توافق در ریاض، تفاهم در تهران

به گزارش پایگاه 598، نشست چهارجانبه قطر در برابر نشست چهارجانبه تهران. تنور رایزنی‌ها در خصوص نفت داغ است. حالا آنها به این نتیجه رسیده‌اند که تولید نفت را کاهش دهند. مصاحبه پشت مصاحبه که ما نیز موافقیم. این توافق را کشورهایی اعلام می‌کنند که این اقدام را منوط به همراهی همه کشورها می‌دانند.

 ایران اما نقش‌آفرینی متفاوتی در این بازار دارد. ایران هر چند از کاهش سقف تولید نفت حمایت می‌کند اما خواستار باز پس گرفتن سهم بازار خود است. حالا عربستان، روسیه، ونزوئلا و قطر در دوحه گرد هم آمدند تا برای قیمت‌ها چاره‌ای بیندیشند و دیروز نیز وزیر انرژی قطر و ونزوئلا همراه با وزیر انرژی عراق میهمان زنگنه شدند تا دومین نشست چهارجانبه و با اهمیت در خصوص آینده نفت در تهران برگزار شود. در جلسه مشترک چهارجانبه عربستان، روسیه، قطر و ونزوئلا در دوحه قطر این تولید‌کننده‌ها اعلام کردند در صورتی که دیگر تولیدکنندگان نفت همراهی کنند حاضر هستند سطح تولید خود را در سال ٢٠١٦ افزایش ندهند.

 به همین سبب الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه رسما گفته بود: «ما این آمادگی را داریم تا سطح تولید نفت خود را در متوسط تولید شده ماه ژانویه نگه داریم و از آن تجاوز نکنیم.»این تاکیدات در حالی است که ایران به هیچ‌وجه قصد ندارد تولید خود را کاهش دهد و بارها تاکنون اعلام کرده است که حتی با تداوم کاهش قیمت نفت باز هم قصد دارد تولید و صادرات نفت خود را افزایش دهد و بازاری که روزی توسط عراق، عربستان و قطر تصاحب شده است را دوباره در اختیار بگیرد؛ موضوعی که همه اعضای اوپک به آن واقف هستند و به خوبی می‌دانند ایران از این سهم خود کوتاه نخواهد آمد.

 چرا که طی سال‌های گذشته ایران بارها با ارسال نامه‌ها و درخواست‌های شفاهی از اعضای اوپک خواست تا با بازگشتن به سهمیه‌های تعیین شده قبلی اجازه دهند ایران بازار خود را دوباره به دست آورد و بعید به نظر می‌رسد با وجود همه تلاش‌هایی که تاکنون برای افزایش برداشت از میادین نفتی ایران انجام شده است این کشور زیر بار توافق کاهش صادرات نفت به بازار برود. گویا این عدم پایبندی ایران به این تصمیم جدید در عدم دعوت از ایران برای حضور در این نشست چهارجانبه به خوبی مشهود است.

آنها به خوبی می‌دانند که ایران با همه آلارم‌هایی که در مورد حضورش در بازار داده است قصد ندارد به همین راحتی زیر بار توافقی جدید برود و به همین اساس هم نشست نخست خود را در کشوری نزدیک جغرافیای ایران برگزار کردند و حالا بعد از توافق یک سوم اعضا که اتفاقا سهم قابل توجهی هم دارند به سراغ پنجمین سهم‌دار بازار آمده‌اند تا این‌بار با گفتمانی متفاوت در مورد توافق مقطعی برای ثبات قیمتی در بازار صحبت کنند.

البته برخی تحلیلگران معتقدند که تاثیر این اقدام- توافق کاهش تولید - بر قیمت نفت در بازار جهانی مشخص نیست و این مساله به سیاست نفتی بسیاری از تولیدکنندگان نفت در جهان وابسته است، چرا که دیدگاه این کشورها نسبت به شرایط کنونی بازار با توجه به تلاش در راستای حفظ سهم از بازار تقاضا با یکدیگر متفاوت است، چرا که ایران قصد دارد با لغو تحریم‌ها تولید نفت خود را طی ماه‌های آینده ٥٠٠ هزار بشکه افزایش دهد. و حالا بنا به گفته میسوین ماهش و کوین نوریش کارشناسان موسسه بارکلیز، ایران و عراق از جمله مهم‌ترین اعضای اوپک هستند که باید در این زمینه با روسیه و عربستان همراه شوند چرا که طی سال جاری بیشترین افزایش تولید در بازار نفت جهانی را از این کشورها خواهیم داشت اما در زمینه همراهی این دو کشور با این تصمیم عدم اطمینان بالایی وجود دارد. تلاش‌ها در اجرای این سیاست به‌شدت تحت‌تاثیر عدم اطمینان متقابل بین دو رقیب منطقه‌ای ایران و عربستان است.

این دو کشور در بحران‌های منطقه‌ای یمن و سوریه سیاست‌های کاملا متقابلی را در پیش گرفته‌اند. وزیر نفت عربستان نیز پس از این دیدار اعلام کرد کشورهای تولیدکننده نفت طی ماه‌های آینده به ارزیابی بازار ادامه خواهند داد. ثابت نگه داشتن میزان تولید نفت و عدم افزایش آن در شرایط کنونی کافی خواهد بود. در ماه دسامبر سال گذشته اوپک روزانه ٣٩ میلیون بشکه نفت و به عبارت دیگر دو پنجم از نفت جهان را تولید کرده است. کارشناسان موسسه کاپیتال اکونومیکس لندن نسبت به این تصمیم عربستان و روسیه اعلام کردند که بدون این تصمیم نیز بعید به نظر می‌رسید عربستان و روسیه تولید نفت خود را بیش از حد کنونی افزایش دهند.

 بنا به گفته جولیان جسوپ و توماس پاگ دو کارشناس بازار نفت بین‌المللی برای اینکه این توافق موثر واقع شود عربستان باید تولید نفت خود را کاهش دهد. به هر روی عراق، ونزوئلا و قطر به ایران آمده‌اند تا با بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت ایران پای میز مذاکره بنشینند تا شاید بتوانند ایران را متقاعد به کاهش تولید کنند. ظاهرا قرار است وزرای سه کشور حاضر جای خالی عربستان و روسیه را در متقاعد کردن ایران برای عقب‌نشینی از برنامه‌های اعلامی‌اش پر کنند. نشست چهارجانبه تهران در عصر روز گذشته بدون روسیه و عربستان در حالی برگزار شد که تا آخرین ساعات برگزاری این نشست حضور وزیر نفت قطر با اما و اگر همراه بود.

ایران از هر اقدامی برای بهبود قیمت نفت حمایت می‌کند

در پایان این نشست بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران، گفت: ایران از هر اقدامی برای تثبیت شرایط بازار و بهبود قیمت نفت خام حمایت می‌کند. پیرو جلسه‌ای که میان وزیران نفت عربستان، روسیه، قطر و ونزوئلا در دوحه برگزار شده بود، جلسه‌ای در تهران و به میزبانی وزارت نفت ایران برگزار شد و وزیر صنعت و انرژی قطر، به عنوان رییس دوره‌ای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، وزیر نفت عراق و وزیر نفت ونزوئلا در تهران حضور یافتند. جلسه خوبی داشتیم و گزارش جلسه از جلسه قطر به ما داده شد، ما از همکاری میان اوپک و غیر اوپک استقبال می‌کنیم.

 وزیر نفت افزود: تصمیمی که گرفته شد برای اینکه اعضای اوپک و غیر اوپک سقف تولید خود را برای تثبیت بازار و بهبود قیمت‌ها به نفع مصرف‌کننده و تولیدکننده، نگه دارند مورد حمایت ما نیزهست. اگر چه این گام نخست است و گام‌های بعدی نیز باید برداشته شود، اما این آغاز همکاری میان کشورهای عضو و غیر عضو برای بهبود وضعیت بازار جای خوشحالی دارد و ما نیز از هر اقدامی برای تثبیت بازار و بهبود قیمت‌ها حمایت می‌کنیم.

زنگنه همچنین با اشاره به اینکه در جلسه دیروز وضع ایران و بازگشت کشور در پساتحریم تشریح شد، افزود: در این باره با وزیران نفت و انرژی عراق، قطر و ونزوئلا بحث کردیم و آنها به‌صورت منطقی به این واقعیت نگاه کردند و من امیدوارم که در آینده با تلاش‌هایی که آغاز شده شاهد بهبود وضع بازار باشیم. زنگنه درباره تاثیر نشست اخیر اعضای اوپک و غیراوپک بر قیمت‌ها گفت: برای دیدن تاثیر آن بر قیمت‌ها باید صبر کرد.  وزیر نفت درباره ادامه همراهی کشورهای عضو و غیر عضو اوپک گفت: همان‌طور که بیان کردم این گام نخست است و باید نگاه مثبتی به آن داشته باشیم، اما فکر می‌کنم همه قبول دارند که باید بر وضع و واکنش‌های بازار نظارت داشته باشیم و برای اقدام‌های بعدی چنانچه نیاز باشد، مشورت کنیم.

 زنگنه با اشاره به اعلام آمادگی برخی کشورهای غیر عضو اوپک برای همکاری تصریح کرد: همان‌طور که به من گفته شد روسیه، به عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت جهان، عمان و دیگر کشورها نیز اعلام پیوستگی کرده‌اند که این گام مثبتی به شمار می‌آید و ما با آن برخورد مثبتی داریم و این آغاز خوبی است.

 بر اساس این گزارش و در خبری که یکی از خبرگزاری‌ها در این باره منتشر کرده، آمده است: نشست دوحه و همچنین وضعیت وخیم مالی در کشورهای نفتی در اثر سقوط قیمت نفت بار روانی شدیدی را علیه کشورمان ایجاد کرده است و رسانه‌های غربی هم به‌شدت این موضع را تبلیغ می‌کنند که ایران در آستانه یک تصمیم سرنوشت‌ساز برای ایجاد یک توافق بی‌سابقه در ١٥ سال گذشته بین اوپکی‌ها و غیر اوپکی‌ها قرار گرفته است.

 بر این اساس، اگر ایران که خود از کاهش درآمدهای نفتی به‌شدت رنج می‌برد به خواست سایر تولیدکنندگان برای افزایش تولید نفت تن دهد و تولید نفت خود را به میزان اعلام شده افزایش ندهد، عملا باید به تنهایی بار سنگین کنترل بازار نفت را تحمل کند.

این بار سنگین، جدای از انتقادات داخلی جدی و تندی خواهد بود که مسوولان نفتی ایران در داخل کشور باید به جان بخرند. در غیر این صورت نیز با آرایش فعلی نفتی‌های جهان و تبلیغات موثر غربی‌ها، ایران که همواره رهبر جناح «باز»های اوپک و طرفداران قیمت بوده است متهم خواهد شد که از یک تصمیم تاریخی برای توافق اوپکی‌ها و غیر اوپکی‌ها درباره بازار نفت حمایت نکرده است. در این شطرنج، صحنه به گونه‌ای چیده شده است که به اصطلاح شطرنج‌بازان عملا ایران در وضعیت «آچمز» قرار بگیرد، به گونه‌ای که گرفتن هر یک از این تصمیم‌های دشوار هزینه قابل توجهی برای ایران داشته باشد.

منبع :روزنامه اعتماد