اردوغان در عراق به دنبال چیست؟

به گزارش پایگاه 598، در ادامه ماجراجویی های ترکیه در منطقه اخیرا یک هنگ نظامی مجهز این کشور با توپ و تانک با عبور از مرزهای عراق وارد شمال این کشور شده است. آنکارا می گوید این اقدام ” بخشی از یک ماموریت عادی برای آموزش نیروهای عراقی است.” !! این در حالی است که نخست وزیر عراق در بیانیه ای، اقدام ترکیه را "تجاوزکارانه” توصیف کرده و گفته است که ترکیه باید هر چه سریعتر نیروهایش را از خاک این کشور خارج کند. بیانیه نخست وزیر عراق تاکید دارد که نظامی های ترکیه ای بدون هرگونه درخواست و مجوزی از عراق وارد این کشور شده اند.  نکته جالب تر این که وزارت دفاع آمریکا نیز در این خصوص اعلام کرده است: "از ورود نیروهای نظامی و تجهیزات ارتش ترکیه به خاک عراق اطلاع داریم ولی این انتقال نیرو در چارچوب فعال سازی نیروهای ائتلاف صورت نگرفته است.”
بی تعهدی به حفظ حسن همجواری
البته این اولین بار نیست که ترکیه مرزهای بین المللی را نقض کرده و به خاک همسایگان خود تجاوز می کند. ترک ها بارها و بارها حریم هوایی عراق را به بهانه مقابله با "تروریست های کرد” نقض کرده اند. چندی پیش هم داوود اوغلو بدون آنکه با مقامات عراقی صحبتی کند و مجوزی بگیرد از آنکارا عازم اربیل شد و به دیدار بارزانی رفت، اقدامی که خشم دولت بغداد را پدید آورد. پیش از آن نیز نظامی های ترک با لشکرکشی گسترده به داخل خاک سوریه به بهانه جابجایی بقایای جسد شاه سلیمان مقررات بین المللی را نقض کرده بودند. بی احترامی به قوانین بین المللی و نقض حاکمیت کشورهای همسایه سنتی قدیمی در آداب همجواری ترک ها محسوب می شود. سالها پیش از این نیز دولت ترکیه در یک اقدام نظامی حدود ۴۰ درصد از خاک قبرس را اشغال کرد که هنوز در اشغال این کشور است. در حوزه دیپلماسی همانگونه که اشاره شد، ترکیه خود را متعهد به حفظ حسن همجواری با کشورهای همسایه اش نمی بیند. آنکارا  این روزها به مهمترین مظنون حمایت از داعش و شاخه القاعده در سوریه – جبهه النصره – تبدیل شده است. رسانه های روس و غربی نیز هر روز انتقادهای شدیدی را نسبت به رابطه آنکارا و داعش مطرح می کنند و مقامات غربی پس از حوادث پاریس یک به یک به سرزنش ترکیه می پردازند. نخست وزیر یونان نیز چند روز پیش در توئیتر و در پیامی برای داوود اوغلو از نقض دائم حریم هوایی کشورش توسط جنگنده های ترکیه اظهار ناخشنودی کرده و گفته است از این رفتار آنکارا به ستوه آمده ایم. این روزها ترکیه با تمام همسایگانش وارد چالش و رویارویی جدی شده است با سوریه، عراق، یونان، قبرس، ارمنستان و اخیرا درگیری های لفظی با ایران را نیز شروع کرده است.
اردوغان و دشمن سازی حداکثر
ترکیه یکی از مهمترین کشورهای خاورمیانه است، کشوری با اقتصادی فعال و قشر متوسط شهری بزرگ و جامعه ای تحصیل کرده، اما متاسفانه این روزها حکومت اردوغان هم در حوزه داخلی و هم در حوزه خارجی به دنبال دشمن تراشی است .دولت ترکیه در حوزه داخلی هم با شهروندان سکولار و چپ گرای ترک، و هم با کردها و هم با علوی ها وارد یک درگیری و سرکوب گسترده شده است، به گونه ای که در برخی از مناطق این کشور برای هفته ها حکومت نظامی اعلام می شود. در حوزه خارجی نیز ترکیه با تمامی همسایگان خود وارد چالش شده است . اشتباهات بزرگ اردوغان موجب شده است که حتی در رویارویی این عضو ناتو با روسیه، کشورهای اروپایی نه تنها او را تنها بگذارند بلکه حتی ایالات متحده به عنوان رهبر ناتو به ترکیه هشدار بدهد تا مرزهایش را که به محل عبور و مرور داعش و دیگر تروریست ها تبدیل شده است ، کنترل کند.اردوغان با گروگان گرفتن امنیت مردم ترکیه و ترساندن آنها و برهم زدن انتخابات و برگزاری دوباره آن در زیر سایه ترس و نگرانی مردم موفق شد تا کرسی های لازم را برای ادامه حکومت خود به دست آورد.
اردوغان در عراق به دنبال چیست؟
رفتارهای اردوغان اما می تواند وضعیت بحرانی خاورمیانه را تنها به سمت بی ثباتی و آشوب بیشتر پیش ببرد. ترکیه در روزهای گذشته آشکارا نشان داده است که سرزنش های غربی ها و تحریم های روسیه نمی تواند رفتارش را تغییر دهد و نمایشی از نزدیکی بیشتر با قطر و عربستان را نشان داد. دو کشور دیگری که در کنار ترکیه از مهمترین متهمان حمایت از داعش و جبهه النصره هستند.
اقدامات اخیر ترکیه درست زمانی رخ داد که پس از حوادث پاریس، اراده کشورهای جهان برای یافتن راه حلی سیاسی برای بحران سوریه، چشم انداز روشن تری را ارائه می کرد، اکنون اما اردوغان با مایه گذاشتن از اقتصاد و جایگاه ترکیه، می خواهد به هر قیمتی که شده حتی به جان خریدن بدنامی حمایت از داعش و تحریم های روسیه و سرزنش های غرب، به اجرای نقشه ها و طرح های خود برای سوریه و خاورمیانه بپردازد. لشکر کشی اخیر به درون خاک عراق نیز در همین چارچوب قابل تحلیل است. اردوغان از این اقدام سه هدف را در سه سطح دنبال می کند؛ در کوتاه مدت، ترکیه تلاش می کند با حضور نظامی در اقلیم کردستان در آستانه عملیات آزاد سازی موصل ، موقعیت بهتری را برای مدیریت داعش در اختیار بگیرد. در میان مدت حضور نظامی در عراق و افزایش پیوندها با بخشی از اپوزیسیون دولت مرکزی می تواند جایگزین ارتباط ضعیف میان بغداد و آنکارا شود. در طولانی مدت نیز ترکیه تلاش می کند نقشه تجزیه عراق را پیش ببرد.  بی جهت نیست که اخیرا کفاح محمود مشاور  مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، تاکید کرده است:”  اکنون وقت آن رسیده است که نقشه جدیدی در منطقه ترسیم شود … کُردها و اقلیم کردستان در این امر پیشتاز خواهند بود.”

علیرضا رضاخواه

رصد