رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان در سال 2016

دو ملاک کیفیت آموزشی و اعتبار یا شهرت جهانی در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی در نظر گرفته می‌شود. نشریه آموزش عالی تایمز در گزارش امسال نوعی منطقه‌بندی را هم تهیه کرده که شامل رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشورهای آسیایی و دانشگاه‌ها در کشورهای رو به رشد است.

در رتبه‌بندی از لحاظ کیفیت آموزشی، سیزده شاخص در نظر گرفته است. علاوه بر این، به هر دانشگاهی امتیازاتی از نظر کیفیت تدریس (30 درصد کل امتیازات)، نگرش بین‌المللی (7.5 در صد)، کسب درآمد از طریق ارتباط با صنایع (4.5 درصد)، کیفیت و دامنه تحقیقات (30 درصد) و استناد به عنوان منبع و مرجع (30 درصد) داده می‌شود. 

معیارهای دیگری مانند تعداد دانشجو، نسبت دانشجو به استاد، درصد دانشجویان و پژوهشگران خارجی و نسبت دانشجویان زن به مرد در باره دانشگاه‌های مورد نظر نیز مد نظر قرار گرفته است.

در رتبه‌بندی نشریه آموزش عالی تایمز، دانشگاه آکسفورد (انگلیس)، از لحاظ کیفی در رده اول قرار دارد و موسسه تکنولوژی کالیفرنیا (آمریکا) ، دانشگاه استانفورد (آمریکا)، دانشگاه کمبریج (انگلیس)، انستیتو تکنولوژی ماساچوست (ام آی تی)، دانشگاه هاروارد، دانشگاه پرینستون (آمریکا)، امپریال کالج دانشگاه لندن (انگلیس)، انستیتو تکنولوژی زوریخ (سوئیس)،دانشگاه کالیفرنیا در برکلی (آمریکا)، دانشگاه شیکاگو (آمریکا)،دانشگاه ییل (آمریکا)،دانشگاه پنسیلوانیا (آمریکا)،دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس (آمریکا)، یونیورسیتی کالج دانشگاه لندن (انگلیس)، دانشگاه کلمبیا (آمریکا)، دانشگاه جان هاپکینز (آمریکا)، دانشگاه دوک (آمریکا)، دانشگاه کرنل (آمریکا)، دانشگاه نورث وست (آمریکا) و  رده های دوم تا بیستم را در اختیار دارند.

هفت دانشگاه ایران از لحاظ کیفی در میان 980 دانشگاه مورد بررسی دیده می‌شوند. این دانشگاه‌ها عبارتند از دانشگاه علم و صنعت و سپس دانشگاه صنعتی شریف (هر دو در رده 501 تا 600 دانشگاه اول)، دانشگاه امیر کبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه خواجه نصیر طوسی و دانشگاه شیراز (رده 601 تا 800 دانشگاه)، و دانشگاه‌های فردوسی مشهد، آزاد اسلامی کرج، شهید بهشتی تهران، دانشگاه یزد و دانشگاه زنجان (رده 800+ دانشگاهی) نیز در این رتبه‌بندی به چشم می‌خورند. 

درمورد دانشگاه علم و صنعت ایران، که بهترین دانشگاه ایران از لحاظ کیفیت شناخته شده، امتیاز کل ارائه نشده؛ اما در سایر زمینه‌ها، امتیازات این نهاد علمی عبارتست از 23.2 از نظر کیفیت آموزش، 13.9 از نظر نگرش بین‌المللی، 41.8 از نظر کسب درآمد از صنایع، 23.7 از نظر تحقیقات.

مقایسه رتبه‌بندی برترین دانشگاه‌های جهان در سال 2015 با سال گذشته، تغییراتی را نشان می‌دهد. سال گذشته موسسه تکنولوژی کالیفرنیا  در رده اول قرار داشت و رده دوم به و رده سوم به دانشگاه آکسفورد و دانشگاه استنفورد تعلق داشت. 

دانشگاه‌های ایران نیز تغییراتی را در رتبه‌بندی خود مشاهده کردند که چندان مثبت نبود. در گزارش سال 2015 نشریه آموزش عالی تایمز، دانشگاه علم صنعت و دانشگاه شریف در رتبه 401 در میان 500 قرار داشتند؛ اما امسال به رده 501 تا 600 تنزل کردند.

در بخش دیگری از گزارش سال جاری، دانشگاه‌ها از لحاظ "شهرت و اعتبار بین‌المللی" رتبه‌بندی شده است. در این رتبه‌بندی 100 دانشگاه برتر جهان مورد بررسی قرار گرفت که دانشگاه هاروارد در رده اول قرار دارد و پس از آن، انستیتو تکنولوژی ماساچوست، و دانشگاه‌های استانفورد، کمبریج، آکسفورد، کالیفرنیا در برکلی، پرینستون، ییل، کلمبیا، انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا، دانشگاه شیکاگو و دانشگاه توکیو قرار دارند. این رتبه‌بندی براساس نظرسنجی از استادان و دانشجویان دانشگاه‌های عمده جهان تهیه شده است.