باشایعه مخالفت رهبرانقلاب با کاندیدا شدن یک کاندیدای احتمالی چگونه برخورد کنیم؟

به گزارش سرویس سیاسی پایگاه 598، حجت الاسلام حمید رسایی در یادداشتی به بارخوانی سیره عملی و نظری رهبر معظم انقلاب درباره نقل قول های انتخاباتی پرداخته است. ایشان در این یادداشت یادآورد شده اند که این نوشتار به معنای حمایت از هیچ فرد در مظان فعالیت انتخاباتی یا به معنای نفی و اثبات نقل قولی مربوط به رهبرانقلاب نیست. این یادداشت تنها با هدف نقد یک رویه که بارها اتفاق افتاده و لطمه های خود را داشته، منتشر شده است.

متن این یادداشت در ادامه می آید:

حرف درِگوشي نداريم!

بر اساس روایت دفتر حفظ و نشر آثار امام خامنه ای (khamenei.ir) «از حدود شانزده سال پیش در ایام برگزاری انتخابات هفتمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران بود که اولین ملاقات‌های اختصاصی نامزدهای انتخاباتی به‌صورت جداگانه با رهبر انقلاب اسلامی انجام گرفت و رویه‌ای را بنا گذاشت که به اقتضاء شرایط، افرادی از گروه‌ها و سلایق مختلف - که خود را واجد صلاحیت برای ریاست قوه مجریه می‌دانند-  قبل از حضور در عرصه‌ انتخابات به درخواست خودشان با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای دیدار می‌کنند و یا به‌صورت غیرحضوری تصمیم خود را به اطلاع ایشان می‌رسانند. اغلب این افراد ضمن اعلام تصمیم برای کاندیداتوری در انتخابات، به ارائه رئوس برنامه‌های خود برای حضور در این عرصه می‌پردازند.

رویه‌ ثابت حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز در این ملاقات‌ها آن است که پس از شنیدن سخنان نامزدها به بیان نکاتی درباره‌ مسائل کلان کشور در افق آینده می‌پردازند و با تأکید بر اینکه نفیاً یا اثباتاً نظری درباره‌ کاندیداتوری افراد ندارند، جمله‌ای را  با مضمون زیر خطاب به همه این افراد می‌فرمایند: "نه می‌گویم بیایید، نه می‌گویم نیایید و تکلیفی نمی‌کنم."

اما گاهی اوقات در فرآیند رقابت‌های سیاسی، گمانه‌زنی‌ها و نقل قول‌هایی غیرواقعی و یا ناقص از این دیدارها صورت گرفته که موجب بروز سوءتفاهم‌هایی میان مردم و رسانه‌ها می‌شود که تبعات و پیامدهای نامناسبی در افکار عمومی جامعه دارد.» (24 اردیبهشت 92)

شایعه گسترده مخالفت رهبری با کاندیدا شدن یک کاندیدای احتمالی

در روزهای اخیر برخی از رسانه های دست چندم و کانال های تلگرامی به نقل از یک مقام عالی رتبه - که منظورشان رهبر معظم انقلاب است - و همچنین برخی از چهره ها و شخصیت های سیاسی در محافل و جلسات چندنفره با تصریح نام رهبر معظم انقلاب، یک نقل قول انتخاباتی را به ایشان نسبت می دهند. در این خبر که با گستردگی در حال انتشار است، آمده: «یک مقام عالی رتبه احمدی نژاد را از سفرهای استانی و سخنرانی هایش منع کرده است. وی در برخی دیدارهای اخیر با توصیه برخی مقامات عالی رتبه درخصوص پرهیز از دو قطبی سازی و توصیه به عدم ورود به عرصه انتخابات مواجه شده است.»

برای بسیاری از خواصی که این نقل قول های درِگوشی منتسب به رهبری انقلاب را شنیده اند این سئوال پیش آمده که آیا این اخبار درست است؟ خصوصا که برخی افراد موجه با بیان مقدماتی ضمن نقل این خبر، تأکید می کنند که این موضوع باید سینه به سینه به سرخط های حزب اللهی منتقل شود! یعنی هیچ کس حاضر نیست این خبر را علنی اعلام کند؟ چرا !؟ در اینکه رهبر انقلاب در خصوص موضوعات مهم کشور نظر دارند، تردیدی نیست اما اینکه شیوه آن بیان درگوشی است، همان نکته ای است که در این یادداشت مورد نقد قرار گرفته است.

نویسنده این سطور با توجه به سیره عملی و نظرات علنی رهبر معظم انقلاب، چنین روایتی از ایشان را هم از جهت سند و هم از جهت دلالت، مخدوش و بر خلاف تصریحات بیان شده از سوی معظم له می داند و معتقد است که چنین روشی برای بیان نقل قولی، از جمله متشابهاتی است که برای نتیجه گیری درباره آن، باید به محکمات بیانات رهبری انقلاب مراجعه کرد. بر همین اساس در ادامه این یادداشت با استناد به سیره عملی و نظری رهبر انقلاب و با هدف تبیین واقعیت، چند نکته را بیان می کنم و تأکید دارم که این یادداشت به هیچ وجه به معنای حمایت هفته نامه 9 دی و نویسنده این یادداشت از یک کاندیدای خاص در این مقطع زمانی نیست؛ بلکه قصد این یادداشت مخدوش دانستن منطق حاکم بر این نوع خبرسازیها و مردود دانستن اتکا به مکانیزم نقل قولهای درِگوشی برای فهم نظرات رهبر انقلاب است.

نظرات من درِگوشی نیست

بارها در برابر مواضع صريح، شفاف و روشن امام خامنه اي، عده اي از روي دلسوزي و گاه از سر عناد،  عَلَم تفسير به رأي و تحليل هاي من درآوردي را بلند کرده اند و با ایجاد «ترديد» در بین بدنه ای که برای انقلاب هزینه می دهد، سبب شده اند تا مطالبه مشخص رهبری برزمين مانده يا با تفسيرهاي نابجا به انحراف کشیده شود. اين روش نادرست برخي تحليل گران دلسوز(!) در مواجهه با مطالبات رهبر معظم انقلاب، سبب شده تا در مواقعي ايشان، نسبت به این رفتارها واکنش اعتراضي نشان دهند.

از جمله يک بار وقتي عده اي تلاش مي کردند تا با شایع کردن نقل قول های خصوصی و درگوشی، جامعه دانشجويي را نسبت به پيگيري مطالبات رهبري انقلاب به بي تفاوت یا انحراف بکشانند، در جمع دانشجويان با رد اخلاق اظهار نظرهای درِگوشی فرمودند: «من آنچه که در سخنراني ها بيان مي کنم، لبّ نظراتم است. اساسي ترين نظراتم همان هايي است که شما در سخنراني ها از من مي شنويد. هيچ نظري درباره مسائل جاري کشور و مسائل اسلام و مسلمين و مسائل اجتماعي وجود ندارد که من آن را "درِگوشي" به کسي بگويم و نشود آن را در علن گفت. نظرات من، نظراتي شفّاف و روشن است که در خطبه ن یا اطلاع از رأی رهبر انقلاب اسلامی به کاندیدایی خاص در انتخابات است.

فرزندان رهبری هم از تصمیم انتخاباتی ایشان خبر ندارند

رهبر انقلاب خود بارها و در مقاطع مختلف بر مخفی بودن نظر انتخاباتی شان تأکید کرده اند. از جمله فرموده اند: «ممکن است بعضی ها بگویند فلانی طرفدار یا موافق ماست یا مخالف ماست؛ این‌طوری نیست. بالاخره بنده هم در روز رأی گیری یک نفر از همین آقایان را انتخاب می کنم، اسمش را می نویسم و در صندوق می اندازم؛ اما این را کسی تا آن روز نخواهد فهمید.» (10 خرداد 84)

این بیانات ایشان سال ها بعد در آستانه انتخابات دولت یازدهم مجددا تأکید شد: «رهبری یک رأی بیشتر ندارد. بنده حقیر مثل بقیه‌ مردم، یک رأی دارم؛ این رأی هم تا وقتی که در صندوق انداخته نشود، هیچ کس از آن مطّلع نخواهد بود. حالا ممکن است آن کسانی که صندوق دست آنها است، بعد باز کنند، خط این حقیر را بشناسند، بفهمند بنده به چه کسی رأی دادم؛ اما تا قبل از رأی دادن، کسی مطّلع نخواهد شد. اینجور نیست که کسی بیاید نسبت بدهد که رهبری نظرش به فلان است، به بهمان نیست. اگر چنین نسبتی داده شد، این نسبت درست نیست.» (1 فروردین 92)

رهبر انقلاب انتساب چنین اظهارنظرهایی به خودشان را به طور کلی رد نکرده اند اما این نقل قول های کذب را ناشی از حدس و گمان های شخصی افراد دانسته اند: «این حرف ها هم که رهبری طرفدار زید است یا طرفدار عمرو است، از آن حرف هائی است که همیشه بوده و واقعیت هم ندارد؛ اکثر آنهائی هم که می گویند، می دانند که واقعیت ندارد... حدسیاتی می زنند؛ این حدسیات هرچه گفته نشود، هرچه بر زبان آورده نشود، بهتر است.» (8 خرداد92)

متأسفانه جماعتی سررسید به دست در حالی از میان اوراق سررسیدهای خود، نظرات انتخاباتی رهبر انقلاب را استخراج می کنند که ایشان به صراحت بر عدم اطلاع نزدیک ترین افراد خانواده و حتی منسوبین خود (خانواده، فرزندان، دامادها و ...) تأکید می کنند و در روز رأی گیری، پای صندوق رأی ابراز داشتند: «برای ریاست جمهوری هم در بین این حضراتی که هستند، یک نفر را به نظرم رسید و انتخاب کردم. به کسی هم نگفتم تا الان؛ حتّی کسانِ نزدیک من - خانواده من، فرزندان من - مطّلع نیستند که من به چه کسی رأی دادم.» (24 خرداد92)

اظهارنظر درِگوشی رهبری برخلاف اظهار نظر علنی، نه جایز است؛ نه شایسته

با این همه شاید عده ای استدلال کنند که رهبر انقلاب بنا بر مصالحی، در مقطعی موضع درِگوشی و خصوصی انتخاباتی را به نزدیکان خود بیان کنند که صلاح نمی دانند آن نظر را به صورت علنی ابراز دارند. قطعا چنین رفتاری همانطور که ایشان خود بر آن تأکید کرده اند، به دلیل تبعات منفی آن، از طرف رهبری نه جایز است و نه شایسته که رهبری مواضع دیگری غیر از آنچه که به صورت علنی و صریح اعلام کرده اند، اتخاذ کنند: «مبادا کسی تصور کند که رهبری یک نظری دارد که برخلاف آنچه که به عنوان نظر رسمی مطرح می شود، در خفا به بعضی از خواص و خلّصین، آن نظر را منتقل می کند که اجراء کنند؛ مطلقاً چنین چیزی نیست. اگر کسی چنین تصور کند، تصور خطائی است؛ اگر نسبت بدهد، گناه کبیره‌ای انجام داده. نظرات و مواضع رهبری همینی است که صریحاً اعلام می شود؛ همینی است که من صریحاً اعلام می کنم... نه جایز است، نه شایسته است که مواضع دیگری غیر از آنچه که رهبری به صورت علنی و صریح به عنوان مواضع خودش اعلام می کند، وجود داشته باشد.» (31 مرداد 89)

مؤمن از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود

متاسفانه در موضوع مهم بررسی و تصویب برجام نیز شاهد انتشار چنین نقل قول هایی بودیم که بعضا ناشی از برداشت های شخصی برخی افراد از مواضع رهبری بود. از جمله ارسال پیام تبریک به رهبری از سوی فرماندهان عالی رتبه نظامی یا بیان این که رهبر انقلاب در جریان جزئیات مذاکرات هستند و یا تصریح می کردند که تیم مذاکره کننده خطوط قرمز را نقض نکرده اند و نمونه های دیگری که به دلیل طولانی شدن یادداشت از ذکر آنها خودداری می کنیم اما جالب اینجاست که در همین موارد نیز امام خامنه ای بارها و بارها انتساب این مواضع به خود را رد کردند از جمله در دیدار با مسئولین فرمودند: «آنچه بنده اینجا در این جلسه یا در جلسات عمومی می گویم، عیناً همان حرف هایی است که در جلسات خصوصی به مسئولین، به رئیس‌جمهور محترم و به دیگران می گویم. این خطّ تبلیغی‌ای که دیدیم و می‌بینیم دنبال می کنند که بعضی از خطّ قرمزهایی که رسماً اعلام می شود، در جلسات خصوصی از آنها صرف‌نظر می شود، حرف خلاف واقع و دروغی است. آنچه ما اینجا به شما می گوییم یا در جلسات عمومی می گوییم، عیناً همان حرف هایی است که به دوستان، به مسئولین، به هیئت مذاکره‌کننده، همان ها را بیان می کنیم؛ حرف ها یکی است.» (2 تیر 94)

نمونه های دیگری از تکذیبیه های دفتر رهبر انقلاب

علاوه بر رهبر انقلاب که بارها و بارها چنین رویه ای را محکوم و جامعه را ب ه سمت شفافیت و عقلانیت سوق داده اند، دفتر مقام معظم رهبری نیز در موارد متعددی مجبور به ورود در موضوعات مختلف شده و به رسانه ها یا افرادی که موضوعی را به رهبر انقلاب نسبت داده اند، تذکر داده اند. از جمله :

بیانیه دفتر رهبر انقلاب درباره اظهار نظر یک رسانه در خصوص جمله ای که رئیس جمهور وقت در مجلس بیان کرده بود: «ديدارهاي آقاي رئيس جمهور با رهبر معظم انقلاب اسلامي، ديدارهاي كاملاً خصوصي است و طبعاً مطالبي كه در آن جلسات مورد گفتگو و تبادل نظر قرار مي گيرد، تابع حكم مربوط به جلسات خصوصي است و هيچ كس نمي تواند ادعاي نقل و يا تحريف مطالبي را داشته باشد كه علي القاعده دسترسي به آنها جز در شرايط خاص، امكان پذير نمي باشد و لذا اين دفتر اعلام مي كند نقل قول جناب آقاي رئيس جمهور از مقام معظم رهبري (مد ظله العالي) در رابطه با بعضي از اعضاي پيشنهادي مربوط به كابينه، با توجه به مجموعه مذاكراتي كه در اين مورد صورت گرفته است، خلاف واقع نيست و مضمون آنچه ايشان ذكر كرده اند، همان "عدم مخالفت" است. از همه ي دوستان و سروران خصوصاً فعالان در عرصه افكار عمومي و مطبوعات تقاضامنديم از هرگونه نقل قول و استناد به رهبر معظم انقلاب اسلامي قبل از تأييد رسمي و مجوز روابط عمومي اين دفتر، به طور جدي خودداري كنند.» (۱۵ مرداد 78)

یا متن اطلاعيه دفتر رهبر انقلاب درباره نقل قول یکی از ائمه جمعه کشور در خصوص موضع رهبر انقلاب: «با توجه به برخي اظهارات درخصوص تدابير و بيانات و مواضع مقام معظّم رهبري مدظلّه‌العالي كه حاوي مطالب خلاف واقع بوده و از راه‌هاي غيرموثق و غيرمستند در اختيار گويندگان آن‌ها قرار گرفته است، ضمن تحذير آقايان محترم از نقل اين قبيل مطالب بي‌اساس، مؤكداً يادآوري مي‌شود كه اخبار مربوط به معظّم له صرفاً از مجاري رسمي انتشار مي‌يابد و از رسانه‌ها (خبرگزاري‌ها، مطبوعات، سايت‌ها و...) انتظار مي‌رود از درج مطالبي كه به شيوه‌هاي ديگر منتشر مي‌شود، جداً خودداري كنند.» (12 خرداد 90)

همچنین در مقطع دیگری از طرف دفتر ایشان تأکید شد: «در پی انتشار برخی مطالب و مصاحبه‌ها در مطبوعات و رسانه‌های مجازی، خصوصاً در مورد اخیر مصاحبه‌ یکی از محافظان سابق رهبر معظم انقلاب که در موارد قابل توجهی حاوی مطالب ناقص یا نادرست درباره‌ زندگی معظم‌له بوده است، مؤکداً از تمامی رسانه‌ها انتظار می‌رود پیش از انتشار هرگونه مصاحبه، نقل قول شفاهی یا مکتوب، و خاطره‌ مرتبط با حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، صحت و اعتبار آن را از طریق مراجع مسئول احراز نمایند.» (11 شهریور90)

چند سال قبل نیز برخی سایت های خبری در مورد سوالات یک خواهر شهید از رهبر معظم انقلاب پیرامون اتهام ضدیت با ولایت فقیه علیه احمدی‌نژاد در دیدار نوروزی مقام معظم رهبری در مشهد خبری به نفع احمدی نژاد منتشر کرده بودند که یکی از مسئولین دفتر رهبر انقلاب طی مصاحبه ای در این باره اعلام کرد: «انتشار اخبار مربوط به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بدون تایید دفتر ایشان فاقد اعتبار بوده و منع قانونی دارد.» (3 ارديبهشت 93)

خودتان تحلیل داشته باشید و موضع بگیرید

همانطور که در ابتدای این یادداشت تأکید شد، این متن به معنای حمایت 9 دی از آقای احمدی نژاد نیست حتی به معنای لزوم حضور احمدی نژاد هم نیست بلکه با توجه به بیانات صریح رهبر انقلاب و اینکه هر چه به انتخابات نزدیکتر شویم بر حجم این نوع نقل قولها افزوده خواهد شد، وظیفه خود دانستیم تا به تبیین بیانات و دیدگاه رهبر انقلاب در این خصوص بپردازیم و نشان دهیم رفتار برخی دربیان جلسات خصوصی رهبر انقلاب و اظهار نظرهایی بر خلاف نص مکرر رهبری معظم رفتاری غلط است.

بدیهی است که در خصوص انتخاب گزینه اصلح در زمان خود، ما نیز اعلام نظر صریح خواهیم داشت و تلاش می کنیم بر اساس منطق ارائه شده از سوی امام خامنه ای، تکلیف خود را انجام دهیم همانطور که در پاسخ به دانشجویان فرمودند: «به‌‌ عنوان یک انسان مسلمان، مؤمن، صاحب فکر، باید نگاه کنید، تکلیفتان را احساس کنید، تحلیل داشته باشید نسبت به اشخاص، نسبت به جریان ها، نسبت به سیاست ها، نسبت به دولت ها، موضع داشته باشید، نظر داشته باشید. این‌‌جور نیست که شما باید منتظر بمانید، ببینید که رهبرى درباره‌‌ فلان شخص، یا فلان حرکت، یا فلان عمل، یا فلان سیاست چه موضعى اتخاذ می کند که بر اساس آن، شما هم موضع‌‌گیرى کنید؛ نه، اینکه کارها را قفل خواهد کرد. رهبرى وظایفى دارد، آن وظایف را اگر خداى متعال به او کمک کند و توفیق بدهد، عمل خواهد کرد؛ شما هم وظایفى دارید؛ به صحنه نگاه کنید، تصمیم‌‌گیرى کنید؛ منتها معیار، تقوا باشد.» (1 مرداد 93)