حفظ کارت سوخت با «جایزه»

به گزارش پایگاه 598، داوود عربعلی، سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران درباره آخرین وضعیت پیشنهادها برای حفظ کارت سوخت گفت: «هم شرکت پخش فرآورده‌های نفتی و هم وزارت نفت پیشنهاداتی در این مورد ارائه کرده‌اند که ارائه پاداش به استفاده‌کنندگان از کارت سوخت شخصی، یکی از این پیشنهادات است، اما هیچ‌یک از این پیشنهادات نهایی نشده است».

بعد از تک نرخی شدن بنزین در اوایل خردادماه امسال، پیش‌بینی می شد که انگیزه مردم برای استفاده از کارت سوخت شخصی به شدت کاهش یابد زیرا مردم می‌توانستند با استفاده از کارت های جایگاه داران، سوخت گیری کنند و نیازی به استفاده از کارت خود نداشتند.

کاهش 40 درصدی تقاضای کارت سوخت المثنی در فصل تابستان امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل (1) و افزایش قابل توجه سهم استفاده از کارت‌های جایگاه‌داران در توزیع بنزین کشور در ماه‌های اخیر نشان‌دهنده تحقق این پیش‌بینی است.

این در حالی است که با توجه به نقش موثر کارت‌های سوخت در افزایش شفافیت عرضه و تقاضای بنزین و کاهش قاچاق آن، ضروری است این سامانه راهبردی بخش‌های سوخت و حمل و نقل کشور حفظ شود.

بی‌برنامگی و انفعال وزارت نفت در زمینه اتخاذ سازوکارهای انگیزشی برای حفظ کارت‌های سوخت موجب شده است تا تنها گروه اندکی از مردم که هنوز ذخیره سهمیه 700 تومانی دارند، از کارت‌های سوخت شخصی استفاده کنند.

با از بین رفتن سهمیه‌های 700 تومانی تا پایان آبان ماه، هیچ انگیزه‌ای برای استفاده از کارت‌های سوخت شخصی باقی نماند و لذا این کارت‌ها در خانه‌ها بایگانی خواهند شد.

با این وجود و درحالی که کمتر از یک ماه تا پایان مهلت مردم برای استفاده از سهمیه‌های 700 تومانی باقی مانده است، هم‌چنان وزارت نفت برنامه مشخصی برای حفظ کارت سوخت ندارد. این وزارت‌خانه تا کنون صرفا به بررسی پیشنهادهای مختلف در این زمینه پرداخته و عملا اتخاذ سازوکار مشخص برای حفظ انگیزه مردم در استفاده از کارت های سوخت را به دقیقه 90 و یا حتی وقت اضافه موکول کرده است.

در صورت ادامه برخورد انفعالی وزارت نفت با این موضوع و حتی موکول شدن اجرای سازوکار منتخب به آذرماه، هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی حفظ این کارت‌ها افزایش قابل توجهی خواهد یافت و زمینه قاچاق بنزین فراهم می‌شود.

بررسی اظهارات رسانه ای مسئولان وزارت نفت در ماه های اخیر حاکی از آن است که این وزارت‌خانه در پی اجرای پیشنهاد  ارائه جایزه! به استفاده کنندگان از کارت های سوخت شخصی است که اقدامی پرهزینه و کم اثر تلقی می شود، پیشنهادی که اجرایی شدن آن بیشتر به یک «رویا» شبیه است. زیرا حدود 16 میلیون کارت سوخت در اختیار دارندگان خودروها و موتورسیکلت است و ارائه جایزه تاثیرگذار و انگیزه بخش به مردم در این وسعت، هزینه‌های قابل توجهی را به صورت درازمدت به کشور تحمیل می‌کند. موثرترین راهکار موجود برای حفظ کارت‌های سوخت، «افزایش قیمت سوخت‌گیری با کارت جایگاه‌داران» است. در این حالت، افراد با استفاده از کارت‌های خودشان با همان قیمت لیتری 1000 تومان سوخت‌گیری کنند و تنها کسانی که با استفاده از کارت های جایگاه داران نسبت به سوخت گیری اقدام می کنند، بنزین را با قیمتی بالاتر دریافت می‌کنند تا انگیزه مردم برای استفاده از کارت‌های سوخت حفظ شود و زمینه قاچاق بنزین از بین برود.

ضروری است وزارت نفت به جای تلاش برای اجرای پیشنهادهای ضعیف و رویایی برای حفظ کارت‌های سوخت، به سراغ استفاده از این راهکارهای هوشمندانه برای تضمین بقای این کارت‌ها برود.

محسن دانشمند