تحقیق اصیل باید با فراغت باشد

به گزارش پایگاه 598، کریم مجتهدی چهره ماندگار فلسفه و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در هفته پژوهش طی سخنانی در این پژوهشگاه بیان داشت: ابتدای سخنم بگویم که بنده یک دانشجوی بسیار ساده هستم که می‌خواهم اندکی با شما درددل کنم. من اهل درددلم گاهی دوست دارم به خصوص با دانشجویان به دلیل وظیفه‌ای که نسبت به آنها دارم، سخن بگویم، حتی اگر شنونده‌ای نداشته باشم و به صداقت من هم اعتمادی نباشد!

وی افزود: برخی اوقات همه ما اعم از استاد تا دانشجو درباره مسایل جزئی اشکال داریم و تصور می‌کنیم همه چیزهای ساده را می‌دانیم، در حالی که با اندکی تأمل در می‌یابیم که اینطور نیست! یک روز باید برسد که جوانان به جای اینکه تصور کنند با استفاده از کلمات خارجی اعتبار خود را بالا می‌برند، با نگفتن آن اعتبار کسب کنند.

مجتهدی با اشاره به نهضتی که در یک دوره از قرون وسطی در غرب راه افتاد، گفت: در قرن هشتم با تمام اقدامات سیاسی، نهضت‌ها، جنگ‌ها و کوشش‌ها برای اتحاد اقوام اروپایی یک نهضت فرهنگی اصیل در مدارس راه افتاد، اساتید زیادی این نهضت را همراهی کردند، حال ما ممکن است بگوییم قرون وسطی دوره تاریکی و افق ذهن‌های بسته بود اما در عین حال نهضت اسکولاستیک روحیه تحصیل را زنده کرد.

چهره ماندگار فلسفه ایران با اشاره به اینکه معنای اصیل این نهضت فراغت برای تحصیل و فکر و پژوهش بود، اظهار داشت: فراغت لازمه پژوهش است، اما با هر کسی که صحبت می‌کنیم از دانشجو گرفته تا استاد و معلم می‌گوید که کو فراغت؟

وی ادامه داد:‌ خود بنده گاهی یک چیزهایی را عجولانه انجام می‌دهم، اما تحقیق اصیل باید با فراغت باشد این نکته را فراموش نکنیم که فراغت هیچگاه حاصل نمی‌شود مگر اینکه کسب شود، تنها خود انسان است که باید اراده کرده و فراغت را ایجاد کند!

مجتهدی درباره تفکر اشتباهی که نسبت به متفکران علوم انسانی رایج شده، گفت: آنچه شأن علم، شناخت، تفکر ، انسان و استاد را بالا می‌برد، همین رشته‌های علوم انسانی است اینها هستند که متفکران جامعه‌اند، ما خودمان باید به کارمان اعتقاد داشته باشیم تا اعتبار کسب کنیم.

وی با اشاره به اینکه فراغت رابطه نزدیکی با زمان دارد، افزود: شخص فرهیخته تفاوتش با دیگران این است که مقهور زمان نمی‌شود از گذشته استفاده و آینده را اراده می‌کند، تنها در این مسیر است که می‌توانیم آینده را براساس هویت گذشته بسازیم. بنابراین جوینده و پژوهشگر واقعی خدمتگذار وطن‌اش است چیزی ارائه می‌دهد که دیگران بدان توجه ندارند، به چیزی توجه می‌کند که فوق‌العاده اهمیت دارد، در نهایت پژوهشگر آن اندازه که ما تصور می‌کنیم هم آزاد نیست، بلکه مقید به آزادگی است، به تعبیری با صداقت کار خود را انجام می‌دهد، حتی اگر با مخالفت‌هایی روبه رو شود.