روزه گرفتن در فصول گرم سال آن هم در جغرافیایی مانند استان بوشهر طاقتفرسا است و موجب میشود که روزهدار احساس تشنگی بیشتر از گرسنگی داشته باشد. امسال نخستین سالی نیست که ماه مبارک رمضان در فصل گرما قرار میگیرد و به طور میانگین در هر دوره سی ساله حدود ۱۰ سال فصل تابستان میزبان ماه رمضان است.
در روزهای گرم تابستان روزه گرفتن بسیار سخت است و افراد قدیمیتر میگویند برای روزه گرفتن باید «توفیقِ روزه» داشت. حدود ۱۶ ساعت روزهداری در فصل گرما، همان چیزی است که توفیق میخواهد.
در سالها و قرنهایی که از روزهداری مسلمانان میگذرد، بارها ماه رمضان از فصل تابستان گذشته و روزهداران توانستهاند آیین دینی خودشان را بهجا بیاورند.
ساعات طولانی روزهداری در گرمای جنوب باعث شده تا سبک زندگی در این ماه تغییر کند و بسیاری از مشاغلی که برایشان مقدور است، کارهای روزمره خود را شبها انجام میدهند تا بتوانند روزهداری کنند.
حتی زمان تفریح مردم نیز تغییر کرده است و بین ساعات افطار تا سحر شاهد حضور گسترده مردم در اماکن تفریحی بهویژه سواحل استان هستیم.
تغییر ساعت کار شاغلین در ماه رمضان
یک ناخدای بوشهری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به سختیهای روزهداری در این گرما اظهار داشت: صیادان استان بوشهر رابطه ویژهای با خدا دارند چرا که حس میکنند مستقیما روزی خود را از خدا دریافت میکنند.
احمد غریبی اضافه کرد: دعاها و نغمههای بسیاری در این شغل از گذشتههای دور تا کنون وجود دارد که ارادت خاص ناخدا و جاشوها را به خداوند و ائمه اطهار نشان میدهد.
وی افزود: این ارادت و عشق در ماه رمضان با توجه به اینکه ماه میهمانی خدا است اوج میگیرد و برنامههای کاری شاغلان این شغل تغییر می کند.
این ناخدای بوشهری با بیان اینکه روزه گرفتن آن هم در فصل گرما برای ناخدا و جاشو امری طاقت فرسا است خاطرنشان کرد: باتوجه به سختی کار و گرمای هوا روزه گرفتن برای هم صنف های ما سخت است.
غریبی با اشاره به اینکه در ماه رمضان صیادی در روزها تعطیل میشود گفت: ساعت کاری لنجها در این فصل به مابین افطار تا سحر تغییر ساعت میدهد و ناخداها و جاشوها روزها را به استراحت و عبادت میپردازند.
سختیهای روزه زیباییهای پرستش را دو چندان میکند
یکی از شهروندان بوشهری با اشاره به اینکه سختی های روزه زیبایی های پرستش را دو چندان میکند گفت: روزه گرفتن در شرایط سخت مطیع بودن در برابر امر خداوند را نشان می دهد.
ژیلا لاریان افزود: تحمل این سختی ها آن هم در گرمای بوشهر آموزشی برای درک وضعیت نیازمندان است و بیشتر به برکات روزهداری میرسیم.
شدت گرمای نانوایی هم مانع روزهداری نمیشود
برخی نیز در این ایام از کله سحر و صبح و عصر و شب در نانوایی هستند و گرمای تنور که به گرمای ۴۵ درجه هوای اضافه شده است را تحمل میکنند و نان به دست مردم میدهند ولی روزهداری تعطیل نمیشود.
محمد احمدی از کارگران نانوا است که در این گرمای سخت، روزه داری میکند ولی گرمای هوا باعث نشده است که روزه خواری کند و او عامل این تحمل سختی را اراده و ایمان به خدا می داند.
حسین تمجیدی هم همکار او در نانوایی است و تا ظهر که کسی نمیتواند در کوچه و خیابان راه برود، در نانوایی کار میکنند ولی با اراده پولادینشان روزهداری می کنند.
تحمل گرمای نانوایی برای مشتریانی که تنها چند دقیقه کنار نانوایی هستند بسیار سخت است؛ چه برسد به کارگرانی که برای کسب رزق و روزی حلال با دهان روزه در نانواییها کار میکنند.
شبکاری برخی صنایع و خدمات
جوشکاری و نجاریها از جمله مشاغلی هستند که میتوانند ساعت کاری خود را بسته به میزان سفارشاتی که دارند، تنظیم کنند و در ماه مبارک رمضان شاهد تغییر ساعات فعالیت برخی از این صنوف هستیم.
محمد شفیعی یکی از نجاران است که کل کار ساخت سفارشات خود را در ماه رمضان به شب موکول کرده است و میگوید که روزها فقط برای گرفتن سفارش و یا تحویل کار به مشتری در محل کار حاضر میشوم تا بتوانم روزها روزهداری کنم.
کریم جان احمدی هم جوشکار است و برای اینکه بتواند بهتر روزه بگیرد، عصرها به مغازه خود میآید و هم سفارش می گیرد و بعد از افطار هم به همراه همکاران اقدام به ساخت سفارشات میکند.
کشاورزان نیز از اقشار زحمتکشی هستند که کار و روزهداری را در این گرمای هوا با هم انجام میدهند؛ هر چند که اغلب کارهای خود را به سحر تا ساعات اولیه صبح و یا به دم غروب موکول میکنند.
نکات بهداشتی روزهداری در گرما
یکی از نکات مهم در مورد روزه گرفتن این است که نباید طوری روزه بگیریم که به سلامتی ما لطمه وارد شود و به گفته کارشناسان تغذیه و پزشکان برای جلوگیری لطمه های احتمالی راه حل هایی وجود دارد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در این زمینه گفت: با توجه به گرم شدن هوا و همزمانی ماه مبارک رمضان با فصل تابستان احتمال شیوع بیماریهایی که از راهآب و غذا، بهویژه بیماریهای عفونی رودهای در مکانهایی که بهصورت دستهجمعی غذا تهیه و توزیع میشود، افزایش مییابد.
عبدالمحمد خواجهئیان افزود: برای پختوپز ترجیحاً از شبکههای آب عمومی استفاده شود و در صورت عدم دسترسی به شبکه یا قطعی آب از آبهای بستهبندیشده دارای پروانه ساخت وزارت بهداشت استفاده شود.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر گفت: توصیه میشود از نمکهای بستهبندی یددار تصفیهشده دارای مجوز بهداشتی و علامت استاندارد برای مصرف در سفره و پخت غذا استفاده شود و همچنین از مصرف هرگونه رنگ غیرمجاز در تولید زولبیا و بامیه جلوگیری شود.
خواجه ئیان شستشو و گندزدایی مستمر برای ظروف چند بار مصرف را ضروری دانست و افزود: در صورت استفاده از ظروف یکبارمصرف برای توزیع چای و مواد غذایی گرم از ظروف گیاهی (بر پایه نشاسته ذرت) و دارای پروانه ساخت استفاده شود.
وی تأکید کرد: باید از نگهداری مواد غذایی پختهشده در دمای محیط به مدت طولانی خودداری شود و در صورت نیاز به نگهداری بیشتر از دو ساعت، باید مواد غذایی پختهشده در دمای زیر ۴ درجه و یا بالای ۶۳ درجه سانتیگراد نگهداری شود و از نگهداری مواد غذایی خام و پختهشده در مجاورت هم در داخل یخچال و یا سردخانه خودداری شود.
آیین «کوچهگردان» در شبهای قدر؛ رمضان بهانه کمک به محرومان میشود
همچنین ماه رمضان یادآور قناعت و کم خوردن و کم مصرف کردن است، آنچه که از معنای آداب این ماه بر می آید، متمایل شدن دلها به هم، نگاه به دیگری، مهربانی، بخشندگی و سخاوت است.
نخوردن و روزه داری یادآور گرسنگی محرومان است، کسانی که به علتهای مختلف دچار فقر هستند، اما چنان از چشم ما پنهان مانده اند که فکر می کنیم نیستند ولی این پنهان ماندن بهخاطر نگاه ماست.
گاه درست نمی بینیم و با مشغول شدن به روزمرگیهای خود، فراموش میکنیم این ماه فرصت خوبی است برای دیدن، شنیدن و عمل کردن به مسئولیتهای خود در قبال دیگر افراد جامعه.
جمعیت امام علی استان بوشهر با توجه به معنویت ماه مبارک رمضان و همچنین یادآوری کردن مسئولیت اجتماعی افراد نسبت به هم، آیینی بنام کوچه گردان را در شب های قدر برگزار می کند.
ماههای رمضان همزمان با فصل گرما بارها و بارها آمده و سپری شده است و مردم دست از اعتقادات خود برنداشتهاند و با انجام تغییراتی در سبک زندگی خود این ماه را استفاده مناسب از برکات آن سپری میکنند.