توان موشکی؛ کانون درگیری در پسابرجام

اوباما بعد از کسب اطمینان در خصوص کنترل قابلیت­‌های هسته‌­ای ایران و قرار دادن آن بر ریل برجام، پروژه جدیدی را به دستگاه دیپلماسی امریکا سپرده است. در این زمینه، سیاست راهبردی ایالات متحده معطوف به آن است که به­‌موازات القای ناکافی بودن توافق برجام به­‌منظور لغو تمامی تحریم‌­ها، مسائل و موضوعات دیگری از جمله قابلیت­‌های موشکی ایران و مسائل منطقه‌­ای را پیش می­‌کشد تا زمینه گسترش حوزه‌­های مذاکراتی میان دو کشور و در نتیجه پی­‌ریزی چهارچوب موردنظر خود را به‌­وجود آورد.

ایالات متحده امریکا با علم به اینکه توان موشکی جایگاه ویژه­‌ای در دکترین دفاعی ایران دارد، سیاست محدودسازی راهبردی ایران را در این حوزه تعقیب نموده است. بخشی از این راهبرد از طریق پیوند دادن توان موشکی ایران به برنامه هسته­‌ای دنبال می­‌شود. مقامات کاخ سفید بر این باورند که موشک‌های آزمایش­‌شده ایران، قابلیت حمل سلاح هسته‌ای را دارد و از این ­رو باید مشمول توافق و رژیم­‌های راستی­‌آزمایی قرار گیرند. نامه مشترک آمریکا و هم‌پیمانان آن به بان‌ کی‌مون را شاید بتوان نخستین اقدام امریکا در این حوزه دانست. در این نامه به تناقض آزمایش‌های موشکی اخیر ایران با برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت اشاره شده است.

بخش دیگری از راهبرد امریکا معطوف به اطمینان­‌بخشی به متحدان و شرکای منطقه­‌ای می­‌باشد. در این حوزه، دولت اوباما اهداف متنوعی را دنبال می­‌کند. از یک‌­سو در پی آن است تا هم‌­پیمانان منطقه­‌ای خود را متقاعد نماید که توافق هسته‌­ای با ایران تأثیری بر مناسبات راهبردی ­و امنیتی این کشورها با ایالات متحده نخواهد داشت و از سوی دیگر نیز ایالات متحده از طریق پروژه ایران­ هراسی به‌­دنبال آن است تا ضمن برجسته نمودن توان موشکی ایران آن را به­‌منزله تهدیدی برای کشورهای منطقه و امنیت منطقه­ ای و حتی جهانی نشان دهد تا هم زمینه مساعد را برای فروش تسلیحات خود فراهم سازد و هم بسترهای لازم برای برهم زدن موازنه قوا در منطقه غرب آسیا به نفع رژیم صهیونیستی را به­ وجود آورد.

سفر اخیر جان کری، وزیر خارجه امریکا به منطقه و دیدار با وزرای خارجه 6 عضو شورای همکاری خلیج ­فارس را باید در همین راستا مورد بررسی قرار داد. وی در پایان این ملاقات­ها اظهار داشت که واشنگتن آماده کار با ایران برای حل­ و فصل موضوع آزمایش‌­های موشکی است. بخشی از سخنان کری در چارچوب رهیافت «موازنه تهدید» سازماندهی شده است؛ جایی­‌که وی اعلام داشت امریکا با کشورهای منطقه علیه آزمایش­های موشکی ایران متحد است. واضح است که رویکرد یادشده به­‌منزله الگوی رفتاری امریکا در فضای پسابرجام، دربردارنده نشانه­‌های تهدیدآمیزی برای توان موشکی جمهوری اسلامی ایران (به‌­عنوان شالوده دکترین دفاعی کشورمان) می­باشد.

در مجموع رویکرد امریکا در برخورد با توان موشکی ایران را می­توان تابعی از سیاست کلان این کشور برای محدودسازی توانمندی‌­های راهبردی کشورمان دانست. در چنین فرایندی، تضعیف منابع قدرت دفاع ملی و پایه­‌های بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران به­‌عنوان هدف غایی محسوب می­‌شود. حال آنکه چنین رسالتی از طریق سازوکارهای متنوعی دنبال می‌­شود؛ گاه در عین به­‌کارگیری ادبیات تهدید از امکان مذاکره با ایران برای حل ­و فصل موضوع آزمایش‌­های موشکی سخن به میان می­‌آید و گاه نیز به­‌موازات تحریم­‌های اقتصادی، از سازوکارهای تحریم فنی استفاده می­‌شود.

در این میان، سخنان رهبر معظم انقلاب مبنی بر رد هرگونه مذاکره خارج از چارچوب هسته‌­ای بایستی به‌عنوان مبنای عمل دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گیرد. در کنار این موضوع، باید ضمن حفظ وحدت داخلی از هرگونه ارسال پالس­‌های اشتباه از سوی مقامات داخلی خودداری شود.