چرا انتخابات ماه آينده سناي آمريكا هم مهم است؟

دوره حضور منتخبان در سناي آمريكا شش ساله است و هر دو سال يكبار انتخاباتي براي انتخاب يك‌سوم اعضاي آن برگزار مي‌شود.

در حال حاضر جمهوري‌خواهان با داشتن 54 كرسي از مجموع 100 كرسي، حائز اكثريت سنا هستند. دموكرات‌ها نيز 44 سناتور داشته و دو عضو باقي‌مانده گرايش سياسي خاصي نداشته و مستقل به حساب مي‌آيند، هرچند اين دو عضو در اكثر شرايط همراه دموكرات‌ها هستند.

در سناي يكصد نفره آمريكا، هر حزبي براي داشتن اكثريت و كنترل سنا بايد 51 كرسي را از آن خود كند.

از بين 34 كرسي كه در اين دور از انتخابات به رقابت گذاشته مي‌شوند، 10 كرسي آن در حاضر در كنترل دموكرات‌ها و 24 كرسي از آن جمهوري‌خواهان است.

در انتخابات پيش‌رو 7 دموكرات و 21 جمهوري‌خواه به دنبال انتخاب دوباره هستند. همچنين 5 سناتور شامل 3 دموكرات و 2 جمهوري‌خواه پس از پايان دوره كنوني خود بازنشسته مي‌شوند.

با اين حال، بررسي نظرسنجي‌هاي انجام شده نشان مي‌دهد كه دموكرات‌ها از بين 10 كرسي كه هم‌اكنون در اختيار هم‌حزبي‌شان است و در انتخابات پيش‌رو بايد براي حفظ آن‌ها رقابت كنند، جز در كرسي «هري ريد» رئيس فعلي دموكرات‌ها در سنا از ايالت نوادا كه در دور بعد شركت نكرده و بازنشسته مي شود، بقيه همه امن هستند و دموكرات‌ها اميد زيادي به پيروزي در آن‌ها دارند.

اين در حالي است كه وضعيت جمهوري‌خواهان متفاوت بوده و در چند كرسي كنوني خود شاهد رقابتي جدي از سوي رقباي دموكرات خود خواهند بود.

در اين انتخابات، با احتساب دو نماينده مستقل اما متمايل به دموكرات‌ها (44+2)، اين حزب براي كسب اكثريت سنا بايد در پنج كرسي ديگر كه هم‌اكنون در اختيار جمهوري‌خواهان است، پيروز شود. وضعيت نظرسنجي‌هاي كنوني نشان مي‌دهد كه دموكرات‌ها تاكنون توانسته‌اند در سه حوزه ويسكانسين، ايلينوي و اينديانا نامزدهاي رقيب را پشت سر گذشته و پيروزي خود را كم و بيش قطعي كنند.

با اين حال، دموكرات‌ها همچنان به پيروزي در دو كرسي ديگر ديگر نياز دارند تا خيالشان بابت كنترل سنا راحت شود. اين دو كرسي طبعا بايد از بين پنج كرسي ايالت‌هاي نيوهمشاير، پنسيلوانيا، ميسوري، كاروليناي شمالي و آريزونا باشند، كرسي‌هاي كه نامزدهاي جمهوري‌خواه موقعيت كاملا مستحكمي در آن ندارند.

با اين حال، دموكرات‌ها اگر در ايالت نوادا (كرسي فعلي سناتور هري ريد) شكست بخورند، نيازمند پيروزي در سه كرسي (مجموع شش كرسي جديد)‌ مي‌شوند.

يعني از 46 عضو (دموكرات و مستقل)‌ يك كرسي هري ريد را از دست مي‌دهند و به 45 كرسي كاهش مي‌يابند، در اين صورت براي دستيابي به 51 كرسي (اكثريت سنا)‌ نيازمند 6 كرسي جديد مي‌شوند كه در 3 كرسي ويسكانسين، ايلينوي و اينديانا كار خود را پيش برده و به احتمال زياد پيروز مي‌شوند. در نتيجه همچنان نيازمند پيروزي در 3 كرسي ديگر از بين كرسي‌هاي آريزونا،‌ نيوهمشاير، پنسيلوانيا، كاروليناي شمالي و ميسوري هستند.

لازم به ذكر است كه اگر وضعيت اين دو حزب برابر شود و هركدام 50 عضو داشته باشند، معاون رئيس جمهوري به عنوان رئيس سنا مي‌تواند در رأي‌گيري‌ها نقش‌آفريني كند و نتيجه را مشخص كند. وضعيتي كه به معناي همراهي سنا با رئيس جمهوري وقت است.

نتايج نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه دموكرات‌ها علاوه بر شكست در كرسي سناتوري ايالت نوادا، احتمالا در آريزونا هم نمي‌توانند موفق شوند، زيرا نامزد جمهوري‌خواهان در اين ايالت تنها يك گام با جلبِ «قاطع» اقبال عمومي فاصله دارد. اما در چهار ايالت ديگر رقابت در حد خطاي آماري يعني كمتر از 3 درصد و كاملا شانه به شانه است.

يعني رقابت در ايالت‌هاي نيوهمشاير، پنسيلوانيا، كاروليناي شمالي و ميسوري است كه تكليف اكثريت سنا را مشخص مي‌كند و اگر دموكرات‌ها در سه كرسي از اين چهار كرسي پيروز شوند، آن موقع است كه به طور قطع كنترل سنا را به دست مي‌گيرند.

البته براساس برخي سنجش‌ها و تحليل‌هاي انجام شده، در صورتي كه دونالد ترامپ در انتخابات رياست جمهوري اين كشور با اختلافي بيش از 5 درصد شكست بخورد، اين احتمال وجود دارد كه جمهوري‌خواهان دستكم در رقابت بر سر دو كرسي (از بين كرسي‌هاي ايالت‌هاي نيوهمشاير، پنسيلوانيا، كاروليناي شمالي و ميسوري) سنا شكست خواهند خورد. در اين وضعيت كرسي‌هاي هر دو حزب در سناي آمريكا برابر (50-50) خواهد شد؛ و با فرض شكست ترامپ، معاون كلينتون به عنوان رئيس سنا در رأي‌گيري‌ها نقش‌آفريني كرده و سنا به كنترل دموكرات‌ها در خواهد آمد.

بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه راهبرد جمهوري‌خواهان در انتخابات پيش‌رو متمركز بر كنترل سنا (حتي در صورت شكست ترامپ) است. يعني جمهوري‌خواهان به شدت به دنبال پيروزي در سه كرسي سنا از چهار كرسي متعلق به ايالت‌هاي نيوهمشاير، پنسيلوانيا، كاروليناي شمالي و ميسوري هستند، تا در برابر هيلاري كلينتون - در صورت انتخاب به عنوان رئيس جمهوري آمريكا - بتوانند عرضه اندام كرده و اجازه ندهند كلينتون با آزادي عمل اعضاي كابينه و قضات ديوان‌عالي را نصب كند و جلوي برنامه‌هايش را بگيرند.

البته با اين وضعيت مشخص است كه در صورت پيروزي ترامپ در انتخابات رياست جمهوري، جمهوري‌خواهان به طور قطع سنا را هم حفظ خواهند كرد.

در نتيجه براي اينكه دموكرات‌هاي آمريكا بتوانند برنامه هايشان را به پيش ببرند بايد علاوه بر شكست دادن ترامپ و حفظ كاخ سفيد، مجلس سنا را نيز كنترل كنند، خاصه كه با وضعيت كنوني و نظرسنجي‌هاي انجام شده، دموكرات‌ها شانس چنداني براي پيروزي در انتخابات مجلس نمايندگان نداشته و اكثريت اعضاي دوره آتي آن جمهوري‌خواه خواهند بود.