به گزارش فارس به نقل
از پایگاه اطلاع رسانی البناء، "سالم زهران" نویسنده جهان عرب در مقالهای
به بررسی علل حضور بیسابقه کشور قطر در عرصه منطقهای و ایفای نقشی فراتر
از حد انتظار و اندازه خود میپردازد و در اینباره مینویسد:
بسیاری از راز قطر و نقش بزرگ و مهمی که این کشور کوچک با جمعیت اندکش که
حتی فراتر از یکی از کویهای شهر مصری "شبرا" یا "حلب" در سوریه نیست، سوال
میکنند. کشوری که نه تنها دارای تمدنی نیست، بلکه حتی معنای کامل دولت را
هم نمیتوان در آن یافت.
نقش کنونی قطر حتی غرب را نیز به تعجب واداشته
حد و مرز این سوالات فقط به اعراب محدود نمیشود، بلکه غربیها و
دستگاههای اطلاع رسانی آنها نیز از ظهور این پدیده متعجب و شگفتزده
شدهاند، با این که دستگاههای سیاسی و اطلاعاتی کاملا از دلایل نهفته در
پس این ظهور غیرمنتطره و این که چه دستهایی در پس آن هستند، مطلع و آگاه
میباشند.
شاید بتوان از جمله دلایل این به ظاهر اقتدار کشور قطر در قدرت اقتصادی و
همچنین وابستگی این کشور به آمریکا و وجود پایگاههای متعدد نظامی آمریکایی
در دوحه و عدم حضور بازیگری چون عربستان سعودی از صحنه حوادث جهان عرب یا
وجود شخصیت مکاری با افکاری شیطانی چون "حمد بن جاسم"، نخستوزیر و وزیر
خارجهاش ملاحظه کرد، اما دلیل اصلی چیز دیگر است.
دلیل اصلی این ایفای نقش قطر را باید در چه چیز ملاحظه کرد
درباره دلیل اصلی نهفته در پس این اقتدار قطری را "سامی ریول"، دیپلمات
صهیونیست تبیین میکند که برای سالهای سال نقش بسیار مهمی را در سرویس
اطلاعات و جاسوسی رژیم صهیونیستی "موساد" ایفا کرد، علاوه بر اینکه ریول
مسئولیت اداره دفتر منافع اسرائیل در دوحه را هم اداره میکرد.
ریول آشکارا و بیپرده در کتابی که اخیرا تحت عنوان "قطر و اسرائیل: پرونده
روابط محرمانه" چاپ و منتشر کرده، از دلایل این ایفای نقش سخن میگوید،
بویژه آنکه وی در قطر از جمله مهمترین مهندسان ، طراحان و برنامهریزان
جهت عادی سازی روابط اسرائیل – قطر بود که ریاست گروهی که وظیفهاش پیشبرد
عادی سازی روابط اسرائیل با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و گسترش همکاریهای
اقتصادی دو جانبه را هم برعهده داشت.
در سالهای اخیر هم سامی ریول مدیر بخش روابط اسرائیل با ناتو در وزارت
خارجه این رژیم بود؛ همان ناتویی که قطر عرصه عملیاتش در لیبی را رهبری و
هدایت نمود.
تلاشهای قطری برای برقرار رابطه با اسرائیل
این دیپلمات اسرائیلی تاکید میکند، امکان نفوذ اسرائیل در قطر جز از طریق
پایگاههای نظامی موجود در قطر ممکن نبود که پایتخت پایگاههای آمریکایی نه
تنها موجود در خاورمیانه که در سراسر جهان را تشکیل میدهد. به همین دلیل
ریول تاکید میکند، امکان فهم روابط میان کشورهای و بویژه اعراب با
اسرائیل جز از دروازه آمریکایی آن امکان پذیر نیست.
ریول در اینباره به سخنان امیر قطر که آن را در شبکه "امبیسی" و تنها سه
ماه پس از رسیدن به قدرت ایراد کرده بود، استناد میجوید که گفته بود: طرح
گازی میان قطر و اسرائیل وجود دارد که قرار است، از طریق اردن به اجرا
گذاشته شود و در ادامه خواستار لغو ومحاصره اقتصادی تحمیل شده از سوی اعراب
بر اسرائیل شده بود.
پایگاههای آمریکایی دروازه ورود به جهان عرب
ریول تاکید میکند: پایگاههای نظامی آمریکا و تمایل قطر به برقراری روابط
اقتصادی با اسرائیل دروازه روابط تلآویو- دوحه گشوده شد تا اسرائیل
سنگبنای یکی از پایدارترین دوستیهای خود با یک کشور و طرف عربی به جز مصر
را بنا نهد که از روابط خود با اسرائیل شرمنده و خجلتزده مینمود.
و درحالیکه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، بویژه عربستان سعودی از درز اخبار
دیدار مقامات مسئول خود با همتایان اسرائیلی خود به شدت واهمه داشتند،
امیر قطر تلاش میکرد، روابط خود با اسرائیل را به صورتی اشکار در تمام
سطوح گسترش دهد.
نقش انکار ناپذیر مقامات قطری
اگرچه ریول تاکید میکند، اگر کمک مسئولان و مقامات بلندپایه کاخ امیر قطر و
وزارت خارجه و شرکتهای بزرگ این کشور از جمله شرکتهای حمد بن جاسم،
نخستوزیر و وزیر خارجه قطر وجود نداشت، اسرائیل هیچگاه نمیتوانست با
دوحه رابطه برقرار کند.
ریول در اینباره به بحرانهایی اشاره میکند که روابط مصر-قطر در زمان
حسنی مبارک رئیس جمهور مخلوع مصر برای مدتی شاهد آن بود و از بیم آنکه
مبادا قطر جای مصر را در رابطه با اسرائیل بگیرد، آن را به شدت تحت فشار
قرار داده بود تا از سرعت روند گسترش روابط خود با اسرائیل بکاهد. در واقع
مصر از این بیم داشت که به جای قاهره، دوحه قرارداد صدور گاز با اسرائیل را
امضا و کم کم جای این کشور را در عرصه منطقهای احراز کند.
همسر امیر قطر، قدرتمندترین زن جهان عرب
نکته جالب اینکه این دیپلمات اسرائیلی از "شیخه موزه"، همسر امیر قطر نام
میبرد و او را تاثیر گذارترین زن در جهان عرب میداند و پس از آن از نقش
غیرقابل انکار قطر جهت تشویق کشورهای مغرب عربی به برقراری رابطه با
اسرائیل به عناوین مختلف اقتصادی و امنیتی پرده برمیدارد.
ادامه روند گسترش روابط
همچنین تاکید میکند، هنگامیکه در سپتامبر 1994 شورای همکاری خلیج فارس
اعلام کرد که تحریم اقتصادی غیر مستقیم تحمیل شده بر شرکتهای فعال در
اسرائیل یا دارای روابط با آنها را لغو میکند و پس از آن روابطی میان
شرکتهای هواپیمایی عربی با شرکتهای هواپیمایی اسرائیلی برقرار شد، همه و
همه به لطف قطر صورت گرفت.
پس از آن ریول به احداث کارخانه مشترک قطری- اسرائیلی برای تولید محصولات
لبنی در مزارع اسرائیل در "وادی عربه" اشاره و تاکید میکند که هدف از
تاسیس این کارخانه رقابت با محصولات سعودی و اماراتی بود.
حال "تو خود بخوان حدیث مفصل از این مجمل" شاید این اندکی از دلایل حضور و نقش پررنگ قطر در تحولات منطقهای باشد.