ابراهیمیان در پاسخ به اين پرسش كه برخي داوطلبان خبرگان براي مسثني شدن از حضور در آزمون سطح علمي از برخي علما تاييديه اجتهاد دريافت کردند، آيا اين تاييديه ها از نظر شوراي نگهبان براي معافيت داوطلبان از حضور در آزمون قابل پذيرش است؟ گفت: احراز نهايي شرايط به عهده فقهاي شوراي نگهبان است.
وي افزود: از مجموع اطلاعيه اي که فقهاي شوراي نگهبان منتشر کرده اند و فرمايش بزرگاني مانند آيت الله مومن چنين بر مي آيد که اولا به موجب قانون احراز نهايي شرايط به عهده فقهاست و ثانيا اينکه استثنائا افرادي به علت اقتدار علمي شان شرط اجتهاد در آنان بدون حضور در آزمون احراز کنند ممکن است.
ابراهيميان تاکيد کرد: در اين باره به نمونه هايي ارجاع مي دهم که آيت الله مومن مطرح کرد و در رسانه ها پخش شد؛ ممکن است قدرت علمي برخي داوطلبان به حدي شهره باشد که اساسا نيازي به برگزاري آزمون نباشد؛ اين احتمال را نفي نمي کنم با اين وجود قاعده کلي نيز اين است که در اطلاعيه اعلام شده است و بايد در آزمون شرکت کنند.
وي با طرح اين پرسش که آيا چنين تصديقاتي موثر است يا نه افزود: به جهت اينکه مرجع اظهارنظر و احراز اين شرط فقهاي شوراي نگهبان هستند عوامل مختلف ممکن است در ايجاد اطمينان و يقين به توانايي علمي هر داوطلب موثر باشد.
سخنگوي شوراي نگهبان تصريح کرد: شايد هم شهادت و اظهارنظر مقامات علمي و حوزوي موجب اطمينان فقها شود اما به هر حال اطميناني که در آنان ايجاد مي شود ملاک داوري نيست.
وي در پاسخ به پرسش ديگري درباره منشا کثرت نام نويسي در انتخابات امسال اظهار داشت: به عنوان عضو نهاد رسمي که بايد کارم را طبق قانون انجام دهم پايبند به قوانينم و از نظر قواعد حقوقي، انگيزه هاي سياسي و مانند آن در اداي وظايف ما موثر نيست.
نگرانی از افزایش نامزد های انتخابات ندارم
ابراهيميان افزود: از قبل، قابل پيش بيني بود که ممکن است تعداد داوطلبان بالا برود اما قانون به همه گروهها اجازه نامنويسي داده است و حداقلي يا حداکثري بودن نام نويسي داوطلبان در انتخابات، به انتخاب راهبردي گروه ها بستگي دارد بنابراين بنده از اين نظر شخصا نگراني ندارم.
سخنگوي شوراي نگهبان گفت: از يک نظر اگر به قضيه نگاه کنيد مي بينيد که بيش از ۱۲ هزار داوطلب، بيش از ۱۲ هزار خانواده و گروههاي بسيار علاقه مند به مشارکت فعال در انتخابات شده اند که از اين نظر مي توانند تنور انتخابات را داغتر کنند اما مساله مهم اين است که از بيش از ۱۲ هزار داوطلب، بيش از ۸ هزار نفر نخستين بار در اين عرصه وارد شده اند.
وي افزود: شوراي نگهبان و ديگر نهادها حتي هيئت هاي اجرايي چاره اي ندارند جز آنکه وقت محدود و قانوني را براي بررسي پروندههاي انتخاباتي به تعداد پرونده هاي دريافتي تقسيم کنند.
ابراهيميان اضافه کرد : با اين وصف، اگر اين افراد هزار نفر باشند بايد همين وقت ۲۰ روزه را ميان هزار نفر تقسيم کرد و اگر ۱۰ هزار نفر باشند بايد به بررسي پرونده ده هزار نفر اختصاص داد.
سخنگوي شوراي نگهبان گفت: مشکل اين است که طبق قانون بايد درباره احراز صلاحيت نظر دهيم يعني اظهار نظر درباره افرادي که آنان را نمي شناسيم زيرا سابقه سياسي روشني ندارند و در فعاليت هاي سياسي و اجتماعي نقش فعال نداشته اند.
بررسی صلاحیت این تعداد نامزد در این مدت کم دشوار است/ناگزیر برخی صلاحیت هااحراز نمی شود
وي افزود: در اين مدت کم، اظهارنظر درباره اينکه آيا اين افراد صلاحيت دارند در اين مدت کم دشوار خواهد بود وقتي ما به علت تکليف قانوني مان نتوانيم چنين اظهارنظري کنيم نمي توانيم به وجود صلاحيت در اين افراد اذعان کنيم و ناگزير بخشي از آنان با احراز نشدن صلاحيت مواجه خواهند شد.
ابراهيميان گفت: به رسانه ها و مردم تاکيد مي کنم اکنون که در نظام انتخاباتي ما با مفهومي به نام عدم صلاحيت و با مفهومي به نام عدم احراز صلاحيت يعني عدم امکان شناسايي يک فرد از حيث وجود شرايط مواجه ايم بايد آثار متفاوتي بر آن بار کنيم.
افرادی که ظهور و بروز سیاسی ندارند احراز صلاحیت نمی شوند
وي افزود: اگر کسي سابقه کيفري روشني داشته باشد که مانع از حضورش در انتخابات باشد آن فرد صالح نيست و ما قاطعانه اين را اعلام مي کنيم اما اگر فردي را به علت اينکه ظهور و بروز سياسي، اجتماعي در جامعه نداشته است نتوانيم بشناسيم چاره اي نداريم جز آنکه در اين فرصت کم بگوييم او را نمي شناسيم و احراز نشدن صلاحيتش به همين علت است.
ابراهيميان گفت : اين ممکن است مشکلي ايجاد کند زيرا در بيش از ۸ هزار داوطلبي که تازه وارد عرصه انتخابات شده اند اين احتمال وجود دارد که نيروهاي توانا و نخبه اي باشند که در آينده بتوانند باري از دوش کشور بردارند اما شايد با تصميمي عجولانه و با اعلام عدم احراز صلاحيت مواجه شوند.
وي افزود: اين ممکن است سبب دلسردي اين افراد شود و ما را از حضور موثر و فعالشان در آينده محروم کند. شايد تصميم شايسته براي تشويق حضور نيروها در جامعه اين باشدکه از اتلاف اين نيروها و خروجشان از گردونه فعاليت هاي سياسي با تشويق به حضور بهنگام جلوگيري کنيم.
در کشور های جهان افراد بدون گذشته روشن فورا احساس تکلیف نمی کنند
سخنگوي شوراي نگهبان گفت : در کشورهاي ديگر به علت نهادينه شدن نظام و فرهنگ حزبي کمتر با افرادي مواجهيم که بدون داشتن گذشته روشن فورا احساس تکليف کنند و تصميم به حضور در انتخابات بگيرند و يا کساني که با حضور در انتخابات رياست جمهوري تصميم بگيرند ايران را نجات دهند.
ابراهيميان افزود : اين امري است که متاسفانه فقط در کشور ما اتفاق مي افتد و چاره اي نداريم که با اتکا به همين متون قانوني و مساله مربوط به احراز صلاحيت توجه کنيم.
وي گفت : کساني که سالهاي متمادي در فعاليت هاي سياسي، حزبيَ، ممارست نداشته اند و ما نمي دانيم از چه خاستگاهي وارد عرصه انتخاباتي شده اند، قانون اجازه نمي دهد و مردم هم راضي نيستند که صلاحيتشان را تاييد کنيم با اين وجود بنده به عنوان عضو شوراي نگهبان هرگز اجازه نمي دهم که خود را بهتر از آنان فرض کنم.
ابراهيميان افزود : ما فقط آنان را نشناخته ايم و ممکن است در فرصت هاي بعدي با حضور فعال اين افراد در عرصه انتخابات اين مجال فراهم شود که صلاحيتشان محرز شود و در دوره هاي آينده حضوري فعال در عرصه انتخابات داشته باشند.
وي اضافه کرد : شخصا براي بنده يگانه نگراني بيم از اتلاف برخي فرصت ها يا دلسردي در برخي افراد باشد که در آينده ميتوانستند حضور موثرتري در عرصه انتخابات داشته باشند.
دعوت از حدود ۵۰۰ داوطلب براي آزمون خبرگان/ مردودی های قبلی حق شرکت در امتحانات را ندارند
سخنگوي شوران نگهبان گفت: براساس اعلاميه پيشين کساني که در آزمون قبلي شرکت کرده اند و مردود شده اند حق شرکت در اين آزمون را ندارند.
نجات الله ابراهيميان گفت: کساني هم که در آزمون پيشين پذيرفته شده اند ديگر موضوع و دليلي براي شرکت مجدد در آزمون فردا ندارند.
وي افزود: به هر حال ما از نظر قانوني نمي توانيم مانع نام نويسي افراد انتخابات شويم ولو اينکه قبلاً به برخي اعلام کرده باشند که شرط علمي ندارند زيرا قانونگذار به او اجازه نام نويسي داده اما از اين پس جزو اختيارات شش فقيه شوراي نگهبان است که درباره شرط علمي و باقي شرايط اظهارنظر کنند.
سخنگوي شوراي نگهبان گفت: کسي که مدت زيادي است از موفق نشدنش در آزمون براي ارزيابي شرايط علمي مي گذرد حضورش در آزمون فردا فايده اي ندارد.
نحوه بررسی و برگزاری آزمون کتبی خبرگان
ابراهيميان در پاسخ به پرسش ديگري درباره نام نويسي شماري از داوطلبان مردودي آزمون شهريور خبرگان در انتخابات و روند برگزاري آزمون و محتواي آن افزود: قانون انتخابات مقرر کرده است که اجتهاد داوطلبان خبرگان بايد به نحوي باشد که بتواند در برخي از ابواب فقهي قدرت استنباط خود را نشان دهد که اين به عنوان شرط ضروري است و اجتهاد در حد تجزي ضرورت دارد و براي اينکه اين موضوع احراز شود فقهاي شوراي نگهبان آزمون تشريحي کتبي طراحي کرده اند که در آن از متون رايج حوزه هاي علميه آزمون برگزار مي شود.
وي گفت: پرسش هايي را که از اين متون استخراج خواهد شد فقهاي مسلم شوراي نگهبان و اساتيدي طراحي کرده اند که سال هاي سال در حوزه هاي علميه عهده دار تدريس بوده اند.
ابراهيميان افزود: براساس اطلاعاتي که از فقها کسب کرده ام سطح سوالات نيز خيلي پيچيده و دشوار نيست بنابر اين کساني که قابليت هاي مربوط به استنباط در حد مقرر قانوني در آنان وجود داشته باشد از عهده آزمون برمي آيند.
پذیرفته شدگان آزمون کتبی برای مصاحبه علمی دعوت خواهند شد
سخنگوي شوراي نگهبان گفت: نتايج آزمون فقط به خود شرکت کنندگان اعلام خواهد شد و اعلام عمومي نخواهيم داشت و پذيرفته شدگان براي مصاحبه علمي دعوت خواهند شد تا پس از انجام مصاحبه تکليفشان مشخص و به آنان اعلام شود.
وي افزود: آنچه مسلم است فقهاي شوراي نگهبان بايد در فرصتي يک ماهه درباره صلاحيت داوطلبان مجلس خبرگان رهبري اظهارنظر کنند و تمام اين مراحل بايد به پايان برسد.
قبولی در امتحان به معنای تایید صلاحیت نیست باید همه شرایط احراز شود
ابراهيميان در پاسخ به پرسش ديگري درباره اينکه آيا قبولي در آزمون به مثابه تأييد صلاحيت داوطلبان خواهد بود تاکيد کرد: براساس قانون انتخابات مجلس خبرگان، احراز همه شرايط بويژه شرط علمي جزو وظايف فقهاي شوراي نگهبان است بنابر اين شرايط ديگر نيز بايد ارزيابي شود.
وي افزود: همه آنچه درباره آزمون کتبي و شفاهي ارزيابي مي شود مربوط به شرط اجتهاد است اما باقي شرايط مانند وثاقت، نداشتن سوءسابقه سياسي- اجتماعي و مانند آن جداگانه بايد در جلسات فقها بررسي شود.
سخنگوي شوراي نگهبان در پاسخ به پرسش ديگري درباره نحوه اطلاع رساني به داوطلبان درخصوص آزمون گفت: براساس فهرست ها و مشخصات داوطلبان از نظر نشاني و شماره تلفن آنان و تأييد مسئولان ذيربط اطلاع رساني در اين باره به خوبي صورت گرفته است.
همه کساني که حضورشان در آزمون ضروري است از آن مطلعند
ابراهيميان افزود: همه کساني که حضورشان در آزمون ضروري است از آن مطلعند و از اين نظر مشکلي نداريم اما بايد منتظر باشيم که چه ميزان از مجموعه حدود ۵۰۰ نفره در آزمون فردا شرکت خواهند کرد.
وي در پاسخ به پرسش ديگري مبني بر اينکه اگر برخي داوطلبان با اين توقع که از حضور در آزمون مستثني شوند در آن شرکت نکنند چه تکليفي خواهند داشت، گفت: اتخاذ تصميم در اين باره به عهده فقهاي شوراي نگهبان است.
داوطلبانی که در آزمون شرکت نکردند، نمی توانند بقیه فرایند انتخاباتی را طی کنند
ابراهيميان در اين حال تاکيد کرد: براساس ضوابط اعلام شده، شرکت نکردن در آزمون ابزار لازم براي احراز شرايط علمي را از فقها مي گيرد و آنان ابزار لازم براي اظهارنظر و احراز شرط اجتهاد را نخواهند داشت و با فقدان اين شرط، اين داوطلبان ديگر نمي توانند بقيه فرآيند انتخاباتي را طی کنند.