آلودگی هوای تهران و حساسیتی که نیست

به گزارش سرویس سیاس پایگاه 598، چند روزی است با شدت گرفتن آلودگی هوای تهران موضوع محیط زیست و عملکرد آن سازمان به بحث محافل رسانه ای و حتی سیاسی تبدیل شده چرا که رئیس سازمان فعلی محیط زیست بیشتر از هرچیز از خود یک چهره سیاسی و حزبی را به نمایش گذاشته تا یک چهره علمی و مدیر یک مجموعه تخصصی، از سویی دیگر ادعاهایی که خانم ابتکار در مورد آلودگی شدید بنزینهای تولید داخل و لزوم واردات بنزین از خارج برای رفع سریع آلودگی هوا مطرح کرده بود با موضوعات اخیر رنگ باخت و حالا آلودگی شدید هوا در این روزها حکم تیر خلاص بر ادعاهای سیاسی ایشان داشت.

معصومه ابتکار که در نشست محیط زیستی اخیر پاریس نیز باری دیگر نیاز ایران به تولیدات خارجی را تنها راه خروج کشورمان از باشگاه گرم کنندگان کره زمین تعریف کرده بود (که البته این حرف از جنبه ای مثبت است چرا که به غربی ها می گوید سوراخ کردن قایق پیشرفت هر کشوری عوارض جهانی دارد و آنها نیز مقصر در اتفاقات محیط زیستی اند) نه تنها در بحث آلودگی ها در مباحث مختلف محیط زیستی از جمله حفظ گونه های در دست انقراض در معرض انتقاد جدی است.

تا آنجا که حتی اینانلو مجری معروف محیط زیستی ایران نیز به جمع منتقدان جدی او پیوسته، در بحث کارشناسی نیز بیشتر از تحریم ها و عواملی که ابتکار بر روی آن تاکید دارد بحث مدیریت علمی و حس وظیفه شناسی در سازمان محیط زیست بیشترین هجم انتقادات را به این سازمان وارد کرده است.

در حالیکه خانم ابتکار حل همه مشکلات را همانند بحث بنزین های یورو 4 که عاقبتش را این روزها در وضعیت هوای تهران می بینیم به کمک خارجیها و مسئله وارادات می داند، کارشناسان در داخل چیز دیگری می گویند مهندس کمال طاهری کارشناس ارشد مهندسی شیمی که سالهاست در زمینه تصفیه آب و فاضلاب صنعتی و شهری فعالیت نموده از آن جمله است.

وی که پایان نامه ارشد خود را بر روی فیلترهای نانو برای تصفیه پساب کارخانه جات با نمره عالی اخذ نموده، می گوید ساخت فیلتر های ارزان قیمت در داخل با داشتن تکنولوژی و علمی که داریم نتنها ممکن است بلکه این اتفاق افتاده، ولی مشکل اصل سازمان محیط زیست است چرا که این سازمان که باید کارخانه جات را ملزم به رعایت نکات محیط زیستی کند و در این امر به شدت نظارت نماید اما به نظر می رسد سازمان فوق مسئله را رها کرده تا انجا که حتی برخی کارخانه های آلاینده که انها هم با مشکل مدیران باسواد در رشته خاص خود روبه رو هستند ( معضل مدیریت سیاسی در همه جای کشور متاسفانه بروز جدی دارد) از بکارگیری روشهای ساده برای بازیافت پساب کارخانه ای به کارخانه خود سرباز می زنند که همین موضوع عوارض وحشتناکی در آینده و حال کشور را رقم می زند.

از یک سو بیماری های سرطان و امثال هم که در کشور زیاد شده اند محصول همین نوع نگاه است و از سوی دیگر استفاده بی رویه این کارخانه جات از منابع آبی برای اموری که به راحتی می توان آن را مدیریت کرد به خشکسالی انجامیده پسابهای صنعتی و شیمیایی کارخانه ها بدون هیچ نظارتی به منابع آبی کشور فرستاده می شود که موجهای نگران کننده بیماری را در کشورمان پدید آورده است.

به گفته مهندس طاهری هرچند فیلترهای آبی و گازی تکنولوژی ساختشان در دست کشورهای خارجی است اما اولا ساخت این فیلترها دور از ذهن نیست و دوما همان فیلترهای موجود نیز با محدودیتی روبه رو نبوده که به تحریمها مرتبط باشد بلکه نبود نظارت و الزام کارخانجات باعث شده تا این صنایع از چنین کارهایی سر باز بزننند. در واقع نظارت سازمان محیط زیست است که حلقه مفقوده بین آلاینده های صنایع و محیط زیست شده است. این در حالی است که طبق قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی کشور کارخانه جات ملزم هستند که بخشی از هزینه های خود را صرف تصفیه پساب های تولید کارخانه خود نمایند. در این مسیر مصرف بی رویه آب برای فعالیت کارخانه جات یکی از معضلات است در حالی که با تصفیه پساب می توان آب مورد نیاز کارخانه ها را نیز برای مدت زیادی تامین نمود. 

در یک نمونه کاخانه دولتی آلاینده ای را مشاهده کردیم که مدیران آن اکثرا با رشته های متضاد و بی ربط و یا عدم حتی سواد علمی دانشگاهی در آن کارخانه مشغول به فعالیت بودند با آنکه این کارخانه از روی چارت سازمانی مدیر میحط زیست داشت و آن مدیر نیز فردی خبره و توانمند بود مدیران بی سواد کارخانه از حضور وی در مباحث مدیریت ممانعت می کردند ... اینجاست که نقش سازمان محیط زیست برای اقتدار مدیران محیط زیستی در مجموعه های جزء بیشتر نمایان می شود.

هرچند بخاطر مصالح شخصی مدیر محیط زیست مورد نظر حاضر به مصاحبه نشد که در شرایط امروزی کشور نیز امری طبیعی است اما به نظر میرسد نقص جدی در سازمان های نظارتی باعث چنین اتفاقتی شده است نقصی که تا مرتفع نشود آلودگی های محیط زیستی ما همین وضعیت را خواهند داشت. 

از سویی دیگر باید گفت شاید وآرونگی هوا در تهران یک اتفاق خوب است چرا که اگر این وآرونگی و آلودگی نبود برخی مسولین دغدغه ای برای حتی اظهار نظر در مورد مباحث محیط زیستی نداشتند ولی از آلودگی هوا خطرناکتر آلودگی های پساب هایی است که آب و خوراک مردم را نیز آلوده می کنند.

چند وقت قبل یکی از نماینده های شهر بندرعباس در اعتراض به خروج پساب های کارخانه جات به خلیج فارس در عملی نمادین جلوی مسیر این آلاینده ها قرار گرفت که انعکاس وسیعی هم داشت ولی ان اتفاق هم باعث نشد تا عزمی برای تحرک عملی صورت بگیرد. باید از این ترسید که بعد از وزیدن یک نسیم در تهران و رفع آلودگی حاکم در هوای پایتخت بازهم همه چیز فراموش شود تا پسابها و آلاینده ها مانند قبل قربانی بگیرند. قربانیانی از جنس سرطان و پارکینسون و...