اما در برخی شهرها با توجه به شرایط اقلیمی، صنایع تبدیلی که گزینه مناسبی برای کسب سود و اشتغالزایی است وجود ندارد.به طور مثال در استان هرمزگان این تکنولوژی وجود ندارد و برخی از کارآفرینان دست به کشت به روش داربستی زده اند.
اقلیم گرم، خشک و کم آبی در هرمزگان باعث شده کشاورزان منطقه از آبیاری غرق آبی و کشت در مزارع وسیع و سنتی دست بردارند و به کشت داربستی به ویژه در تولید گوجه فرنگی گرایش پیدا کنند. استفاده از کشت داربستی راهکاری جدید در هرمزگان برای جلوگیری از تعطیل شدن برخی فعالیتهای کشاورزی در روستاها و همچنین مهاجرت ساکنان آنها به نقاط شهری است.
این روش در هرمزگان توانسته 6 تا8برابر محصول گوجه فرنگی خارج از فصل محصول داشته باشد. افزایش 6تا8برابری این محصول در روش داربستی نسبت به روش سنتی در هر هکتار و برداشت زودتر محصول حداقل به مدت 3هفته از مزیتهای این شیوه از کشت است.
در روش سنتی از هر هکتار مزرعه گوجه فرنگی حدود 30 تن محصول برداشت میشود، اما با رعایت به موقع زمان کشت در یکی از مزارع الگویی کشت داربستی دردهستان کهورستان از توابع بندخمیر رکود تولید 250 تنی این محصول به ثبت رسیده است.
ایجاد صدها شغل ماندگاردر شهرها،بخشها،روستاهای نوار ساحلی و حتی جزایرچهاردهگانه این استان در خلیج فارس با حمایت دولت و تأمین و پرداخت تسهیلات ارزان قیمت امکان پذیرخواهد بود.
بررسیها نشان میدهد یکی از دلایل رغبت ساکنان نواحی ساحلی هرمزگان برای کشت داربستی به این دلیل است که هزینه احداث و آماده سازی هر هکتار سازه برای کشت داربستی کمتر از یک دهم روش گلخانه ای مدرن است و با توجه به اقلیم مناسب در نوار ساحلی استان هرمزگان نیازی به احداث گلخانههای مدرن نیست. هزینه احداث یک هکتار سازه داربستی بین 400 تا500 میلیون ریال یعنی یک دهم گلخانه مدرن است و میزان برداشت محصول از هر هکتار بین 6تا8 برابر کشت سنتی است.هر 30 هکتار کشت داربستی با 245 هکتار کشت سنتی برابر میکند و به همین ترتیب میزان مصرف آب، سم،کود، نیروی انسانی، برق و سوخت مورد نیاز برای موتورهای دیزلی آب کشاورزی نیز کاهش پیدا میکند.
* شروع فعالیت با 20 میلیون تومان
عبدالله رئیسی، یکی از تولید کنندگان گوجه داربستی در استان هرمزگان درباره موفقیت خود میگوید: گوجه ای که به شیوه داربستی تولید می شود کیفیت بسیار عالی دارد که قابل مقایسه با نوع سنتی آن نیست. این محصول از هر گونه آفتی محفوظ است. هزار متر کشت داربستی برابری با یک هکتار کشت سنتی آن می کند. این روش در صرفه جویی آب، کود و نیروی انسانی بسیار موثر است. همچنین ماندگاری گوجه داربستی نسبت به گوجه زمینی حداقل 20 روز بیشتر است.
وی در ادامه با بیان اینکه دو سال قبل از طریق بسیج سازندگی با پرورش داربستی گوجه آشنا شدم می افزاید: قبل ازپرورش داربستی گوجه به باغداری مشغول بودم و هنوز هم در کنار تولید گوجه کار باغداری و تولید مرکبات را ادامه می دهم. در کلاس های آموزشی بسیج سازندگی شرکت کردم و کشت داربستی را به طور کامل آموختم. پس از آن 20 میلیون تومان از بسیج سازندگی وام گرفتم و سازه های داربستی را در محوطه ای به وسعت 3 هزار متر احداث کردم. همان سال اول محصول قابل توجهی تولید کردیم و سود بسیار خوبی به دست آوردیم و برای 3 نفر اشتغالزایی شد.
رئیسی ادامه میدهد: متاسفانه در سال دوم با مشکل بسیار بزرگی روبرو شدیم و همه محصولمان از بین رفت. ما بیش از 50 تن گوجه تولید کردیم اما برخلاف سال گذشته هیچ تقاضایی در هرمزگان برای خرید آن وجود نداشت، یعنی محصولمان را کیلویی 100 تومان هم نمی خریدند، وضعیت به گونه ای شد که چیدن گوجه ها با توجه به هزینه کارگر وسبد به صرفه نبود و اصلا گوجه ها را نچیدیم.
وی میگوید: علت را نمی دانم. اما تولید کنندگان باتجربه میگویند،یک سال در میان اوضاع به همین صورتدر می آید، یعنی یک سال بازار گوجه خیلی خوب است و سال بعد هیچ تقاضایی وجود ندارد. اگر گوجه ها فروش می رفت بین 30 تا 40 میلیون تومان سود می کردیم. در منطقه ما صنایع تبدیلی وجود ندارد و اصلاً کارخانه تولید رب گوجه فرنگی نداریم.
رئیسی بیان میکند:اگر یک کارخانه تولید رب گوجه فرنگی در منطقه احداث شود با توجه به قیمت مناسب گوجه در هرمزگان و با ارزش افزوده ای که از فرآوری گوجه حاصل میشود، سود زیادی از رب تولید شده بهدست می آید و محصول تولید کنندگان گوجه هم روی دستشان نمی ماند. در حال حاضر مهمترین مشکل ما فقدان صنایع تبدیلی است. این را هم بگویم که بسیج سازندگی قرار بود 10 میلیون تومان دیگر به ما وام بدهد و حتی مسئول محترم بسیج سازندگی استان هم نامه در خواست ما را امضا کرد اما بانک مهر اقتصاد این وام را پرداخت نکرد.
وی ادامه میدهد: در کنار تولید گوجه داربستی به تولید مرکبات نیز مشغول هستم. درخت های انبه امسال ما را نجات دادند. هرمزگان و چابهار منبع تولید انبه در ایران هستند و در جای دیگری کشت نمی شوند. امسال 10 تن انبه تولید کردیم. هر درخت 15 تا 20 ساله انبه سالانه حداقل 3 میلیون تومان سود خالص می دهد و من 45 درخت انبه داشتم. اگر این درختان انبه نبودند امسال کمرمان می شکست. انبه بازار بسیار خوبی دارد و ترشی انبه طرفداران زیادی پیدا کرده است.
این کشاورز هرمزگانی تأکید میکند: با وجود تجربه فروش نرفتن محصولات مان در سال قبل، باز هم مشغول آماده کردن زمین و شخم زدن هستیم و قصد نداریم از تولید گوجه صرف نظر کنیم. کشاورزان می گویند امسال سال خوب شدن بازار گوجه است، تا چه پیش آید.اما اگر اقدامی برای صنایع تبدیلی در استان صورت گیرد مشکلاتمان حل خواهد شد.