شمارش معكوس براي فروپاشي توافق‌هسته‌اي

به گزارش پایگاه 598 به نقل از پايگاه نشنال اينترست،‌ توافق تاريخي هسته‌اي ميان ايران و گروه 1+5 كه در روز 14 جولاي سال 2015 به امضا طرفين رسيد با اميدها و نااميدي هاي فراواني يك سالگي خود را طي كرد. اين توافق كه هدفش متوقف كردن روند دسترسي ايران به سلاح هسته‌اي بود و در عوض آن قرار بود تحريم هاي اعمال شده عليه اين كشور برطرف شوند رسما برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) ناميده شد. اين توافق علي رغم اميدواري هايي كه براي برقراري روابط و آب شدن يخ هاي ميان ايران و آمريكا و متعاقب آن ايجاد صلح و ثبات در خاورميانه ايجاد كرده بود تاكنون روند بسيار كندي را تجربه كرده است.

وزارت امور خارجه آمريكا اين توافق را شكننده ولي كارا ناميده است. برخي از تحليل گران سياسي نيز مدعي شدند كه اين توافق خطر جنگ ميان ايران، آمريكا و اسرائيل را از بين برده است. اين گونه نظرات خوش بينانه خيلي دوام نياوردند و تنها چند ماه پس از دستيابي به اين توافق مشخص شد كه برجام دارد به نقطه پاياني خود نزديك مي شود.

اقدامات اخير آمريكا كه با روح اين توافق در تضاد است احتمال بر هم خوردن اين توافق را به شدت افزايش داده است. اين اقدامات شامل اعمال تحريم هاي جديد عليه ايران در ماه اكتبر كه در پاسخ به آزمايش هاي موشكي ايران صورت گرفته و يا تصرف دارايي هاي اين كشور كه به دستور دادگاه عالي ايالات متحده صورت گرفت مي باشند، همچنين دستگيري 10 ملوان آمريكايي توسط نيروي دريايي ايران كه وارد آب هاي سرزميني اين كشور شده بودند و يا تهديد دونالد ترامپ نامزد جمهوريخواهان در انتخابات آمريكا براي تغيير اين توافق بر اين احتمال تاثير زيادي گذاشته‌اند.

در واقع انتظارات ايران براي نوسان اقتصادي پس از توافق و يا انتظارات آمريكا براي تغيير رفتار منطقه‌اي ايران تا كنون محقق نشده‌اند.

دو دليل اصلي براي اجراي غير شفاف اين توافق وجود دارد. دليل اول اين است كه ماهيت انحصاري و اختصاصي اين توافق تنها برخي از نگراني هاي كوتاه مدت روابط نامطلوب ايران و آمريكا را در بر مي‌گيرد در حالي كه بسياري از مشكلات عميق تر سياسي همچنان در جاي خود باقي مانده‌اند.

دليل دوم اين است كه مخالفان اين توافق در تهران و واشنگتن كه تاكنون عقب نشيني كرده بودند در حال قدرت گرفتن هستند و مسلما براي از بين بردن اين توافق حملات خود را با شدت بيشتري وارد خواهند كرد. اين دو عامل در مجموع احتمال نجات اين توافق را كاهش و احتمال نابودي آن را افزايش داده است.