تلخ و شیرین ورود تازه‌کارها به تلویزیون

این دسته از بازیگران نه آنقدر به شهرت رسیده‌اند که به امید پیشنهادهای بعدی بمانند، نه آنقدرها با تجربه و کارآزموده‌اند که با تدریس بازیگری، تالیف و ترجمه یا برنامه‌های جنبی روزگار بگذرانند و نه دستمزد قابل توجهی دارند که با حضور در یکی دو پروژه تلویزیونی دیگر دغدغه معاش نداشته باشند.

یک شغل و این همه متقاضی

بازیگری شغل جذابی است؛ بسیاری از ما دوست داریم دست‌کم یک بار آن را تجربه کنیم و بعید نیست بعد از یکبار خودمان را بازیگری تمام‌عیار بدانیم بخصوص اگر این تجربه در تلویزیون رخ بدهد و تعداد زیادی از مردم ما را بشناسند.

هایده حائری علاقه به این حرفه را طبیعی می‌داند و از دانشکده‌ها و آموزشگاه‌هایی می‌گوید که پذیرای علاقه‌مندان به بازیگری هستند یا همین طور دفاتر تولید فیلم و سریال که در ورود بازیگران جدید به دنیای تصویر سهم دارند.

به اعتقاد این بازیگر ورود انبوه بازیگران جوان به دنیای بازیگری از چند زاویه قابل بررسی است و آن را هم تهدید می‌داند و هم فرصت!

درها همیشه بازند

طی چند سالی که تلویزیون با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می‌کرده، به موازات برنامه‌های بدون استراتژی و بی‌حساب و کتاب مانند افزودن بر تعداد شبکه‌های تلویزیونی، تعداد زیادی بازیگر جوان نیز با سریال‌های تلویزیونی وارد دنیای بازیگری شده‌اند.

برخی از آنها در یکی دو اثر بازی کرده و برای همیشه حذف شده‌اند، برخی دیگر برای چند سال بدون هیچ رشدی در نقش‌های درجه چندم باقی‌ مانده‌اند و تعداد معدودی نیز این شانس را یافته‌اند که به‌سرعت پله‌های ترقی را طی کنند و به شهرت و موفقیت دست پیدا کنند.

اگرچه از میان انبوه بازیگران جوان که طی سال‌های اخیر وارد دنیای بازیگری شده‌اند، برخی بسیار خوش درخشیده‌اند و به چهره‌های تازه در تلویزیون و سینما بدل شده‌اند اما واقعا لازم است درهای بازیگری این چنین باز باشد و این تعداد بازیگران جوان به دنیای بازیگری وارد شوند؟

احمد معظمی کارگردانی که با ساخت تعداد زیادی از بخش‌های مجموعه «شاید برای شما هم اتفاق بیفتد»، تعداد زیادی بازیگر جوان به دنیای بازیگری معرفی کرده است، این بازیگران جوان را به تیم ملی امید در فوتبال تشبیه می‌کند. به اعتقاد او نه‌تنها در حرفه بازیگری بلکه در هر حرفه دیگری باید درها برای ورود افراد مستعد و توانا باز باشد. به اعتقاد این کارگردان نه تنها مخاطبان و فیلمسازان که حتی بازیگران پیشکسوت نیز از حضور بازیگران جدید
استقبال می‌‌کنند.

هایده حائری نیز ورود بازیگران جدید را به دلیل بروز و ظهور استعدادهای جوان یک فرصت می‌داند و معتقد است هر کسی به این رشته علاقه دارد، حق خودش می‌داند به دنبال علاقه‌اش برود و اگر استعدادی در خود می‌بیند، آن را شکوفا کند.

به اعتقاد این بازیگر، همیشه به بازیگران جوان و مستعد نیاز هست و قرار نیست همه نقش‌ها برای بازیگران مسن نوشته شود!

بازیگری به شرط توانایی

بازیگری از آن مشاغلی است که تقریبا همه آدم‌ها به آن علاقه مندند و بسیاری هستند که خود را در این زمینه مستعد و توانا می‌دانند. طبیعی است برای عبور از دروازه بازیگری چیزی بیشتر از علاقه و حتی استعداد لازم است.

احمد معظمی تاکید می‌کند قرار نیست هر کسی به شرط علاقه یا با اندک استعداد وارد دنیای تصویر شود. این کارگردان تصریح می‌کند: تقریبا همه بازیگران جوانی که با انتخاب من وارد دنیای تصویر شده‌اند، یا تجربه بازیگری در تئاتر داشتند یا دوره‌های آموزشی این رشته را گذرانده بودند. عشق به تصویر و شهرت برای بازیگری کافی نیست.

این کارگردان همچنین تاکید می‌کند: تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها فقط می‌توانند زمینه را برای بروز استعدادها فراهم کنند و بقیه‌اش به خود بازیگران برمی‌گردد. هر کسی مسئول خودش است و موفقیت یا شکستش را خودش تعیین می‌کند. اگر بازیگری بعد از چند فیلم یا سریال فراموش شود یا برای همیشه درجا بزند یعنی به اندازه کافی برای رشد و پیشرفت تلاش نکرده است.

این کارگردان موارد متعددی را در موفقیت بازیگران موثر دانسته که پشتکار و تلاش یکی از آنهاست. معظمی توضیح می‌دهد: بازیگر باید اخلاق حرفه‌ای داشته باشد، بعد از یک نقش خوب و کمی شهرت دچار غرور نشود، به دنبال ماندگاری باشد و از آن مهم تر این که از خودش مراقبت کند. بازیگر باید بتواند بعد از شهرت هم سلامت باقی بماند. تهیه‌کنندگان و کارگردان‌های خوب همیشه به دنبال بازیگران خوب، سالم و توانمند هستند چون با حضور چنین بازیگرانی بدون تردید بهتر و موفق‌تر عمل خواهند کرد.

روزهای سخت ماندن

بسیاری از علاقه‌مندان به بازیگری، بعد از ورود به آن با مشکلات این حرفه و چالش‌های متعدد آن روبه‌رو می‌شوند اما بازیگرانی که طی یکی دو دهه اخیر پا به دنیای بازیگری گذاشته‌اند هم تعدادشان و هم مسائل و مشکلاتشان بیشتر است. به گفته معظمی نه‌تنها بازیگران بلکه کارگردان‌ها و سایر عوامل پشت دوربین هم با چالش‌های متعدد روبه‌رو هستند. وی توضیح می‌دهد: کاهش تولیدات تلویزیون به دلیل مشکلات مالی، به بیکاری و کم‌کاری همه عوامل جلو و پشت دوربین منجر شده و این مساله فقط به بازیگران باز نمی‌گردد. من می‌توانم حداقل 50 کارگردان هم سن و سال خودم را نام ببرم که بیکارند.

به اعتقاد حائری نیز ورود بازیگران به دنیای بازیگری نه اشتباه علاقه مندان به این حرفه‌ است، نه کارگردان‌ها و تهیه‌کنندگان بلکه مشکل اینجاست که میزان تولیدات محدود است و بسیاری از آنها در یک ژانر و گونه هستند.

تولید متنوع، برخورد نظا‌م‌مند

کم‌کاری بازیگران و بخصوص حضور تعداد زیادی بازیگر جوان در فضای بازیگری و حواشی این کم‌کاری‌ها، بی‌شک معلول است و احتمالا راه‌حل‌هایی دارد. معظمی امیدوار است هر چه زودتر شرایط مالی تلویزیون بهبود پیدا کند تا شرایط حرفه‌ای همه هنرمندان رونق بگیرد؛ اما او گفت‌وگوی مستقیم مدیران و مسئولان تلویزیون را به‌عنوان جدی‌ترین نهاد تولید آثار نمایشی با همه بازیگران و حتی تهیه‌کنندگان و کارگردان‌هایی که با تلویزیون همکاری داشته‌اند مفید می‌داند و تاکید می‌کند: دیدار رودر‌رو، مذاکره و گفت‌وگوی مستقیم بین مدیران و هنرمندان می‌تواند تحمل این روزهای دشوار را برای بسیاری از ما آسان کند ضمن این که از شایعه‌سازی، گمانه‌زنی و ایجاد بدبینی نیز جلوگیری می‌کند.

هایده حائری در این باره پیشنهاد دیگری دارد. این بازیگر توضیح می‌دهد: لازم است آثار متعدد از گونه‌های مختلف تولید شود و برای همه بازیگران در همه سنین نقش وجود داشته باشد. قرار نیست همه این تولیدات در تلویزیون باشد؛ اگر یک اثر خوب حتی در شبکه نمایش خانگی ارائه شود مخاطبان خود را پیدا خواهد کرد. این مدرس بازیگری با تاکید بر اهمیت تولید آثاری از ژانرهای مختلف می‌گوید: در حال حاضر تولیدات ما به چند گونه خاص محدود شده است؛ لازم است آثاری از گونه‌های مختلف داشته باشیم تا بازیگران هم حق انتخاب داشته باشند و هم بتوانند استعدادهای خود را در ژانرهای مختلف به نمایش بگذارند.

حائری مشکلات فعلی بازیگران را ناشی از سیستم تولید آثار نمایشی می‌داند و معتقد است این سیستم درست عمل نمی‌کند و نمی‌تواند همه ظرفیت‌های موجود را مدیریت و از تمام آن بهره‌برداری کند.

و این جوانان

تعداد زیادی از متولدین دهه 60، طی یکی دو دهه اخیر وارد دنیای بازیگری شده‌اند که برخی از آنها حتی به شهرت و موفقیت رسیده‌اند اما این سرنوشت حتمی همه این بازیگران نیست.

فریبا طالبی، نازنین پیرکاری، مونا احمدی، اشکان اشتیاق، شیدا خلیق، پریناز ایزدیار، شاهرخ استخری، سحر قریشی، حدیث میرامینی، سولماز آقمقانی، سوگل قلاتیان، لیلا بلوکات، سوگل طهماسبی، یاسمینا باهر، ونوس کانلی، زهره اسدی، ویدا جوان، هستی مهدوی‌فر، سیدمصطفی قدیری، هدی زین‌العابدین، مریم معصومی، آزاده زارعی، محمدرضا رهبری، محسن افشانی و شهنام شهابی تعدادی از انبوه بازیگران متولد دهه 60 هستند که طی یکی دو دهه اخیر وارد دنیای بازیگری شده‌اند.