آمریکا میخواهد از صف ورود به ایران جا نماند

در همین رابطه کریس بامبری، تحلیلگر سیاسی در لندن به رادیو اسپوتنیک در مورد چرایی تبدیل تدریجی تهران به «منطقه برجسته سرمایه‌گذاری برای رژیم سرمایه‌داری (کاپیتالیسم) غرب» توضیح داد.

به نوشته این گزارش، روز چهارشنبه، غول‌های بزرگ هوانوردی، ایرباس و بوئینگ اعلام کردند که از آمریکا مجوز فروش هواپیما به ایران را به عنوان بخشی از سری قراردادهای تاریخی به ارزش حدود 50 میلیارد دلاری دریافت کرده‌اند.

ایرباس ساعات اولیه روز چهارشنبه اعلام کرد که مجوزی از دولت آمریکا برای فروش 17 هواپیما به ایران امضا کرده است. در ماه ژانویه این شرکت اعلام کرده بود که قراردادی برای صادرات 18 جت به ارزش تخمینی 22.8 میلیارد یورو (25 میلیارد دلار) با تهران امضا کرده است اما از آن زمان در انتظار مجوز واشنگتن بود.

این شرکت نسبت به دریافت دومین مجوز برای فروش باقی هواپیماها به ایران در آینده نزدیک ابراز امیدواری کرد. ازآنجایی‌که تولیدکنندگان حداقل 10 درصد قطعات ایرباس آمریکایی هستند، این شرکت به مجوز وزارت خزانه‌داری آمریکا نیاز دارد.

بر اساس بیانیه شرکت بوئینگ در اواخر روز چهارشنبه منتشر شد، بوئینگ، دیگر تولیدکننده بزرگ هواپیما نیز مجوزی برای فروش 80 هواپیما به ایران دریافت کرده است که بر اساس فهرست قیمتی حدودا ارزش آن به 17.6 میلیارد دلار می‌رسد و ارسال این هواپیماها در سال 2017 آغاز خواهد شد و تا سال 2025 ادامه خواهد یافت.

همچنین ایران‌ایر 29 بوئینگ 737‌اس را تحت قراردادی که مقامات ایرانی می‌گویند 25 میلیارد دلار ارزش دارد، کرایه خواهند کرد. تمامی این اقدامات پس از توافق ایران و غرب در سال گذشته اتفاق افتاده است که بر اساس آن برخی از تحریم‌های ایران برداشته شد. از طرف دیگر، در همان روز شینزو آبه، نخست‌وزیر ژان نسبت به سفر به ایران و تقویت روابط اقتصادی با ایران ابراز تمایل کرد. این ابراز تمایل پس از نشست با رئیس‌جمهور ایران در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک اعلام شد.

کریس بامبری، تحلیلگر سیاسی در لندن در این رابطه می‌گوید: «نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که واضح است قدرت‌های بزرگ صنعتی در حال رقابت با یکدیگر برای بازار نوظهور ایران هستند.»

«حقیقت اینکه نخست‌وزیر ژاپن به زودی به ایران سفر می‌کند به این معناست که ژاپن ممکن است وارد این گود شود. آلمان بسیار علاقه دارد با ایران تجارت کند، آنها روابط قدیمی با ایران دارند که پس از انقلاب اسلامی قطع نشد.»

در این میان، آمریکا هم ابراز نگرانی کرده است که یک بازار نوظهور جدید توسط رقبای اروپایی، ژاپنی یا چینی تصرف شود. از اینرو، این کشور در تجارت با ایران تحت فشار خواهد بود و در ضمن احتمالا تحریم‌های بانکی شان را لغو خواهند کرد.

در رابطه با تصمیم شرکت‌های هوایی آمریکا که ‌می‌خواهند با تهران تجارت کنند، این کارشناس توضیح داد به نظر می‌رسد ایران به علت ناوگان فرسوده‌اش بازار بزرگی باشد و شرکت‌های آمریکایی «نمی‌خواهند از تهران بیرون بمانند». با این حال، بامبری خاطرنشان کرد «2 فشار وجود دارد: نخست، خصومتی است که هنوز میان آمریکا و جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.» دوم، چالشی است که میان کشورهای در رقابت برای تصاحب بازار ایران وجود دارد.

این تحلیلگر سیاسی ادامه داد: «در نتیجه آمریکایی‌ها باید به ژاپن، هند و چین و اروپا و سرمایه‌گذاری‌هایشان با هراس بنگرند.» وی افزود: «از طرفی ایرانی‌ها برای هر سرمایه‌گذاری خارجی در دسترس نیستند. آنها از اقتدار ملی خود دفاع می‌کنند و در مورد آنچه اتفاق می‌افتد، هوشیارند همانطور که در گذشته اتفاق افتاده است زمانی‌که یک بازار جدید دیده شد.»

وی اضافه کرد: «آنها به یاد خواهند آورد سال‌های تحقیر بوریس یلتسین در روسیه زمانی‌که روسیه درهای خود را به سوی هر چیزی از سوی شرکت‌های چندملیتی غرب باز کرد که هرآنچه خواستند انجام دادند. آنها سیستم خودشان در «همکاری با شرق» که در عین سود رساندن به آنها (شرقی‌ها)، اقتصاد صنعتی‌شان (ایرانی‌ها) را خواهد ساخت را پیش خواهند برد.»

«ایران یک بازار بالقوه برای کشورهای غربی و آسیایی است. جمعیت کار جوان تحصیلکرده دارد. ایران یک منطقه برجسته برای سرمایه‌گذاری کاپیتالیسم است و این کشورها برای ورود به آن صف خواهند کشید. در حقیقت، آنها قبلا برای تجارت با ایران صف کشیده اند. آمریکا هم می‌خواهد در این صف باشد و عقب نماند.»

بامبری همچنین خاطرنشان کرد اکنون اروپایی‌ها برای تعطیلات به تهران می‌روند. «ایران که کشوری خارق‌العاده است که فرهنگ و تاریخ واقعا جالبی دارد.» وی افزود پتانسیل بالقوه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بخش هتل‌های جدید ایران وجود دارد. «شما می‌توانید تصور کنید که هتل‌های زنجیره‌ای چندملیتی امریکایی در مورد این فرصت فکر کنند. ایران ممکن است به بازار بزرگ توریستی تبدیل شود.»

همچنین وی یکی دیگر از موانع را خاطرنشان کرد: مدت مدیدی است که در رسانه‌های غربی در مورد ایران به شدت بد تبلیغ شده است به ویژه در امریکا و انگلیس. «ایران تاریخ قدیمی و آدم‌های خارق‌العاده‌ای دارد، بسیار دست و دلباز، مهربان و تحصیلکرده.»