خطبه های نماز جمعه هامبورگ+تصاویر

به گزارش پایگاه 598، خطبه های نماز جمعه مرکز اسلامی هامبورگ به شرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله ربّ العالمين و الحمد لله الذی لا مُضادّ له في مُلكه و لا مُنازِعَ لَهُ في أمره. الحمدالله الذی لا شريك لَهُ في خلقه ولا شبيه لَهُ في عَظَمَتِه (جزء من دعاء الإفتتاح) وصلّی الله علی سيدّنا ونبيّنا محمّد صلّی الله عليه وعلی آله الطاهرين واصحابه المنتجبين. عبادالله ! أُوصيكم و نفسي بتقوی الله و اتّباع امره و نهیه.

امام سجاد(ع) در ادامه­ بحث حقوق اخلاقی که هر مسلمانی باید به آن توجه داشته باشد به حق روزه اشاره کرده و می‌فرماید:

«وَ أَمَّا حَقُ‏ الصَّوْمِ‏ فَأَنْ تَعْلَمَ أَنَّهُ حِجَابٌ ضَرَبَهُ اللَّهُ عَلَی لِسَانِكَ وَ سَمْعِكَ وَ بَصَرِكَ وَ فَرْجِكَ وَ بَطْنِكَ لِيَسْتُرَكَ بِهِ مِنَ النَّارِ وَ هَكَذَا جَاءَ فِي الْحَدِيثِ الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّارِ فَإِنْ سَكَنَتْ أَطْرَافُكَ فِي حَجَبَتِهَا رَجَوْتَ أَنْ تَكُونَ مَحْجُوباً وَ إِنْ أَنْتَ تَرَكْتَهَا تَضْطَرِبُ فِي حِجَابِهَا وَ تَرْفَعُ جَنَبَاتِ الْحِجَابِ فَتَطَّلِعُ إِلَی مَا لَيْسَ لَهَا بِالنَّظْرَةِ الدَّاعِيَةِ لِلشَّهْوَةِ وَ الْقُوَّةِ الْخَارِجَةِ عَنْ حَدِّ التَّقِيَّةِ لِلَّهِ لَمْ تَأْمَنْ أَنْ تَخْرِقَ الْحِجَابَ وَ تَخْرُجَ مِنْهُ وَ لا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّه‏؛ و اما حق روزه آنست که بدانی روزه، پوشش و پرده است که خداوند آن را بر زبان و گوش و چشم و عورت و شکست زده تا تو را به وسیله­ی آن از آتش بپوشد. پس اگر روزه را ترک کردی پرده‌ای را که خداوند برای حفظ و پوشش تو قرار داده بود، پاره کرده‌ای و همین گونه در حدیث آمده که روزه پوششی است از آتش جهنم، پس اگر اعضا و جوارحت در پس پرده آن، سکونت و آرامش یافتند، امید به پوشش از گناه پیدا کرده ای و چنانچه ترک پوشش نمودی اضطراب در آن پیدا می‌کنی و وقتی پرده‌های حجاب را برداشتی نگاهت به چیزی می‌افتد که نباید بدو بنگری و از کنترل خویش در مقابل آن کاستی و در چنین موقع ایمن مباشی که پرده دریده شود و از آن بدر شوی و کمک ویژه‌ای جز از طرف خداوند وجود ندارد».

[1][1]

حکمت تشریع روزه

فلسفه تشریع روزه مطابق بیان نورانی امام سجاد(ع) به­ جهت تربیت نفس و برقراری ارتباط صحیحِ انسان، با خودش می ­باشد و اینکه میان ظرفیت­های درونی انسان رابطۀ واقعی برقرار شود. به­ همین جهت نه فقط برای مسلمانان بلکه برای ادیان گذشته نیز حکم روزه وجود داشته است؛ چنانکه خدای متعال در قرآن کریم صراحتاً به این مطلب اشاره فرموده است:

«يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَی الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون‏؛ ای افرادی كه ايمان آورده‏ايد! روزه بر شما نوشته شده، همان‏گونه كه بر كسانی كه قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهيزكار شويد».[2][2]

و لذا هم در تورات[3][3] و هم در انجیل[4][4] به مسأله روزه اشاره شده است. هرچند ممکن است در کیفیت روزه تفاوت­هایی میان ادیان وجود داشته باشد. بنابراین اگر حق روزه به درستی شناخته و اداء شود، آثار فراوانی در جسم و روح انسان پدید می­ آورد.

علاوه بر اینکه روزه آثار فردی دارد، آثار اجتماعی نیز دارد که اثر اجتماعی آن در جامعه، این­گونه در بیان نورانی امام صادق(ع) بیان شده که فرموده­اند: «إِنَّمَا فَرَضَ‏ اللَّهُ‏ عَزَّ وَ جَلَّ الصِّيَامَ لِيَسْتَوِيَ بِهِ الْغَنِيُّ وَ الْفَقِيرُ وَ ذَلِكَ أَنَّ الْغَنِيَّ لَمْ يَكُنْ لِيَجِدَ مَسَّ الْجُوعِ فَيَرْحَمَ الْفَقِيرَ لِأَنَّ الْغَنِيَّ كُلَّمَا أَرَادَ شَيْئاً قَدَرَ عَلَيْهِ فَأَرَادَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ أَنْ يُسَوِّيَ بَيْنَ خَلْقِهِ وَ أَنْ يُذِيقَ الْغَنِيَّ مَسَّ الْجُوعِ وَ الْأَلَمِ لِيَرِقَّ عَلَى الضَّعِيفِ فَيَرْحَمَ الْجَائِعَ؛ همانا كه خداى عزّ و جلّ روزه را از آنرو واجب ساخت كه غنى و فقير به­وسيله آن در يك سطح قرار گيرند. و اين بدان سبب است كه غنى چنان نبود كه اثر گرسنگى را احساس كند، تا بر فقير رحم آورد، زيرا غنى هر زمان كه چيزى مى‏خواست بر آن قادر بود، از اين رو خداى عزّ و جلّ اراده كرد تا ميان افراد خلقش تساوى برقرار سازد، و رنج گرسنگى و درد را به غنى بچشاند، تا نسبت به‏ضعيف رقّت كند، و بر گرسنه رحم آورد».[5][5]

جایگاه روزه در خودسازی

روزه در تربیت خواسته‌های نفسانی آدمی، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. البته این موضوع منحصر به روزه نیست، بلکه هر کدام از احکام الهی در تربیت جسمی و روحی و روانی انسان ایفای نقش دارند؛ البته در صورتی که به درستی آن حکم الهی مورد عمل واقع شود و فلسفه­ آن دانسته شود. به­ همین جهت در این خصوص رسول خدا(ص) می‌فرمایند: «الصَّوْمُ يُمِيتُ مُرَادَ النَّفْسِ وَ شَهْوَةَ الطَّبْعِ وَ فِيهِ صَفَاءُ الْقَلْبِ وَ طَهَارَةُ الْجَوَارِحِ وَ عِمَارَةُ الظَّاهِرِ وَ الْبَاطِنِ وَ الشُّكْرُ عَلَى النِّعَمِ وَ الْإِحْسَانُ إِلَى الْفُقَرَاءِ وَ زِيَادَةُ التَّضَرُّعِ وَ الْخُشُوعِ وَ الْبُكَاءِ وَ حَبْلُ الِالْتِجَاءِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى وَ سَبَبُ انْكِسَارِ الْهِمَّةِ وَ تَخْفِيفِ السَّيِّئَاتِ وَ تَضْعِيفِ الْحَسَنَاتِ ... ؛ روزه خواسته‌های نفسانی و طبیعت شهوانی را تضعیف می‌کند و موجب پاکی اعضای بدن و آبادانی ظاهر و باطن انسان می‌گردد. و نیز مایه شکران نعمت و احسان به فقرا و علل کثرت تضرع و خشوع و ناله گریه به درگاه پروردگار است و همچنین سبب تمسک و روی آوردن به ریسمان محکم الهی و فروکش کردن شهوات و تخفیف در حساب و مضاعف گشتن حسنات است».[6][6]

آنچه اسلام در حوزه تربیت به آن اهمیت می‌دهد اینست که انسان تلاش کند همه­ امور زندگی خود را برای خدا انجام دهد و به کارها و افعالش رنگ و بوی الهی داشته باشد؛ چراکه همین موضوع باعث ماندگاری آن عمل خواهد شد. زیرا وجه اللّه ابدی است و آنچه برای این انگیزه انجام گیرد باقی خواهد بود «وَ يَبْقى‏ وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرام‏؛ و تنها ذات ذو الجلال و گرامى پروردگارت باقى مى‏ماند».[7][7]

برای اینکه انسان بتواند به صفت اخلاص که یکی از صفات والای انسانی است، دست پیدا کند، روزه نقش بسیار مهمی را ایفاء می‌کند. چنانکه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در این خصوص فرموده­اند: «...فَفَرض الله الصِّيَامَ تَبْيِيناً لِلْإِخْلَاصِ... ؛ خداوند روزه را واجب گردانید تا اخلاص را در زندگی انسان­ها تثبیت نماید».[8][8] و نیز از امیرالمومنین(ع) نقل شده که در این باره می­فرمایند: «فَرَضَ اللَّهُ ... الصِّيَامَ‏ ابْتِلَاءً لِإِخْلَاص‏؛ خدواند روزه را براى آزمودن اخلاص بندگان واجب کرد‏».[9][9]

و چه زیباست که انسان با این عمل اخلاص آور، راه­های حکمت و یقین را بر خود هموار ‌سازد. چراکه این راه، برای بدست آوردن آرامش در زندگی بسیار مهم است. چه اینکه پیامبر اکرم(ص) از خدای متعال سوال می‌کند: « قَالَ يَا رَبِّ وَ مَا مِيرَاثُ‏ الصَّوْمِ‏؟ قَالَ (الله تعالی) الصَّوْمُ يُورِثُ الحِكْمَةَ وَ الحِكْمَةُ تُورِثُ الْمَعْرِفَةَ وَ الْمَعْرِفَةُ تُورِثُ الْيَقِينَ فَإِذَا اسْتَيْقَنَ الْعَبْدُ لَا يُبَالِي كَيْفَ أَصْبَحَ بِعُسْرٍ أَمْ بِيُسْر؛ روزه باعث پیدایش «حکمت» در انسان است «حکمت نیز مایۀ پیدایش معرفت است و «معرفت» نیز عامل حصول «یقین» در جان آدمی است و آن گاه که بنده‌ای به «یقین» برسد باکی ندارد که چگونه زندگی وی می‌گذرد و در سختی یا راحتی».[10][10]

در بیان امام سجاد(ع) نیز در حق روزه به این مهم اشاره شد که روزه پوشش و پرده­ای است برای بسیاری از اعضاء انسان برای اینکه او را از آتش جهنم حفظ کند. به همین جهت در فرمایش حضرت امیرالمؤمنین(ع) آمده است که «صَوْمُ‏ شَهْرِ رَمَضَانَ‏ جُنَّةٌ مِنَ العِقَابِ‏؛ روزه در ماه مبارک رمضان سپر نجات از عذاب الهی است».[11][11] و همین تعبیر در بیان نورانی پیامبر اکرم(ص) آمده است که فرمود: «الصَّوْمُ جُنَّةٌ مِنَ النَّار؛ روزه سپر آتش جهنم است».[12][12]

همچنین از آثار این پرده و پوشش برای روزه دار آن خواهد بود که او را به آرامش می‌رساند و از اضطراب و دلهره نجات می‌دهد؛ چراکه روزه از هر جهت حافظ و نگهدار آدمی است و این عمل انسان را از تهدیدها و خطرات محفوظ نگه خواهد داشت. و انسان به لحاظ قرب و نزدیکی خود در اثر روزه به جائی می‌رسد که دعایش مستجاب می‌شود. و به بخاطر آثار فراوان است که روزه به عنوان یکی از ارکان دین دانسته شده است. به­همین جهت از امام باقر روایتی نقل شده است که در این باره می­فرماید: «بُنِيَ‏ الْإِسْلَامُ‏ عَلَى خَمْسٍ عَلَى الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الصَّوْمِ وَ الْحَجِّ وَ الْوَلَايَة».[13][13]

البته باید دانست این همه آثار، در صورتی است که انسان جایگاه این واجب مهم را بداند. در چنین حالی انسان دوست می‌دارد بیشتر ایام را روزه دار باشد تا بیشتر از خود مراقبت نماید. بی شک رسیدن به این مقام بدون قوّت و عنایت الهی میسّر نیست و همین باعث می‌شود که از روزه، فکر و جوارح بیشترین بهره را ببرد، و در حفظ چشم و زبان و گوش و دیگر اعضاء کوشا باشد. در این ­باره امام صادق(ع) می­فرمایند: «إِذَا أَصْبَحْتَ‏ صَائِماً فَلْيَصُمْ‏ سَمْعُكَ وَ بَصَرُكَ مِنَ الْحَرَامِ وَ جَارِحَتُكَ وَ جَمِيعُ أَعْضَائِكَ مِنَ الْقَبِيح‏».[14][14]