پشت‌پرده اصرار دولت برای گسترش مناطق‌آزاد چیست؟

حمایت تلویحی از قاچاق با تصمیم­‌های سیاسی

نماینده مردم آمل و لاریجان  مناطق آزاد، تولید داخلی و واردات کالا را سه محور اصلی دانست و گفت: «تناسب باید بین منطقه آزاد تولید داخلی و واردات کالا برقرار باشد. هرکدام از تناسب خارج شوند، دو ضلع دیگر را تحت الشعاع قرار می‌­دهند.»

یوسفیان ملا که خود سال‌ها عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی هم بوده، ضمن اشاره به سلطه مسائل سیاسی بر مناطق آزاد، افزود: «بسیاری از کالاهای قاچاق از دروازه­‌های قانونی نظیر مناطق آزاد یا گمرک، وارد کشور می­‌شود. وقتی نظارت نشود یا تصمیمات این بخش سیاسی باشد، بر اقتصاد کشور اثرگذار است.»

هیچ نتیجه‌­ای به لحاظ عملی از مناطق آزاد در دو سه دهه گذشته ندیده‌­ایم.

عبدالمجید شیخی کارشناس اقتصادی به زمین خوردن تولید در برابر واردات بی­رویه کالاهای مصرفی از مناطق آزاد اشاره کرد و گفت: «مناطق آزاد تولیدی ندارند، پس اشتغالی هم نیست. کسانی که در آن مناطق دکان باز کرده­اند، عمدتاً افرادی از مناطق بالا شهری و شهرهای پرجمعیتند. کار آن­ها تجارت و دلالی است. اگر صنایعی هم شکل گرفته صنایع بنیادی هستند؛ مثل تولید فولاد.»

وی با اشاره به قاچاق کالا حتی از طریق چمدانی افزود: «اسمش منطقه آزاد است؛ ولی حتی شده چمدانی کالای قاچاق را وارد می‌­کنند. ساده‌­ترین راه قاچاق همین است. تولید دارد از صحنه روزگار محو می­‌شود. کارخانه­‌ها رو به تعطیلی می‌­روند. همگی اثرات همین قاچاق است.»

جذب سرمایه داخلی و خارجی در مناطق آزاد نداشته‌­ایم!

غلام­رضا شرفی  درباره تحقق اهداف تأسیس مناطق آزاد، گفت: «منطقه آزاد نیاز به سرمایه­‌گذاری خصوصی دارد. نیاز به اجرای بخش دولتی نیست، بلکه نیاز به حمایت بخش دولتی دارد. قطعاً نیاز به صادرات مجدد در بخش صنعت در این منطقه وجود دارد که بسیار مهم است.»

نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی افزود: «منطقه آزاد اروند دسترسی به تمام خطوط ریلی، هوایی، شوسه، دریایی و کم­ترین فاصله را با چندین کشور منطقه دارد. نیاز به برنامه­‌ریزی برای جذب سرمایه خارجی نیز دارد هیچ جای خاورمیانه جذابیت­‌های سرمایه گذاری و موقعیت فوق العاده منطقه آزاد اروند را ندارد. امید است در آینده این مهم رخ دهد اما تا به حال چنین مواردی محقق نشده است.»

90 درصد کالای قاچاق کشور از مبادی رسمی وارد می­شود!

احمد مرادی  درباره ضرورت تشکیل مناطق آزاد، گفت: «مسئله تولید، اشتغال و صادرات، برای مردم بومی یک مزیت است. تا الآن به این موفقیتها نرسیدهایم. طرح ایجاد مناطق آزاد خوب است؛ اما در عمل تا به حال موفق نبوده است. باید دیدگاه مردم را مبنی­بر اینکه مناطق آزاد حیات خلوت دولت­ها است، تغییر دهیم.»

نماینده مردم بندرعباس که سابقه 12 سال فعالیت را در ستاد مبارزه با قاچاق استان هرمزگان دارد، افزود: «90 درصد قاچاق کشور از مبادی رسمی است. یکی از این معابر، مناطق آزاد هستند. کنترل و سازماندهی لازم را نداریم. نظارت­ها باید بیشتر باشد. کالای وارداتی باید نیاز جامعه باشد. کالای صادراتی هم باید باعث رونق در تولید داخلی باشد.»

حالا واردات کالاهای غیرقانونی بسیار بیشتر از صادرات و جذب سرمایه، در مناطق آزاد نمود پیدا کرده است. در نقاط مرزی، به­جای ایجاد اشتغال و تولید، با مجوز واردات کالاهای لوکس و غیرضروری، امنیت روانی مردم از بین رفته است. ثروتمندان غیربومی بیشترین منفعت را از این امتیاز می­برند. قاچاق کالا، فرصت را از تولیدکننده داخلی برای رقابت با کالاهای خارجی گرفته است. مشاغل کاذب به‌­وجود آمده و مرکزی برای سودجویان و واسطه­‌ها در برخی نقاط مرزی ایجاد شده است. معلوم نیست مناطق آزاد تا کنون چه گلی به سر اقتصاد زدند؟ کدام یک از اهداف تأسیس این مناطق محقق شده است؟ نیاز به گسترش بنادر تجاری بیشتر است یا انضباط بخشیدن به وضعیت اقتصادی نقاط موجود؟!