ظریف: این "سلاح" نسل ایرانی را عقیم می‌کند

به گزارش پایگاه 598 به نقل از تسنیم: محصولات تراریخته، اصطلاحاً به محصولاتی گفته می شود که با دستکاری ژنتیکی، از حالت عادی خارج شده اند. برای مثال، انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما، به میوه گوجه فرنگی، تحت شرایطی سبب مقاومت گوجه دستکاری شده (تراریخته) نسبت به سرما خواهد شد؛ یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به سم، یا انواع ژنهایی که خواص بیشمار دیگری را منتقل می کنند.

خطرناکترین مورد درباره این محصولات، عدم شناسایی و یا لاپوشانی عوارض، به دلیل مقاصد سازمانهای تجاری و سیاسی جهان، در مورد این محصولات، و احتمال بروز عوارض بسیار شدید و غیرقابل بازگشت طی طولانی مدت، و در نسلهای بعدی کشورهای هدف از جمله ایران است. استفاده قدرتهای جهانی از محصولات تراریخته خصوصاً ایالات متحده، جهت بهره برداری تجاری، و همچنین قابلیت استفاده از این محصولات برای ضعیف کردن و وابستگی کامل کشورهای هدف، احتمال بروز خطرات جبران ناپذیری را مطرح می سازد؛ بطوریکه وزیر خارجه کشورمان سال‌های پیش از آن به عنوان یک «سلاح» نام برد.

استفاده از این محصولات تاکنون در کشور ما قانونی نبوده؛ اما جای تأسف است که سازمان مدیریت و برنامه ریزی با نادیده گرفتن هشدارهای فعالان و سازمانهای متعدد زیست محیطی، این مورد را در لایحه برنامه ششم توسعه گنجانده است.

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان، حدود بیست سال قبل، در تصویب پروتکل ایمنی زیستی (کارتاهینا) شرکت داشته است. وی همچنین در روشنگری نسبت به خطراتی که ممکن است در آینده سلامت مردم را تهدید کند، تلاشهای قابل توجهی انجام داده است. ظریف 16 سال پیش از این و در تاریخ اسفند ماه 78، نامه ای به دفتر رئیس جمهور وقت نوشت، و نسبت به عوارض محصولات دستکاری شده ژنتیکی هشدار داد. او در این نامه تأکید می کند: «این محصولات دستکاری شده ژنتیکی می تواند به عنوان سلاح علیه کشور مورد بهره برداری قرار گیرد به طوری که تولیدکنندگان این محصولات قادرند به عنوان مثال با نصب ژن عقیمی بر روی گندم، نسلی از یک کشور را عقیم سازند.»

شاید لازم باشد مرد شماره یک دیپلماسی کشورمان، بار دیگر این نامه را به رئیس جمهور دولت متبوعش نیز ارسال کند؛ تا از اشاعه این خطر بزرگ که سلامت مردم را به طرز خطرناکی تهدید می کند، جلوگیری شود. خبرگزاری تسنیم طی روزهای آینده، برای تنویر افکار عمومی، نظرات صاحبنظران را در قالب مقالات و یادداشتها منتشر می کند.

متن کامل نامه 16 سال قبل دکتر ظریف به این شرح است:

جناب آقای ابطحی رئیس محترم دفتر ریاست جمهوری

احتراماً باطلاع می رساند پروتکل ایمنی زیستی پس از هشت دور مذاکرات فشرده و سخت طی شش سال گذشته سرانجام در مونترال کانادا به تصویب رسید.

شکست اجلاس وزراء بازرگانی سازمان تجارت جهانی(WTO) در سیاتل و خصوصاً عدم توافق اروپا و امریکا در مورد محصولات کشاورزی باعث ایجاد شرایط مناسبتر مذاکراتی برای کشورهای در حال توسعه در بحث ایمنی زیستی شد. پروتکل ایمنی زیستی، ملحق به کنوانسیون تنوع زیستی، ناظر بر تجارت بین المللی محصولات کشاورزی و سایر فرآورده های بیوتکنولوژیک حاصل از تغییرات ژنتیک می باشد. در این پروتکل تمهیدات لازم برای جلوگیری از عوارض احتمالی آتی مصرف این نوع محصولات بر سلامت انسانی و محیط زیست طبیعی پیش بینی گردیده است. جمهوری اسلامی ایران یکی از واردکنندگان بزرگ محصولات کشاورزی و غلات از کشورهای تولیدکننده نظیر استرالیا، کانادا، اتحادیه اروپا، آرژانتین، اروگوئه و .... که از روش اصلاح ژنتیک برای تولید محصول بیشتر و برتر استفاده می کنند، می باشد.

بدین دلیل نسل آینده کشور و نیز محیط و تنوع زیستی می تواند به راحتی تحت تاثیر عوارض احتمالی این نوع محصولات قرار گیرد. بعنوان مثال در کانادا با نصب ژن مقاوم در برابر سرمای ماهی سفید قطب شمال بر روی بوته گوجه فرنگی محصول آن در سرمای زیر صفر بعمل می آید؛ یا با تغییرات ژنتیک، نژاد پرمحصول گندم و سایر غلات را بوجود آورده و به بازار عرضه نموده اند. این نوع محصولات اولاً قادرند به مجرد ورود به سیستم محیط زیست بومی کشورها، بر تمامی اقلام مشابه غلبه یافته، (و) بتدریج آنان را نابود سازند. اتفاقی که برای برخی از محصولات کشاورزی بومی در دنیا و حتی در کشورخودمان بصورت محدودتر رخ داده است. ثانیاً قادرند تأثیرات منفی ناشناخته و بلند مدتی را بر نسل و نژاد و توانائیها و سلامت انسان بگذارند.

این در حالی است که محصولات ترانس ژنتیک بصورت معمول مورد بهره برداری قرار بگیرند این امکان وجود خواهد داشت که حتی بصورت سلاح مورد بهره برداری قرار گرفته و یا با استفاده از ژنهای خاصی حالات جسمی ، روانی انسان ها را تغییر داده و محیط زیست را به نابودی بکشاند. فرضاً با نصب ژن عقیمی بر روی گندم، تولیدکنندگان آن قادرند نسلی از یک کشور را عقیم ساخته یا با پیوند ژنتیک ژن های مولد اخلاق پست نظیر درنده خوئی کوسه ها یا صفات رذیله خوکها بر محصولات کشاورزی میتوانند آنرا به گروهی از انسان های کشور هدف خود منتقل سازند.

این پروتکل چندین جنبه مهم را فرا می گیرد تجارت بین المللی – موضوعات محیط زیستی - مسائل بهداشتی و پیشگیری - محصولات کشاورزی و پیشرفتهای آن - تحقیقات ژنتیک و کاربردهای آن همه از جمله مواردی هستند که با موضوع پروتکل ایمنی زیستی ارتباط پیدا می کنند.

نحوه مذاکرات در پروتکل ایمنی زیستی شکل خاصی داشت بدین ترتیب که کشورها در شش گروه طبقه بندی شده بودند. گروه میامی شامل کشورهای عمده تولیدکننده محصولات بیوتکنولوژی مدرن یعنی آمریکا، کانادا، استرالیا، آرژانتین، شیلی و اروگوئه. 150 کشور عدم تعهد ،گروه 77 و در حال توسعه گروههای اروپای شرقی، و گروه مصالحه شامل نروژ، ژاپن، سوئیس، مکزیک و برخی از این دست. این گروهها نمایندگانی را در سه زمینه معرفی نمودند تا با یکدیگر مذاکره و نهایتاً پروتکل را آماده سازند. این سه زمینه عبارت بودند از:

1- محصولات کشاورزی

2- شمول پروتکل

3- ارتباط با سایر کنوانسیونهای بین المللی

جمهوری اسلامی ایران عضو گروه همفکر بوده و به دلیل اهمیت موضوع برای کشورمان نقش فعالی در این گروه بازی نمود، بطوریکه نماینده گروه برای مذاکره در مورد تجارت محصولات کشاورزی و معادن دو گروه دیگر بود. در این پروتکل از جمله پیش بینی شده است کشورهای تولید کننده چنین محصولاتی باید اطلاعات کلی (مطابق لیست مصوبه در پروتکل) را در اختیار کشورهای مصرف کننده از طریق یک مکانیزم بین المللی (CHM) قرار دهند. کشورهای مصرف کننده با تأسیس یک مرجع ملی این اطلاعات را دریافت و پس از تحقیقات کامل و ارزیابی خطرات و مشکلات احتمالی ظرف 270 روز در صورت تمایل اجازه میدهند تجارت این محصولات با کشورشان صورت پذیرد. در صورت احتمال حتی ضعیف خطر (بدون ارائه دلایل علمی) کشورهای مصرف کننده می توانند از اجازه ورود ممانعت بعمل آورند و برخلاف اصول WTO در مورد عدم ایجاد مانع در تجارت بین المللی. هزینه این تحقیقات و ارزیابیها به عهده صادرکننگان کالاست.

برخی از سایر دستاوردهای کشورمان در این مذاکرات به ترتیب زیرند:

- کشورهای وارد کننده می توانند بر اساس اصل احتیاط از واردات اصلاح شده امتناع کنند. این امر با روشها و رویکرد سازمان تجارت جهانی مغایر است و به همین دلیل مورد مخالفت آمریکا و گروه میامی بود ولی در نهایت تصویب شد.

- فرآورده های کشاورزی حاصله از تغییرات ژنتیک ابتدا باید در بازار داخلی کشوری که در آن تولید شده امتحان شود و سپس به سایر کشورها به منظور دریافت اجازه صادرات معرفی گردد.

- در مورد غلات اصلاح شده کشور واردکننده براساس مقررات داخلی خود از حق امتناع از واردات این غلات برخوردار است و در شرایطی که صادرکننده بخواهد این غلات را صادر کند می بایستی رضایت صریح واردکننده را کسب کند.

- معافیت مطلق برای هیچ یک از محصولات اصلاح شده ژنتیکی وجود ندارد. این محصولات در هر صورت یا مشمول رویه های ایمن ساز پروتکل هستند و در غیر این صورت مقررات داخلی کشور واردکننده در مورد آنها جاری خواهد بود.

- استناد به مقررات داخلی کشور واردکننده، که می تواند محدود کننده تر از مفاد پروتکل باشد، مکرراً در متن پروتکل مورد تصریح قرار گرفته است.

-تمامی محصولات بیوتکنولوژی مدرن مشمول پروتکل می باشند.

-ارتباط پروتکل با سایر معاهدات بین المللی از جمله WTO ارتباط معقولی است و پیش بینی شده از یکدیگر حمایت متقابل نموده و این پروتکل تابع مقررات سایر معاهدات تجاری خصوصا WTO نباشد. بعلاوه برخلاف تلاش امریکا و گروه میامی و کشورهای توسعه یافته این موضوع را مقدمه پروتکل (بجای بندهای اجرائی) آمد تا از عواقب احتمالی برای کشورهای در حال توسعه جلوگیری بعمل آید.

خلاصه ای از گزارش فنی این اجلاس جهت مزید اطلاع ایفاد می گردد.

محمد جواد ظریف