فیلم‌هایی‌با‌شعار«خیانت،ناامیدی‌و‌بی‌اخلاقی»

جشنواره فیلم فجر که مهم ترین رویداد سینمایی کشورمان محسوب می شود، امسال سی ساله شد. سی سالی که انبوهی از لحظات تلخ و شیرین و تجربه های با ارزش را همراه خود دارد.

 

این جشنواره که وارد دهه چهام از فعالیت خود می شود، امسال در حالی کار خود را آغاز کرد که «محمد خزاعی» دبیر خوش فکر جشنواره، شعار «اخلاق، امید و آگاهی» را برای این رویداد سینمایی انتخاب کرد؛ شعاری که الحق هوشمندانه و به جا انتخاب شد.

 

البته باید به این نکته توجه داشت که این شعار فقط یک شعار نیست بلکه مسیر راه است. «اخلاق، امید و آگاهی» مسیر راه سینمای ایران را مشخص می کند و نه برای یک سال که برای چندین سال باید این شعار سرلوحه تولیدات سینمایی باشد.

 

این شعار نه برای جشنواره که برای سازمان سینمایی کشور باید یک تابلو باشد و فیلمسازان ما با در نظر داشتن این شعار دست به ساخت فیلم بزنند.

 

البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که وقتی گفته می شود «اخلاق، امید و آگاهی» بدین معنا نیست که فیلم های دیگر ساخته نشوند بلکه یعنی اولویت ساخت فیلم با این موضوعات است و سینمای ما باید بیشتر در این راه قدم بردارد.

 

این روزها سینمای ما بیش از هر چیز به اخلاق و امید نیاز دارد. این روزها اخلاق در جامعه ما به شدت کم رنگ شده و خیلی ها به راحتی اخلاق را زیر پا می گذارند و برای خود پلی درست می کنند تا به امیال خود برسند.

 

این روزها ما بیش از هر چیز به امید نیاز داریم، چیزی که حتی در سریال های تلویزیونی رسانه ملی ما هم دیده نمی شود.

 

این روزها بیش از هر چیز نیاز به آگاهی و اطلاعات داریم تا بتوانیم خودمان خوب را از بد تشخیص دهیم، نه اینکه کسی دیگر برای ما تصمیم گیری کند.

 

مسلما سینمای ما به ساخت فیلم های متنوعی در ژانرها و موضوعات مختلف نیاز دارد و نمی توان فیلمساز را مجبور کرد فقط در یک حیطه مشخص فیلم بسازد؛ بلکه باید فیلمساز با ترغیب مدیران سینمایی، خودش با رغبت و اعتقاد به این سمت برود.  

 

حالا که اتفاق خوبی در سینمای ما افتاده و سازمان سینمایی کشور تشکیل شده، بد نیست از همین ابتدا شعار تولیدات سینمایی همین شعار جشنواره انتخاب شود و فیلمسازان از این به بعد در این عرصه گام بردارند.

 

امسال فیلم های جشنواره تا اینجای کار بیش از آنکه بویی از «اخلاق، امید و آگاهی» برده باشند، طعم خیانت و شک می دهند. هر فیلمی که می بینیم یک جوری به خیانت و شک ربط داده می شود. «زندگی خصوصی»، «یه عاشقانه ساده»، «پنهان»، «یکی می خواد باهات حرف بزنه»، «پل چوبی»، «من همسرش هستم»، «زندگی خصوصی آقا و خانم میم»، «برف روی کاج ها» و فیلم های دیگری که حتما تا پایان جشنواره به این لیست افزوده می شوند. 

 

البته جریان تولید فیلم های سینمایی و برگزاری جشنواره فیلم فجر از یکدیگر مجزا هستند و قطعا نمی توان انتظار داشت که شعار جشنواره امسال در فیلم های جشنواره نمود خارجی داشته باشد؛ چراکه فیلم ها پیش از این تولید شده اند و دیگر نمی توان کاری کرد ولی این سوال را باید پرسید که چرا انقدر خیانت؟

 

شاید فیلمسازان در یک سال اخیر در دور و اطراف شان زیاد خیانت دیده اند یا شاید فضای جامعه ما که قرار است فیلمساز آینه آن باشد، پر شده از این موضوعات.

 

بد نیست فیلمسازان تمامی فیلم های جشنواره را ببیند و بعد از دیدن فیلم ها گپی هم با تماشاگران بزنند و متوجه شوند که مردم، اهالی رسانه و منتقدان پس از تماشای فیلم ها چه می گویند. آن ها می گویند خسته شدیم از این همه خیانت و شک، خسته شدیم از این همه موضوع تکراری.

 

به نظر می رسد جامعه امروز ما بیش از ساخت فیلم هایی این چنین به فیلم های خانوادگی و اجتماعی و کمدی سالم نیاز داشته باشد تا فیلم های سراسر خیانت و دروغ. تماشای این فیلم ها به جای اینکه از آمار خیانت بکاهد، موجب افزایش آن خواهد شد و مردم با طرح این موضوعات بیش از آنکه به زنگ خطر آن گوش کنند، به یکدیگر شک می کنند و خود را در معرض آن می بینند. دور نیست زمانی که در پی تاثیرگذاری این فیلم ها، فضای شک و دروغ موجود در بخشی از جامعه به تمام جامعه سرایت کند و همه را درگیر خود کند.

 

در این زمینه جای آسیب شناسی جدی وجود دارد و باید مشخص شود که چرا این همه خیانت و چرا این همه شک؟ پس کجا رفت آن سینمای پاک ایرانی، کجا رفت سینمای انسانی ایرانی که خیلی ها در این طرف و آن طرف دنیا حسرت آن را می خورند.

 

کسی نمی گوید موضوعات منفی سوژه ساخت فیلم نشود، که نگارنده هم از فیلم های با موضوعات این چنینی استقبال می کند ولی اینکه چرا اکثر فیلمسازان خیانت را دستمایه کار خود قرار دادند، جای سوال است.  

 

با فیلم های جشنواره امسال، ضرورت تحقق شعار «اخلاق، امید و آگاهی» هر چه بیشتر حس می شود و مدیران سینمایی برای حرکت در مسیر این شعار - که خود در شورای سیاست گذاری جشنواره فجر به آن پرداخته اند - می بایست هرچه سریع تر گام های اساسی خود را بردارند.