شاهکار دولت یازدهم در جذب سرمایه‌گذار خارجی

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم، آبان ماه سال گذشته بود که «محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت از امضای قرارداد 6 میلیارد دلاری وزارت نیرو با یک شرکت اروپایی به عنوان نخستین قرارداد اقتصادی نهایی شده با اروپایی ها در دوران پسابرجام خبر داده و گفته بود: "این قرارداد بین وزارت نیرو با یک شرکت اروپایی برای ساخت 4 نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت 3520 مگاوات و احداث یک نیروگاه بادی است."

در آن زمان دولت هیچ صحبتی از ماهیت این شرکت نکرد اما پیگیری ها حاکی از این بود که این شرکت ماهیتی بلژیکی دارد. این موضوع باقی ماند تا اینکه در روزهای اخیر شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه با انتشار اطلاعیه ای اعلام کرد که بزرگترین سرمایه گذاری خارجی ایران در دوران پسابرجام را انجام می دهد. این شرکت از امضای قرارداد 4.2 میلیارد دلاری برای ساخت 7 نیروگاه گازی در نقاط مختلف ایران خبر داده است.

با مراجعه به سایت این شرکت، از تشکیل آن در بروکسل بلژیک و فعالیت آن در ترکیه اطلاعاتی منتشر شده است و عنوان شده که این شرکت کار خود را در زمینه هتل‌سازی و سرمایه گذاری در بخش گردشگری آغاز کرده و با تشکیل گروهی در بخش انرژی اقدام به سرمایه گذاری در این بخش کرده است.

«محمد باقر نوبخت» سخنگوی دولت صبح امروز هم در خصوص این قرارداد گفت: "دومین سرمایه گذاری خارجی صورت گرفته و چهارشنبه گذشته قرارداد آن اجرایی شده است. این سرمایه گذاری مربوط به 5 هزار مگاوات انرژی الکتریکی با ارزش 4,2  میلیارد دلار است."

وی افزود: "این سرمایه‌گذاری خارجی در قالب نیروگاه‌هایی در اهواز، دهلران، زاهدان، ساوه، سوفیان و بناب به صورت مستقیم صورت می‌گیرد و هیچ تعهد و تضمینی متوجه دولت ایران نخواهد بود."

در اطلاعیه شرکت یونیت اینترنشنال ذکر شده که " ظرفیت این نیروگاه‌ها که قرار است در 7 منطقه مختلف ایران احداث شود، مجموعاً 6هزار و 20 مگاوات خواهد بود."
"ایران هفتمین کشور جهان است که می‌تواند بیش از 90 درصد از نیاز خود را به تجهیزات صنعت برق تأمین کند." این جمله‌ای بود که دی ماه سال گذشته وزیر نیروی دولت یازدهم بر زبان آورد و عنوان کرد که ایران امروز می‌تواند بیشتر نیازهای صنعت برق را توسط شرکت‌های خصوصی فعال در این بخش تأمین کند.

همچنین «علیرضا دائمی» معاون برنامه ریزی و امور اقتصادی وزیر نیرو در خصوص ظرفیت های ایران در ساخت نیروگاه معتقد است "ایران جزو 6 کشور برتر نیروگاه‌ساز جهان است"

با توجه به گفته های مسئولان ارشد وزارت نیرو، این شرکت ترکیه ای که قراردادی برای ساخت 6 هزار مگاوات (معادل 10 درصد از ظرفیت فعلی نیروگاههای حرارتی کشور) با آن به امضا رسیده باید جزو برترین نیروگاه سازان جهان باشد که در فضای تعاملی و تجارت باز پسابرجام در رقابت با نیروگاه‌سازان داخلی که به گفته معاون وزیر نیرو جزو 6 نیروگاه ساز برتر جهان و به گفته وزیر نیرو قابلیت تأمین 90 درصد نیازها را دارند، توانسته این حجم از کار نیروگاه سازی را در کشوری پیشرو در صنعت نیروگاهی در دست بگیرد.

با مراجعه به سایت این شرکت مشاهده می شود این شرکت ترکیه ای فقط در ساخت 5 نیروگاه تجربه کاری دارد که هر 5 نیروگاه در ایران است. به عبارتی تاکنون در هیچ نقطه از جهان به توانایی این شرکت ترکیه ای در نیروگاه سازی اعتماد نشده و در واقع واحد انرژی یک شرکت هتل سازی با تعریف فضای کار در ایران توانسته تشکیل شود و اکنون با همان تجربه "بزرگترین قرارداد سرمایه گذاری خارجی ایران در پسابرجام" شکل گرفته است. همانطور که در سایت این شرکت مشخص است، در بخش ساخت نیروگاههای حرارتی، شرکت یونیت اینترنشنال ترکیه تجربه کار در 5 نیروگاه ایرانی رودشور، منتظرقائم، شهید رجایی، فارس و مشهد را دارد.

پیگیری های خبرنگار تسنیم حاکی از این است که این شرکت حتی قادر به ساخت کوچکترین تجهیز نیروگاهی نیست و به عنوان یک سرمایه گذار و تاجر اقدام به خرید تجهیزات نیروگاهی از شرکت های سازنده اروپایی می کند. شرکت یونیت اینترنشنال در نیروگاه رودشور از تجهیزات زیمنس و در چهار نیروگاه دیگر از تجهیزات جنرال الکتریک استفاده کرده است.

روز گذشته در برخی از رسانه ها صحبت هایی به نقل از «اونال اویسال» مدیرعامل شرکت یونیت اینترنشنال منتشر شده است. اویسال که پیش از این مدیرعامل باشگاه گالاتاسرای ترکیه بوده، در خصوص مبحث کاملا فنی "راندمان" نیروگاهها اظهار نظر جالبی کرده است.

مدیرعامل این شرکت ترکیه ای اعلام کرده که "نیروگاههای فعلی ایران با راندمان 32 درصد به فعالیت خود ادامه می دهند در حالی که نیروگاه های ساخت ترکیه با حداقل راندمان 60 درصدی فعالیت خواهند کرد".

برای تمامی کسانی که در صنعت برق اطلاعاتی دارند مشخص است که این گفته "اویسال" از ابعاد مختلف، نادرست و بسیار عجیب است. نکته اول اینجاست که "نیروگاههای فعلی ایران" به معنای تمامی ظرفیت نیروگاههای حرارتی کشور است. ظرفیتی حدودا 60 هزار مگاواتی که 40 هزار مگاوات آن با توان فنی و مهندسی نیروگاه سازان داخلی ایجاد شده است. نیروگاه سازانی که نه تنها در ایران بلکه در کشورهای منطقه نیز تجربه ساخت نیروگاه دارند. پس به طور واضح مقایسه این دو رقم در ایران و ترکیه با هدف تخریب توان نیروگاه سازی کشور عنوان شده است. با این حال نکته مهم اینجاست که هیچ کدام از این دو رقم واقعی نیست.

در خصوص راندمان نیروگاهها در ایران، اگر نیروگاههای سیکل ساده، فرسوده و قدیمی را نیز در نظر بگیریم، در حال حاضر متوسط راندمان نیروگاههای کشور 38.3 درصد است نه 32 درصد و نیروگاههای سیکل ترکیبی که در حال حاضر با توربین های کلاس E توسط نیروگاه سازان داخلی در حال ساخت است راندمانی 53 درصدی دارند.
پیگیری های تسنیم از مجموعه وزارت نیرو حاکی از این است که نیروگاههایی که برنامه ریزی شده با توان داخلی و با توربین های کلاس F در کشور احداث شوند راندمانی 59 درصدی خواهند داشت.

در خصوص راندمان 60 درصدی نیروگاههای ترکیه نیز باید گفت در حال حاضر نیروگاهی می تواند راندمانی 60 درصدی داشته باشد که با توربین های کلاس H احداث شود و این راندمان نیر در شرایط ISO محقق می شود. از اینرو بعید است نیروگاه هایی که شرکت ترکیه ای کم تجربه یونیت اینترنشنال قرار است در ایران بسازد بتواند راندمانی 60 درصدی را تأمین کند چرا که به گفته وزیر نیروی ایران، کشور ما در حال داخلی سازی تکنولوژی توربین های کلاس F است و برنامه ای برای ورود به توربین های کلاس H ندارد.

قیاس مع الفارغ و نادرست مدیرعامل شرکت یونیت اینترنشال در کنار سابقه این شرکت نشان می دهد که با شرکتی دست چندمی در ساخت نیروگاه مواجه ایم که به تجارت نیروگاهی مشغول است و نه ساخت نیروگاه و مدیران آن نیز اطلاعات فنی کاملی از صنعت نیروگاهی ندارد.

حال سوال مهم اینجاست که دولت تدبیر و امید با چه استدلالی بزرگترین قرارداد خارجی در پسابرجام را با شرکتی دست چندمی و غیرفنی در فنی ترین مبحث کشور یعنی نیروگاه سازی به امضا رسانده است؟