اتاق فکر دولت تدبیر دو سال بعد از روی کار آمدناش تصمیم گرفت، برادر مسعود نیلی را از پژوهشکده بانک مرکزی به نمایندگی ایران در بانک جهانی بفرستد، تا شاید فرهاد نیلی روزی در جایی مهمتر برای اقتصاد کشور نقش آفرینی کند.
برادران نیلی از مدتها قبل نشان دادهاند که علاقه زیادی به حضور بر صندلی ریاست بانک مرکزی دارند، اما نداشتن سابقه بانکی به عنوان مانعی بزرگ اجازه نداده که آنها طعم نشستن بر صندلی ریاست ساختمان میرداماد را بچشند.
بعد از این که مسعود نیلی موفق نشد، ریاست بانک مرکزی دولت حسن روحانی را به دست بگیرد، اتاق فکر دولت به این نتیجه رسید که زمینه سازی لازم را برای حضور برادرش فرهاد بر صندلی ریاست بانک مرکزی دولت بعدی فراهم کند. آنها امیدوارند که با حضور برادر مشاور اقتصادی روحانی در واشنگتن به عنوان نماینده ایران در بانک جهانی و همچنین پیروزی دوباره لیبرالها در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده بتوانند فرهاد نیلی را بر صندلی ریاست بانک مرکزی بنشانند.
در این راه برخی از جریانهای رسانهای نزدیک به حلقه پاستور (مسعود نیلی و محمد نهاوندیان) هم به آنها کمک می کنند. از جمله این رسانهها میتوان به رسانههای موسسه دنیای اقتصاد تابان (که متعلق به علیرضا بختیاری کارتل بزرگ اقتصادی حامی دولت است) اشاره کرد که از زمان حضور نیلی در واشنگتن مدام در مقالههای مختلفی به تعریف و تمجید از برادر مشاور اقتصادی رئیس جمهور پرداخته است. این رسانهها در عباراتی عجیب و جالب وی را یکی از معدود افراد ایرانی توانا در عرصه سیاستگذاریهای اقتصادی نامیده است.
اما برادر مشاور اقتصادی رئیسجمهور چند بار تا آستانه حضور در معاونت اقتصادی بانک مرکزی هم پیش رفته، اما هر بار در این زمینه ناکام بوده است. این فرصتها در دوران ریاست کلی طهماسب مظاهری، محمود بهمنی و ولی الله سیف ایجاد شد، ولی در نهایت هیچ کدام از روسای کل راضی به حضور فرهاد نیلی در معاونت اقتصادی بانک مرکزی نشدند.
ماموریت فرهاد نیلی در واشنگتن چیست؟
با این حال فرهاد نیلی اکنون نمایندگی ایران در بانک جهانی را اداره میکند و مشغول تجربه اندوزی برای کسب عناوینی بالاتر در اقتصاد کشور است، اما دلایل حضور برادر مشاور اقتصادی روحانی در واشنگتن به همین جا ختم نمی شود. گویا فرهاد ماموریت مهمتری را هم در پایتخت آمریکا دارد.
شنیدههای خبرنگار «نسیم آنلاین» حاکی از این است که بانک جهانی اخیرا در زمینه انتقال سیاستهای اقتصادی خود به ایران برنامه جدیدی را آغاز کرده که برادر مشاور اقتصادی روحانی قرار است نقش محوری را در این زمینه ایفا کند. در ماههای گذشته هیاتهای مختلفی از طرف بانک جهانی به کشورمان آمدند و فرهاد نیلی هم نقش واسط را در این بین داشته است. آنها قرار است طی دو ماه آینده با هماهنگی دفتر وامها، مجامع و موسسات بین المللی سازمان سرمایه گذاری خارجی، برنامه ای را برای اقتصاد ایران در چارچوب برنامه "مشارکت بانک جهانی با کشورها" بنویسند.
از قرار معلوم، این برنامه به نوعی به عنوان برنامه اصلی اقتصادی دولت حسن روحانی به حساب خواهد آمد و بانک جهانی هم برای اعطای تسهیلات به ایران عمل به این برنامه را به عنوان پیش شرط، مطرح خواهد کرد.
نمونه این اتفاق در دولت سازندگی و سالهای نخستین دهه 70 هم رخ داد و کشور را در مواجه با بحران بدهی ها و تورم بالای 50 درصد قرار داده بود. بنابر این تجربه نشان داده که اجرا کردن این مدل برنامههای اقتصادی که هیچ همسویی با مبانی بومی اقتصاد ایران نداشته و ندارد، نه تنها اقتصاد ایران را به سمت پیشرفت سوق نمی دهد، بلکه زمینه بحران را هم فراهم می کند.
پروژه نفوذ بانک جهانی به اقتصاد ایران!
به نظر می رسد که این برنامه بخشی از پروژه نفوذ اقتصادی در کشور طی دوران پسابرجام است که برادر مشاور اقتصادی روحانی به دلیل نزدیک بودن با تفکرات بانک جهانی، قرار است نقش مهمی در پیاده سازی آن در کشور ایفا کند.
با توجه به این نکته که دولت تدبیر و امید در مدت سه ساله حضور خود در قوه مجریه برنامه خاصی برای حل مشکلات اقتصادی کشور ارائه نکرده ، اکنون قصد دارد با پیاده کردن مو به موی برنامه بانک جهانی در اقتصاد کشور زمینه گرفتن وام و تسهیلات از این نهاد بینالمللی را فراهم کند و شرایط کشور را در مسیر سالهای ابتدایی دهه 70 قرار دهد.
با این شرایط باید گفت خطر بزرگی اقتصاد کشور را تهدید می کند. برای نگاهی جامع تر به این موضوع باید منتظر ماند و دید ماموریت برادر مشاور اقتصادی روحانی در واشنگتن به چه نحوی دنبال خواهد شد.