اما اگر شما هم جزو آن دسته از مردمی باشید که برای رفع نیاز ضروری به سراغ سیستم بانکی میروید حتماً با مشکلات دریافت وام و خوانهای فراوان آن در بانکها آشنا خواهید بود؛ برخی مردم از دیرباز روشی خاص را برای رفع نیاز ضروریشان انتخاب کردهاند و آن چیزی نیست جز دریافت وام به ازای قرار دادن طلا در بانک کارگشایی.
«کارگشایی» عنوان بانکی است که به منظور گشایش کار مردم سالهاست به ازای دریافت طلا وام پرداخت میکند و بعد از تسویه عین طلا را به تسهیلات گیرنده بر میگرداند.
از آنجایی که دریافت تسهیلات در این بانک نیازی به ضامن و یا وثیقه خاصی ندارد عدهای از مردم ترجیح میدهند طلای خود را که نوعی سرمایه هم محسوب میشود برای مدتی (حداکثر یک سال) نزد بانک کارگشایی بگذارند و به ازای آن وام قرضالحسنه یا جعاله دریافت کنند.
مشتریان بانک کارگشایی البته علاوه بر طلا میتوانند سکه هم به بانک بدهند تا در ازای آن وام بگیرند ولی شرط بانک برای دریافت سکه آن است که پلمپ سکه باز شود تا تقلبی یا اصلی بودن آن احراز شود. البته در اطلاعیه نصب شده شعبه تاکید شده سکه قبول نمیشود ولی منظور آن است که سکه وکیوم شده مورد قبول بانک نیست.
اما با توجه به سهولت دریافت تسهیلات با این روش و و همچنین نداشتن اقساط ماهانه نباید از برخی نکات که اتفاقا از اهمیت بالایی برخوردار میباشد، غافل شد.
* وام قرض الحسنه با سود 11 درصد/شرط دریافت وام داشتن 20 میلیون تومان طلاست
در بانک کارگشایی وام قرضالحسنه تا سقف 2 میلیون تومان با بازپرداخت یکساله پرداخت میشود ولی نکته اینجاست که این وام در ازای 200 گرم طلا پرداخت میشود ضمن آن که به مبلغ 2 میلیون تومان باید 4 درصد کارمزد و 7 درصد حقالحفاظه (هزینه نگهداری طلا در بانک کارگشایی) اضافه کرد.
بنابراین اگر فردی نیاز ضروری داشته باشد این بانک میتواند وام قرضالحسنه با سود 11 درصد به وی بدهد ولی شرط آن است که متقاضی برای وام 2 میلیون تومانی 200 گرم طلا یا به عبارت دقیقتر 20 میلیون تومان طلا به قیمت روز نزد این بانک برای مدت حداکثر یک سال به امانت بگذارد. که این تبصره خود جای سوال دارد که اگر فردی 20 میلیون تومان طلا داشته باشد در زمان نیاز مقداری از طلای خود را به پول نقد تبدیل می کند و دیگر نیازی به طی این مراحل نیست.
طبق قانون باید بعد از یکسال مبلغ وام به همراه سود و حقالحفاظه پرداخت شود. ولی اگر زمان سررسید فرا برسد و تسهیلات گیرنده به بانک مراجعه نکند قانوناً باید یکسال پس از سررسید طلا به حراج گذاشته شود هر چند هم اکنون طبق اعلام رئیس بانک کارگشایی تا چهار سال طلا نگهداری میشود.
سلیمانی مسئول بانک کارگشایی که میزبان خبرنگار تسنیم در شعبه این بانک در خیابان مولوی بود، میگوید: معمولا تمام کسانی که از بانک کارگشایی به ازای طلا تسهیلات گرفتهاند در زمان سر رسید مراجعه میکنند مگر آن که تسهیلات گیرنده فوت شده باشد. در این حالت، طلایی که وی (فرد فوت شده) نزد بانک به امانت گذاشته، حراج میشود آن هم به بالاترین قیمت و بعد از فروش اصل وام کسر و مابقی مبلغ به حساب بازماندگان واریز میشود.
* وام جعاله با سود 20 درصد/ متقاضیان باید 3 ماه در صف باشند
اما در بانک کارگشایی علاوه بر بانک قرضالحسنه وام جعاله نیز پرداخت میشود که شرایط خاص خود را دارد؛ متقاضی این وام در قبال 186 گرم طلا میتواند مبلغ 3 تا 10 میلیون تومان وام برای رفع احتیاجات ضروری با سود 18 درصد به علاوه 2 درصد حقالحفاظه دریافت کند.
یکی از افرادی که در صف انتظار برای گرفتن وام به این روش بود به خبرنگار تسنیم درباره ایرادات دریافت وام با این روش میگوید، با توجه به کم بودن منابع مردم برای دریافت وام جعاله باید سه چهار ماه در صف انتظار باشند، اما از آنجایی که وضعیت دریافت تسهیلات در بانکهای دیگر به شدت پیچیده شده حاضریم طلای زینتی خود را برای دریافت این وام در بانک بگذاریم، هرچند ارزش طلا بسیار بالاتر از وام دریافتی میباشد.
وی میگوید برای وام جعاله 17 مرداد ثبت نام کردم ولی 12 مهر نوبتم شده است. وی همچنین میگوید که خود و خانوادهام مشتری دائمی کارگشایی میباشندو طلای خود را در این بانک نگهداری میکنند. این فرد سال قبل 2 میلیون تومان وام در ازای 200 گرم طلا دریافت کرده است و امسال باید 280 تومان سود پرداخت کند.
*افزایش سقف وام؛ خواسته اصلی مشتریان بانک کارگشایی است
آنچه در بالا آمد اشاره به بخشی از فعالیتهای بانک کارگشایی است که روزانه میزبان 1200 تا 1300 نفر از هم وطنانمان میباشد. ولی هدف در این گزارش علاوه بر آشنایی یا بازخوانی فعالیت بانک کارگشایی طرح یکی از درخواست های مردم بوده و آن این است که سیاستگذار پولی و بانکی تغییری در سقف وام قرضالحسنه با روش سپردهگذاری طلا ایجاد کند. خواسته اغلب مردمی که مشتری بانک کارگشایی هستند، اجرایی شدن افزایش سقف وام است.
به گفته این افراد پرداخت تنها 2میلیون تومان وام به ازای به امانت گرفتن 20 میلیون تومان طلا اصلاً با منطق نمیخواند؛ بانک کارگشایی هرچند به ازای دریافت طلا وام پرداخت میکند، ولی دیگر از مشتری نه ضامن میخواهند و نه وثیقه و حتی سابقه مشتری را در اعتبار سنجی مشتریها هم مورد ارزیابی قرار نمیدهد یعنی این بانک به راحتی به نیاز ضروری مردم پاسخ میدهد ولی مبلغی که پرداخت میکند به ازای طلایی که از مشتری میگیرد اصلاً با عقل و منطق نمیخواند.
این در حالی است که عمده مشتریان بانک کارگشایی طبق اذعان رئیس آن قشر مستضعف جامعه میباشند. البته این موضوع حضور اقشار مرفه در بانک کارگشایی را نفی نمیکند، چرا که اقشار مرفه هم برای نگهداشتن طلای خود معمولاً به خیابان مولوی سر میزنند چرا که این بانک طلا و اشیاء قیمتی مردم را به ازای دریافت حقالحفاظه در صندوق امانات خود نگه میدارد.
* این بانک نیم ساعته وام میدهد
اگر قصد دریافت وام با روش به امانت گذاشتن طلا در نزد بانک کارگشایی دارید میتوانید به این بانک در خیابان مولوی سری بزنید؛ به محض ورود اگر سراغ اطلاعات شعبه بروید با 2 خط زرد و قرمز مواجه میشوید. خط قرمز به معنی دریافت وام و خط زرد به معنی تسویه وام میباشد. که دنبال کردن این دو خط از ابتدای شعبه شما را با مراحل مختلف دریافت و پرداخت وام به ازای امانت گذاشتن طلا آشنا میکند.
همانطور که در بالا اشاره شد خط قرمز یعنی دریافت طلا بنابراین اگر مشتری وارد شعبه شده و قصد دریافت وام را دارد باید سمت چپ مراجعه کند و بعد منتظر آن باشد که ارزیاب وی را نزد خود فراخواند؛ در این مرحله ارزیاب که اتفاقاً کارشناس خبره در کار خود میباشد، طلا را روی ترازو قرار میدهد و قیمت آن را ارزیابی میکند.
در ارزیابی که به طریق ماهرانهای انجام میشود کارشناس بانک باید تمام دقت خود را به کار ببرد تا فریب برخی مشتریان که البته تعدادشان کم است را نخورد و طلای تقلبی به اشتباه دریافت نکند. چرا که طبق اعلام رئیس شعبه در برخی موارد طلای تقلبی در کار بوده و ارزیاب هم متوجه نشده و فرد وام را دریافت کرده و هنگام تسویه به خاطر تقلبی بودن طلا به بانک مراجعه نکرده است. در اینجا خسارت بر عهده ارزیاب میباشد. البته بعد از آن که طلا ارزیابی و بستهبندی میشود یکبار دیگر در خزانه هم صحت کار ارزیاب هم کنترل میشود تا در وزن و مقدار اشتباهی رخ نداده باشد.
در صورت موافق مشتری طلا بسته بندی و لاک و مهر میشود و بعد از آن به خزانه میرود تا بایگانی شود، در این مرحله مشتری پشت باجه پرداخت میرود و وام خود را به همراه اصل قرارداد دریافت میکند؛ طبق اذعان رئیس شعبه و البته گفتگو با مردم حاضر در شعبه تمام این فرایند 30 دقیقه طول میکشد.
اما اگر فردی قبلاً تسهیلات گرفته و الان زمان سر رسید آن باشد باید با دنبال کردن خط زرد به سمت احراز هویت برود این مرحله از طریق کارت ملی انجام میشود و کارمند بانکی که در این قسمت بعد از اطمینان از هویت تسهیلات گیرنده وی را به باجه دریافت راهنمایی میکند، در این مرحله مبلغ وام و سود آن تسویه میشود. بعد از آن مشتری راهنمایی میشود به سمت باجه خزانه طلا در این مرحله بعد از 10 دقیقه اصل طلا به مشتری تحویل داه میشود.
* مردم راضی از عملکرد بانک و ناراضی از مبلغ وام
خبرنگار ما از مردم حاضر در شعبه درباره نوع وام گرفتن پرس و جو کرد که خوشبختانه عمده مشتریان از عملکرد این بانک رضایت داشته ولی مشکلشان در سقف مبلغ تسهیلات پرداختی بانک کارگشایی میباشد. یکی از مشتریان که در ازای 72 گرم طلا 750 تومان وام گرفته میگوید، من هر بار احتیاج فوری به پول داشته باشم، طلای خود را به این بانک میآورم و مبلغی هرچند کم دریافت میکنم که خیلی زودتر از سررسید آن را تسویه میکنم چرا که در این حالت سود کمتری در ازای وام میپردازم.
یکی دیگر از مشتریان که یک میلیون و 300 هزار تومان وام گرفته میگوید همان دقیقه که مراحل ارزیابی انجام شد مبلغ وام پرداخت میشود و این سرعت عمل و پرداخت تسهیلات در نظام بانکی بیسابقه است ولی بهتر آن است که مبلغ وام بالا برود تا رضایت مشتری هم جلب شود.وی میگوید در ازای یک میلیون و 300 هزار تومان باید یک میلیون و 660 هزار تومان به بانک برگرداند.
یکی دیگر از مشتریان حاضر در شعبه که خانمی سن و سال دار است، میگوید 150 روز قبل یک میلیون تومان وام گرفتیم الان باید 46 هزار تومان به آن اضافه کنیم و برگردانیم؛ درست است که بانک کارگشایی کار مردم را راه میاندازد ولی رقم تسهیلات پرداختی اصلاً قابل قبول نیست.
* خانم های خانه دار مشتریان اصلی کارگشایی/ مردمی که لنگ وام 200 هزار تومانی هستند
مشاهده خبرنگار تسنیم از شعبه بانک کارگشایی حکایت از آن دارد که اکثر مشتریان این بانک خانمهای خانهداری هستند که با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکنند و در زمان مشکلات اندک طلای پسانداز خود را به این بانک میآورند تا نیازشان رفع شود. این مردم میگویند هرچند مبلغ وام کم است ولی ما چارهای جز آن نداریم.
سلیمانی رئیس شعبه کارگشایی میگوید مردمی هر روز به این بانک مراجعه می کنند که نیاز مبرم به 100 تا 200 هزار تومان دارند؛ بسیار پیش آمده که افراد مستأصل به شعبه مراجعه کرده و فقط 100 هزار تومان بیشتر وام بگیرند ولی متاسفانه به دلیل قوانین موجود پرداخت این تسهیلات برای ما مقدور نبوده است.
در پایان بار دیگر درخواست اکثر مشتریان حاضر در بانک کارگشایی را مرور می کنیم مبنی براینکه اگر بانک مرکزی اجازه افزایش سقف وام در این بانک را صادر کند، کار بسیاری از مردم راه می افتد. البته افزایش سقف وام آنهم در شرایطی که فردی 20 میلیون تومان طلای خود را در این بانک به امانت می گذارد انتظار بالایی نیست چراکه این مردم 20 میلیون تومان پول (ارزش روز طلای امانتی) به بانک می دهند و در ازای آن 2 میلیون تومان وام میگیرند.