در میانمار چه میگذرد؟
از زمان استقلال میانمار از انگلستان در سال ۱۹۴۸، که در آن زمان با عنوان "برمه بریتانیا" شناخته میشد تا کنون، در چند نوبت نظامیان حکومت را در دست گرفتند. ژنرال "تین سین" رئیسجمهوری این کشور از سال ۲۰۱۱ که این منصب را در دست گرفت تلاش کرد به زعم خود اصلاحاتی در ساختار سیاسی ایجاد کند که از جمله این اقدامات، اعمال محدودیت شدیدتر بر مسلمانان این کشور بود.
میانمار طی سالهایی که گذشت یکی از کشورهای دوست جمهوری خلق چین به شمار میآمد و با دنیای غرب رابطه خوبی نداشت؛ بسیاری از پروژههای عمرانی در این کشور توسط پیمانکاران چینی انجام میشد و سطح روابط میان یانگون – پکن کمی فراتر از حد عادی بود. پس از انتخابات سال ۲۰۱۰ و به ریاستجمهوری رسیدن تین سین، روابط دو طرف رو به سردی گذاشت و از طرف دیگر، رئیس جدید از گسترش روابط با غرب استقبال کرد.
استقلال برمه از بریتانیا طی امضای موافقتنامهای میان ژنرال "سانگ آن" و لندن به وقوع پیوست و دختر هفتاد ساله آن ژنرال امروز عنوان رهبر اپوزوسیون میانمار را یدک میکشد. زنی که از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۰ در حصر خانگی به سر میبُرد، امروز از پس پرده بیرون آمده و پیروز انتخابات شده است؟
هیلاری کلینتون – دسامبر ۲۰۱۱ – میانمار
نام "هیلاری کلینتون" که امروز مشغول مبارزات انتخابات ریاستجمهوری نیز هست، به عنوان اولین وزیر خارجه ایالات متحده که به برمه سفر کرده ثبت شده است. کلینتون در مسیر سفر خود به مصر راهی میانمار نیز شد و با تین سین دیدار کرد. در جریان این سفر، ملاقاتی نیز بین وزیر خارجه آمریکا و آنگسان صورت گرفت. آخرین ملاقات کلینتون نیز دیداری سه جانبه با همین شخصیتهای برمهای در منزل سوچی بود. رهبر مخالفان دولت مینمار در همین دیدار اعلام کردکه در انتخابات آتی مجلس قانوگذاری شرکت خواهد کرد. اتفاقی که در هفته اخیر افتاد و پیروزی شیرینی برای آمریکا رقم زد؛ طبق اخبار منتشر شده از سوی اطرافیان آنگسان سوکی حزب لیگ ملی دموکراسی (NLD) در جریان انتخابات عمومی این کشور توانست جریان حاکم که با نام حزب اتحادیه همبستگی و توسعه (USDP) شناخته میشود را کنار بزند و کرسی ریاستجمهوری بعدی را از آن خود کند.
چرا این پیروزی شیرین است؟
میانمار از دهه ۹۰ میلادی پس از به دست گرفتن حکومت توسط نظامیان (خونتا) شامل تحریمهای ایالات متحده آمریکا شده است؛ تحریمهایی که در اسناد وزارت خزانه داری آمریکا از آن به عنوان BURMA SANCTIONS PROGRAM یاد میشود. رهبران این کشور تحت شدیدترین تحریمها قرار دارند. این تحریمها، اقتصاد برمه را نیز با مشکلات بنیادین مواجه کرده است. چند روز پیش از انتخابات عمومی، "بن رودز" معاون مشاور امنیت ملی آمریکا به برمه سفر کرد و پس از بازگشت به واشنگتن اعلام کرد که شرط برداشته شدن تحریمهای میانمار، برگزاری انتخاباتی شفاف در این کشور است.
با توجه به فضای پلیسی که میانمار در طول سالهای گذشته داشته است، گمانهزنیها از پیروزی جریان مخالف خبر میداد. پیش از این و در جریان انتخابات ۱۹۹۰، جریان وابسته به سوکی پیروز انتخابات شد اما رهبران نظامی این نتیجه را قبول نکرده و به حکومت خود ادامه دادند. پیروزی ۲۵ سال قبل نشان میدهد که مردم میانمار به این جریان گرایش بیشتری دارند و امروز نیز که با فشار آمریکا فضای سیاسی باز شده است، جریان اپوزوسیون عنان کار را به دست میگیرد.
شیرینی این پیروزی برای آمریکا، روی کار آمدن جریان مایل به غرب و نزدیکتر شدن به مرزهای چین است. هرچند که تین سین اقداماتی را برای باز شدن فضای سیاسی انجام داد و ارتباط با چین را کمتر کرد اما این تغییرات به آن اندازهای نیست که رضایت خاطر آمریکا را جلب کند. ایالات متحده در اولین قدم به صورت نرم عرصه سیاسی میانمار را تغییر میدهد و قدم بعدی میتواند تاسیس پایگاه نظامی در این کشور برای کنترل تحرکات چین باشد؛ اقدامی که میتواند معادله در خاوردور را تنشآمیز کند. برمه میتواند پایگاه جدیدی برای ایالات متحده باشد و مهر تایید بر این تئوری بزند که آمریکا خواستار ورود به خاور دور است.
محسن صالحی خواه