لغو تحریم بانکی ایران سخت‌تر شد

ابهامات موجود مانع عمده‌ای بر سر راه تلاش تهران برای جذب سرمایه گذاری خارجی و احیای اقتصاد خود بوده است. این ابهامات به آینده سیاسی و اقتصادی انگلیس، احتمال روی کار آمدن دونالد ترامپ، از مخالفان توافق هسته‌ای، در آمریکا، و همچنین این مسئله برمی‌گردد که اگر بانک‌های غربی با ایران همکاری کنند، به نقض تحریم‌های دولت آمریکا متهم خواهند شد یا نه.

ناکامی ایران در دسترسی کامل به سیستم مالی بین المللی با گذشت یک سال از زمان امضای توافق هسته‌ای اختلافات سیاسی داخلی بر سر برجام را تشدید کرده است. حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران که سال آینده باید بار دیگر در معرض رأی عمومی قرار بگیرد، امیدوار بود با جذب سرمایه گذاری خارجی، استانداردهای زندگی رأی دهندگان ایرانی را بالا ببرد.

بر اساس توافق، تحریم‌های مالی غرب علیه ایران به‌صورت رسمی در ماه ژانویه برداشته شده، اما هنوز بانک‌های بزرگ غربی با ایران همکاری نمی‌کنند و تنها تعدادی مؤسسه مالی کوچک خارجی هستند که با ایران همکاری دارند.

یک مقام ارشد ایرانی گفت، تهران در حال بررسی گزینه‌های جایگزین است. «تا زمانی که بانک‌های مهم اروپایی تمایلی به بازگشت به ایران ندارند، تهران به کار با بانک‌ها و مؤسسات کوچک ادامه خواهد داد».

وی افزود: «برآورد ما این است که این فضای مبهم و غیرشفاف تا چند سال ادامه خواهد داشت. ما در حال مذاکره با بسیاری کشورها و عمدتاً چین، روسیه و کشورهای آفریقایی هستیم تا همکاری‌های بانکی‌مان را با هدف حل مشکلات بانکی و مالی موجود گسترش دهیم».

بانک‌های آمریکایی همچنان از همکاری با ایران ممنوع هستند. بانک‌های اروپایی نیز با مشکلات عمده‌ای مواجه‌اند که از جمله می‌توان به مقررات منع معاملات دلاری با ایران از طریق سیستم مالی آمریکا اشاره کرد.

بعد از جریمه‌های سنگینی که بانک‌ها متحمل شدند، از جمله جریمه 9 میلیارد دلاری بانک بی‌ان‌پی پاریبای فرانسه، آنها از همکاری با ایران واهمه دارند.

انگلیس می‌گوید، همچنان متعهد به برطرف کردن نگرانی‌های بانک‌هاست، در حالی که خزانه داری آمریکا اظهار می‌دارد، مانع از تجارت قانونی در ایران نخواهد شد. اما مقامات ایرانی و بانکداران خارجی معتقدند زلزله سیاسی در انگلیس پس از رفراندوم ماه گذاشته، حواس لندن و دیگر پایتخت‌های اروپایی را مشغول خود کرده و امکان بروز رکود در اقتصاد انگلیس موجب شده تا بانک‌ها حتی بیشتر از گذشته احتیاط به خرج دهند.

یک مقام دیگر ایرانی گفت: «نگرانی از تبعات خروج انگلیس از اتحادیه اروپا موجب شده تا انگلیس و دیگر کشورهای اروپایی در زمینه تعامل با ایران محتاط‌تر عمل کنند».

یک مقام دیگر ایرانی که نخواست نامش فاش شود، گفت، با توجه به قول دونالد ترامپ مبنی بر پاره کرده توافق هسته‌ای، اگر وی به کاخ سفید راه یابد، تلاش‌های تهران را با پیچیدگی بیشتری مواجه خواهد ساخت.

«بانک‌های مهم اروپایی نگران نتیجه انتخابات آمریکا هستند. یک مقام یک بانک آلمانی اخیراً به ما گفته که آنها نمی‌توانند ریسک تعامل با ایران را به جان بخرند، به‌خصوص در شرایطی که ترامپ یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری آمریکاست».