز خود. نابودى باد شما را نابودى، و سرنگونى باد سرنگونى، كوشش شما
به نوميدى انجاميد و دستها بريده شد و سودا زيان كرد و خشم پروردگار را
براى خود خريديد و خوارى و بيچارگى شما را حتم باشد.
أَ تَبْكُونَ أَخِي أَجَلْ وَ اللَّهِ
فَابْكُوا فَإِنَّكُمْ أَحْرَى بِالْبُكَاءِ فَابْكُوا كَثِيراً وَ
اضْحَكُوا قَلِيلًا فَقَدْ أَبْلَيْتُمْ بِعَارِهَا وَ مَنَيْتُمْ
بِشَنَارِهَا وَ لَنْ تَرْحَضُوهَا أَبَداً وَ أَنَّى تَرْحَضُونَ قُتِلَ
سَلِيلُ خَاتَمِ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنِ الرِّسَالَةِ وَ سَيِّدُ شَبَابِ
أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مَلَاذُ حَرْبِكُمْ وَ مَعَاذُ حِزْبِكُمْ وَ
مَقَرُّ سِلْمِكُمْ وَ آسِي كَلْمِكُمْ وَ مَفْزَعُ نَازِلَتِكُمْ وَ
الْمَرْجِعُ إِلَيْهِ عِنْدَ مُقَاتَلَتِكُمْ- وَ مَدَرَةُ حُجَجِكُمْ وَ
مَنَارُ مَحَجَّتِكُمْ أَلَا سَاءَ مَا قَدَّمَتْ لَكُمْ أَنْفُسُكُمْ وَ
سَاءَ مَا تَزِرُونَ لِيَوْمِ بَعْثِكُمُ فَتَعْساً تَعْساً وَ نَكْساً
نَكْساً لَقَدْ خَابَ السَّعْيُ وَ تَبَّتِ الْأَيْدِي وَ خَسِرَتِ
الصَّفْقَةُ وَ بُؤْتُمْ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَ ضُرِبَتْ عَلَيْكُمُ
الذِّلَّةُ وَ الْمَسْكَنَة.
مىدانيد چه جگرى از رسول خدا شكافتيد و چه پيمانى شكستيد و چه پردهگى
او را از پرده بيرون كشيديد و چه حرمتى از وى بدريديد و چه خونى ريختيد؟!
كارى شگفت آورديد كه نزديك است از هول آن آسمانها فرو ريزد و زمين بشكافد و
كوهها متلاشى شود و از هم بپاشد، مصيبتى است دشوار و بزرگ و بد و كج و
پيچيده و شوم كه راه چاره در آن بسته در عظمت به پر بودن زمين و آسمان است،
آيا شگفت آوريد اگر آسمان خون ببارد، و عذاب آخرت خواركنندهتر است و هيچ
يارى نشوند، پس تأخير و مهلت شما را چيره نكند كه خداى تعالى از شتاب و
عجله منزّه است و از فوت خونى نمىترسد و او در كمينگاه ما و شما است
آنگاه اين اشعار از انشاى خود فرمود كه:
چه خواهيد گفت هنگامى كه پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله با شما گويد: اين
چه كاريست كه كرديد- و شما كه آخرين امّت هستيد-؟! به خانواده و فرزندان و
عزيزان من؛ بعضى اسيرند و بعضى آغشته به خون، پاداش من كه نيكخواه شما بودم
اين نبود كه با خويشانم پس از من بدى كنيد، من مىترسم عذابى بر شما نازل
شود مانند آن عذاب كه قوم ارم را هلاك كرد.
پس از آنها روى بگردانيد.
حذيم گفت: مردم را حيران ديدم و دستها به دندان مىگزيدند، پيرمردى در
كنار من بود مىگريست و ريشش از اشك تر شده بود و دست سوى آسمان برداشته
مىگفت: پدر و مادرم فدايشان؛ سالخوردگان ايشان بهترين سالخوردگانند و
جوانان آنان بهترين جوانان و زنان ايشان بهترين زنان و نسل آنها والاتر از
همه و فضل آنها بالاتر، و اين اشعار سرود:
پيرانشان بهترين سالخوردگانند و نسل اينان اگر شمار شود عارى از هر تباهى و خوارى است.
أَ تَدْرُونَ وَيْلَكُمْ أَيَّ كَبِدٍ
لِمُحَمَّدٍ ص فَرَثْتُمْ وَ أَيَّ عَهْدٍ نَكَثْتُمْ وَ أَيَّ كَرِيمَةٍ
لَهُ أَبْرَزْتُمْ وَ أَيَّ حُرْمَةٍ لَهُ هَتَكْتُمْ وَ أَيَّ دَمٍ لَهُ
سَفَكْتُمْ (لَقَدْ جِئْتُمْ شَيْئاً إِدًّا تَكادُ السَّماواتُ يَتَفَطَّرْنَ مِنْهُ وَ تَنْشَقُّ الْأَرْضوَ تَخِرُّ الْجِبالُ هَدًّا - مريم89 و 90) لَقَدْ
جِئْتُمْ بِهَا شَوْهَاءَ صَلْعَاءَ عَنْقَاءَ سَوْدَاءَ فَقْمَاءَ
خَرْقَاءَ كَطِلَاعِ الْأَرْضِ أَوْ مِلْءِ السَّمَاءِ أَ فَعَجِبْتُمْ
أَنْ تُمْطِرَ السَّمَاءُ دَماً وَ (لَعَذابُ الْآخِرَةِ أَخْزى وَ هُمْ لا يُنْصَرُونَ - فصلت16) فَلَا
يَسْتَخِفَّنَّكُمُ الْمَهَلُ فَإِنَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يَحْفِزُهُ
الْبِدَارُ وَ لَا يُخْشَى عَلَيْهِ فَوْتُ النَّارِ كَلَّا إِنَّ
رَبَّكَ لَنَا وَ لَهُمْ لَبِالْمِرْصادِ ثُمَّ أَنْشَأَتْ تَقُولُ ع
مَا ذَا تَقُولُونَ إِذْ قَالَ النَّبِيُّ لَكُمْ مَا ذَا صَنَعْتُمْ وَ أَنْتُمْ آخِرُ الْأُمَمِ
بِأَهْلِ بَيْتِي وَ أَوْلَادِي وَ تَكْرِمَتِي مِنْهُمْ أُسَارَى وَ مِنْهُمْ ضُرِّجُوا بِدَمٍ
مَا كَانَ ذَاكَ جَزَائِي إِذْ نَصَحْتُ لَكُمْ أَنْ تَخْلُفُونِي بِسُوءٍ فِي ذَوِي رَحِمِي
إِنِّي لَأَخْشَى عَلَيْكُمْ أَنْ يَحُلَّ بِكُمْ مِثْلُ الْعَذَابِ الَّذِي أَوْدَى عَلَى إِرَمٍ
ثُمَّ وَلَّتْ عَنْهُمْ- قَالَ حِذْيَمٌ فَرَأَيْتُ النَّاسَ حَيَارَى قَدْ
رَدُّوا أَيْدِيَهُمْ فِي أَفْوَاهِهِمْ فَالْتَفَتَ إِلَيَّ شَيْخٌ فِي
جَانِبِي يَبْكِي وَ قَدِ اخْضَلَّتْ لِحْيَتُهُ بِالْبُكَاءِ وَ يَدُهُ
مَرْفُوعَةٌ إِلَى السَّمَاءِ وَ هُوَ يَقُولُ بِأَبِي وَ أُمِّي
كُهُولُهُمْ خَيْرُ كُهُولٍ وَ نِسَاؤُهُمْ خَيْرُ نِسَاءٍ وَ شَبَابُهُمْ
خَيْرُ شَبَابٍ وَ نَسْلُهُمْ نَسْلٌ كَرِيمٌ وَ فَضْلُهُمْ فَضْلٌ عَظِيمٌ
ثُمَّ أَنْشَدَكُهُولُكُمْ خَيْرُ الْكُهُولِ وَ نَسْلُكُمْ إِذَا عُدَّ
نَسْلٌ لَا يَبُورُ وَ لَا يَخْزَى.
پس علىّ بن الحسين عليهما السّلام فرمود: اى عمّه خاموش باش، باقى ماندگان
بايد از گذشتگان عبرت گيرند و تو بحمد اللَّه عالمي هستي كه احتياج به
تعليم نداري و نياموخته خردمند و گريه و ناله، رفتگان را باز نمىگرداند.
پس آن بانوى بزرگوار ساكت شد.
فَقَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِيَا عَمَّةِ
اسْكُتِي فَفِي الْبَاقِي مِنَ الْمَاضِي اعْتِبَارٌ وَ أَنْتِ بِحَمْدِ
اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَةٍ إِنَّ
الْبُكَاءَ وَ الْحَنِينَ لَا يَرُدَّانِ مَنْ قَدْ أَبَادَهُ الدَّهْرُ
فَسَكَتَتْ.