علاوه بر ايشان سه نفر ديگر نيز كانديداي انتخابات شدند كه عبارت بودند از: "علياكبر پرورش" نماينده وقت اصفهان در مجلس شوراي اسلامي، "سيدرضا زوارهاي" معاون پيشين وزارت كشور و "حسن غفوريفرد" وزير نيروي دولت دوم.
سومين دوره انتخابات رياست جمهوري در شرايطي در روز دهم مهرماه 1360 برگزار شد كه فضاي سياسي كشور با گذشت بيش از سه ماه از عزل "ابوالحسن بنيصدر"، اولين رئيسجمهور ايران و شهادت "محمدعلي رجايي" دومين رئيسجمهور ايران به حالت عادي بازنگشته بود. علاوه بر اين، تداوم جنگ تحميلي نيز مزيد بر علت شده بود تا اوضاع سياسي ايران در آستانه انتخابات دور سوم رياستجمهوري متشنجتر از دو دوره قبل به نظر بيايد.
علاوه بر اين، جريانهاي معاند با نظام مقدس جمهوري اسلامي نيز به دنبال آن بودند تا با شيوههاي مختلف مردم را از شركت در انتخابات بازدارند. در اين بين سازمان منافقين ميكوشيد تا با ايجاد فضاي رعب و وحشت، مانع از حضور مردم در پاي صندوقهاي راي شود. ترور شهيد "هاشمينژاد" در آستانه انتخابات و نيز عملياتهاي تروريستي منافقين در نقاط مختلف كشور نمونهاي از اين دست اقدامات بود. در چنين شرايطي "امام خميني(ره)" به اهداف منافقين پي برده و در پيامي خطاب به ملت ايران فرمودند: «اين شرارتها براي آن است كه شما را از رفتن پاي صندوقها بترسانند.»[1]
با روشنگريهاي حضرت امام(ره) و آگاهي مردم، توطئههاي دشمنان نقش بر آب شد اما يك عامل سومي نيز در اين بين وجود داشت كه باعث كشيده شدن مردم به سمت صندوقهاي راي ميشد و آن كانديداتوري شخصيتي چون "آيتالله خامنهاي" بود.
اين عوامل باعث شد تا ميزان مشاركت در اين دوره نسبت به دو دوره گذشته بسيار بيشتر شود، به طوري كه روزنامه "جمهوري اسلامي" فرداي روز انتخابات درباره حضور مردم پاي صندوقهاي راي نوشت: «استقبال طبقات مختلف مردم هميشه در صحنه تهران از انتخابات به حدي بود كه پس از گشايش حوزهها يعني از ساعت 7 بامداد، صفهاي طولاني مردم مشتاق براي شركت در انتخابات تشكيل شد. مردم حقجوي و انقلابي تهران در حالي كه دستهدسته براي شركت در مراسم بزرگداشت عالم مجاهد "شهيد هاشمينژاد" و چهار سردار رشيد اسلام، "شهيد فلاحي"، "شهيد نامجو"، "شهيد فكوري" و برادر "شهيد كلاهدوز" عازم دانشگاه تهران بودند، در جلوي درب دانشگاه براي شركت در انتخابات صفهاي طولاني تشكيل داده و در حالي كه طول اين صفها به بيش از 500 متر ميرسيد با نظم و آرامش خاصي راي خود را به صندوق انداختند. يك مقام در فرمانداري تهران در ساعت 7 و 45 دقيقه بامداد ديروز در يك تماس تلفني گفت كه مدت اخذ آرا طبق تصميمات اتخاذ شده قبلي بايستي در 10 ساعت به پايان برسد ولي احتمال دارد به علت استقبال بيش از حد مردم اين مدت افزايش يابد...»[2]
آمار آراي مردم به تفكيك استانها نشان ميدهد كه در انتخابات 10 مهر 60 نسبت به دو دوره قبل، درصد مشاركت در استانهاي كشور به طور چشمگيري افزايش يافته است. به عنوان مثال درصد مشاركت در تهران 12 درصد، در آذربايجان شرقي 14 درصد، در هرمزگان 11 درصد و در سيستان و بلوچستان 16 درصد نسبت به دوره دوم انتخابات رياست جمهوري رشد داشت.[3]
براساس آماري كه "محمدحسين سرورالدين" معاون سياسي وقت وزارت كشور در روز 13 مهر 60 ارائه داد ، در تهران حضرت آيتالله خامنهاي از مجموع 2286333 راي، 2079951 راي يعني 90 درصد كل آراء را به خود اختصاص داد.
به منظور پي بردن به ميزان استقبال مردم از سومين دوره انتخابات رياست جمهوري، آمار مشاركت در كل كشور در اين دوره را با دو دوره قبل مقايسه ميكنيم:
دوره اول:
- تاريخ برگزاري: 5 بهمن 1358
- رئيسجمهور منتخب: ابوالحسن بني صدر با 10 ميليون و 753 هزار و 752 راي (75 درصد آراء)
- درصد مشاركت: 67 درصد
دوره دوم:
- تاريخ برگزاري: 2 مرداد 1360
- رئيسجمهور منتخب: محمدعلي رجايي با 12 ميليون و 770 هزار و 50 راي (87 درصد آراء)
- درصد مشاركت: 64 درصد
دوره سوم:
- تاريخ برگزاري: 10 مهر 1360
- رئيسجمهور منتخب: حضرت آيتالله خامنهاي با 16008579 راي (95 درصد آراء)
- درصد مشاركت: 74.2 درصد
نمودار زير درصد مشاركت در سه دوره رياست جمهوري و درصد آراي رئيسجمهور منتخب در اين سه دوره را نشان ميدهد.
پيش از اينكه حضرت آيتالله خامنهاي در انتخابات ثبت نام كنند، مردم خواستار حضور ايشان در اين انتخابات بودند؛ بهطوري كه خود ايشان نيز، "خواست مردم" را يكي از انگيزههاي خود براي شركت در انتخابات رياست جمهوري عنوان كرده و فرمودند: «وقتي از حادثه ترور دو ماه پيش جان سالم به در بردم احساس كردم كه خداي بزرگ مرا براي انجام رسالتهاي سنگين خود حفظ كرده است؛ همان وقت آرزو كردم كه باقيمانده اين عمر بازيافته را در ميدانهاي دشوار و سخت خرج كنم. ديگر اينكه خواست مردم بود كه با شعارهايشان اين خدمتگزار را براي خدمت فراخواندند و علاوه بر اين زبدگان و كارگردانان كشور نيز اصرار ورزيدند و من در خود اين توانايي را يافتم.»[4] اين صحبتهاي حضرت آيتالله خامنهاي بازگو كننده اقبال عمومي به كانديداتوري ايشان است.
به دنبال اعلام كانديداتوري آيتالله خامنهاي براي انتخابات رياست جمهوري و سپس تائيد آن از سوي شوراي نگهبان، سازمانها، انجمنها و گروههاي خط امام به طور يكپارچه از كانديداتوري ايشان حمايت كردند.
از اين بين ميتوان به جامعه مدرسين حوزه علميه قم، روحانيت مبارز، مجاهدين انقلاب اسلامي، حزب جمهوري اسلامي، سازمان فجر اسلام، انجمن اسلامي معلمان، جامعه انجمنهاي اسلامي بازاريان، انجمنهاي اسلامي نيروي هوايي و ... اشاره كرد.[5]
شخصيتهاي سياسي و نظامي نيز در واكنش به كانديداتوري حضرت آيتالله خامنهاي در انتخابات رياست جمهوري سوم به حمايت از ايشان پرداخته و "سيد علي خامنهاي" را بهترين گزينه براي رياست جمهوري ايران دانستند. هرچند در اينجا مجال پرداختن به اظهارات همه شخصيتها نيست اما در اين قسمت به حمايت برخي از آنان از كانديداتوري حضرت آيتالله خامنهاي ميپردازيم.
"هاشمي رفسنجاني" رئيس وقت مجلس٬ حضرت آيتالله خامنهاي را شايستهترين فرد براي رياستجمهوري دانست و گفت: «من آقاي خامنهاي را انتخاب ميكنم براي اينكه ايشان را شايستهترين ميدانم... جامعه را خيلي خوب ميشناسد، خطوط جامعه را خيلي خوب ميشناسد... در رابطه با كشورهاي خارجي و شخصيتهاي خارجي، پاي اعتبار جمهوري اسلامي حرف ميزند.»[6]
"علي صياد شيرازي" هم در استقبال از كانديداتوري حضرت آيتالله خامنهاي گفت: «من به آقاي خامنهاي راي ميدهم براي اينكه ايشان بهترين بيان كننده درس رزم و مبارزه از ديدگاه مكتب مقدس اسلام است؛ ايشان با بينش مكتبي سياسي، ولايتي، قدرت مقابله با تمامي مشكلات و موانع انقلاب اسلامي را خواهد داشت. ايشان با قدرت شناخت انسانهاي خادم و خائن در به كار بردن نيروهاي مكتبي و لايق به جاي نيروهاي غيرمكتبي و نالايق نقش موثري ايفا خواهند كرد. ايشان هم از صحنه جنگ و تركيب مقدس جبهه سپاه اسلام، ارتشي، پاسدار و نيروهاي بسيج و ساير رزمندگان اسلام آگاهي دارند و هم بر بافت تكامل يافته نظام جمهوري اسلامي واقفند. آيتالله خامنهاي در طول مبارزاتش عليه طاغوت قبل از انقلاب، زندانهايش، تبعيدهايش، شكنجههايش ثبات خود را در عشق عميقش به اسلام ثابت كرده است و او مرد محراب است و هم در طول تاريخ كوتاه انقلاب با پذيرش مسئوليتهاي سنگين اجتماعي و سياسي ثابت كرده است كه مقلد صادق و نمونه براي امام امت و خدمتگزاري فداكار و ايثارگر براي اسلام و لايق و كاردان براي پذيرش بار گران مسئوليتهاي انقلاب اسلامي ايران است.»[7]
"حجتالاسلام عبدالكريم هاشمينژاد" كه در 7 مهرماه 1360 يعني سه روز قبل از برگزاري انتخابات رياست جمهوري توسط منافقين ترور شد، چندي پيش از شهادتش، درمورد شايستگي آيتالله خامنهاي گفت: «امام درباره آقاي خامنهاي فرمودند "من آقاي خامنهاي را بزرگ كردهام" پس من به كسي راي ميدهم كه امام شايستگي علمي و عملي او را گواهي دادهاند.»[8]
"سيد اسدالله لاجوردي"، دادستان وقت انقلاب اسلامي نيز در حمايت از آيتالله خامنهاي گفت: «من قطعا به آقاي خامنهاي راي خواهم داد؛ ايشان فردي است مكتبي و فردي است كه اسلام را به درستي شناخته است. فردي است كه ميتواند انقلاب اسلامي ما را صادر كند... ايشان يكي ازبهترين شاگردان مكتب امام صادق(ع) و رهروان حضرت امام خميني است... آقاي خامنهاي ميتواند مصداق اكمل كسي باشد كه سياست "نه شرقي نه غربي" را پياده كند و باز از ويژگيهاي ايشان اين است كه آدمي است قاطع و سازشناپذير... مقام و موقعيت هيچگاه نتوانسته تاكنون كوچكترين تغييري در رويه ايشان به وجود بياورد.»[9]
"آيتالله دستغيب"، امام جمعه شيراز نيز با تاكيد بر اصلح بودن حضرت آيتالله خامنهاي در حمايت از ايشان گفت: «بنده اگر حياتي باشد حتما راي خواهم داد بلاشك به حجتالاسلام آقاي سيدعلي خامنهاي؛ ايشان از چهرههاي مباركي است كه گمان نميكنم سابقه درخشان مبارزاتي ايشان براي كسي نهفته باشد... از تمام شرايط مقام رياست جمهوري كه در قانون اساسي ذكر شده به حمدالله در ايشان مجتمع است.»[10]
"سيد رضا زوارهاي" كه خود يكي از كانديداهاي رياست جمهوري بود نيز به شايستگي رقيب انتخاباتي خود اعتراف كرده و اعلام ميكند كه «بهعنوان يك مسلمان، از جهات كلي "حجتالاسلام خامنهاي" را نسبت به خود اصلح دانسته و ايشان را براي احراز مسئوليت رياست جمهوري اولي ميدانم. برادرمان خامنهاي، انساني محقق، اسلامشناس، مدير و مدبر است و شايستگي خود را در قبال مسئوليتهايشان در امور مختلف پس از انقلاب به اثبات رسانيدهاند.»
"غفوريفرد" يكي ديگر از نامزدهاي رياست جمهوري نيز آيتالله خامنهاي را شايستهترين فرد دانست و گفت: «ما همه به حجتالاسلام خامنهاي راي خواهيم داد.»[11]
آنچه در فوق آمد نشانگر اقبال عمومي به كانديداتوري حضرت آيتالله خامنهاي بود و نشان ميداد كه مردم ايران كاملا به شايستگي ايشان آگاهي داشته و مطمئن بودند كه مديريت حضرت آيتالله خامنهاي در كنار امام(ره) ميتواند در آن شرايط دشوار كشور را هدايت كند.
روز دوشنبه 13 مهرماه، سه روز پس از آغاز رايگيري و در پي شمارش آرا، نتايج قطعي انتخابات سومين دوره رياست جمهوري اعلام شد كه براساس آن، از مجموع 16 ميليون و 847 هزار و 717 راي ماخوذه، "آيتالله سيدعلي خامنهاي" با كسب 16 ميليون و 8 هزار و 579 راي، يعني معادل 95 درصد كل آراء به عنوان سومين رئيسجمهور ايران انتخاب شدند.
پي نوشت ها:
1- روزنامه اطلاعات، 8 مهر 1360.
2- روزنامه جمهوري اسلامي، 11 مهرماه 1360.
3- داوود رضي، بررسي تطبيقي عوامل اجتماعي مؤثر بر ميزان مشاركت مردم در انتخابات شش دوره رياست جمهوري پس از پيروزي انقلاب، فصلنامه علوم انساني دانشگاه الزهرا، ش 37 و 38.
4- روزنامه اطلاعات، 7 مهر 1360.
5- روزنامه جمهوري اسلامي، 1 مهر 1360.
6- روزنامه جمهوري اسلامي، 2 مهر 1360.
7- روزنامه جمهوري اسلامي، 5 مهر 1360.
8- روزنامه كيهان، 7 مهر 1360.
9- روزنامه جمهوري اسلامي، 8 مهر 1360.
10- روزنامه جمهوري اسلامي، 5 مهر 1360.
11- روزنامه كيهان، 30 شهريور 1360.