جای خالی دیپلماسی مذهبی درمواجهه با تکفیری‌ها

به گزارش پایگاه 598، چندی پیش بود که نشست بررسی جریان‌های تکفیری در قم به همت جامعةالمصطفی‌العالمیه برگزار شد. در این نشست با حضور جمعی از طلاب غیرایرانی فعال و همچنین رئیس جامعةالمصطفی و همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری مشاور رهبر معظم انقلاب اسلامی ابعاد مختلف ظهور و پیدایش این پدیده شوم مورد واکاوی و بررسی قرار گرفت.

مشاور رهبر انقلاب اسلامی در این نشست با تاکید بر اینکه کشورهای استکباری برخورد جدی با داعش ندارند، مطرح کرد: اسلام‌هراسی در دستور کار استکبار قرار گرفته و در این راستا داعش و دیگر گروه‌های افراطی را به عنوان پیروان دین مبین اسلام معرفی می‌کنند.

وی ایجاد گروه‌های تکفیری را راهکاری برای تفرقه‌افکنی میان مردم مسلمان دانست و عنوان کرد: طلاب باید با تحقیق و تحلیل، جریانات دنیای اسلام را برای مردم کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی تشریح کنند.

در همین خصوص حجت‌الاسلام والمسلمین مرتضی مددیان استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه پدیده تروریسم و تکفیری‌ها در منطقه بیش از آنکه یک رویش سیاسی باشد نتیجه یک انحراف عقیدتی است، افزود: البته بدون شک استکبار نیز از این انحرافات بیشترین استفاده را می‌برد و اکنون هم شاهد هستیم که آمریکایی‌ها عملا از داعش و گروه النصره حمایت می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه داعش ثمره اندیشه‌هایی است که طی چندین دهه با حمایت مالی عربستان، موقعیت جغرافیایی پاکستان و هدایت آمریکایی‌ها رشد و نمو کرده است، یادآور شد: آمریکایی‌ها نیازمند توجیه سیاست‌های مداخله‌گرانه خود در خاورمیانه هستند و امروز نیز بروز داعش موجب شده است تا آمریکا عملا بار دیگر حضور نظامی در منطقه را تثبیت کند.

مددیان با تاکید بر اینکه ما به عنوان کسانی که در قم در حال نشر معارف اسلامی هستیم ، وظیفه بسیار سنگینی در قبال این چالش جدی داریم، گفت: البته مطمئنا در بعد سیاسی و امنیتی دولت و نهادهای دیگر در حال عمل به وظایف خود هستند اما همانطور که مراجع عظام تقلید تاکید داشته‌اند قم باید در گسترش دیپلماسی مذهبی برای مقابله با ظهور و بروز گروه‌های تروریستی فعالیت چشمگیری داشته باشد.

این مدرس حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه امروز جامعة‌المصطفی یک ظرفیت بزرگ برای نشر معارف عمیق اسلامی از ایران به خارج از مرزها است، خاطرنشان کرد: برگزاری نشست اخیر نیز با همین هدف صورت گرفته بود و انتظار می‌رود که این نشست‌ها با جدیت بیشتری دنبال شود.

وی با اشاره به اینکه متاسفانه برخی از رسانه‌های خارجی در تلاش هستند تا قرائت تکفیری‌ها را قرائت اصلی از اسلام ناب محمدی جلوه دهند، گفت: ‌اگر امروز قم ندای حقانیت اسلام را به گوش جهان نرساند مطمئنا اسلام ضربه خواهد خورد.

مددیان با اشاره به اینکه دیپلماسی مذهبی صرفا نباید گستره پیام خود را در منطقه ببیند گفت: امروز باید مبلغانی را به سرتاسر دانشگاه‌ها و مراکز دینی در جهان اعزام کرده و قرائت دقیق از اسلام را به گوش مردم جهان برسانیم.

احمدرضا عزیزی استاد دانشگاه و کارشناس مسایل سیاسی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با اشاره به اینکه امروز امنیت ایران اسلامی منوط به تامین امنیت دیگر کشورهای منطقه است گفت: با وجود موقعیت منطقه، ایران از نظر امنیتی در جایگاه خوبی قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه اگر ذکاوت و هوشمندی نیروهای امنیتی و دفاعی ایران نبود، اکنون داعش برنامه‌های گسترده‌ای را برای برهم زدن امنیت ایران اسلامی اجرایی‌سازی کرده بود، گفت: افرادی همچون سردار حسین همدانی با حضور مستشاری در سوریه و عراق داعش را مهار کردند.

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه تنها با اقدامات نظامی نمی‌توان این پدیده شوم را از بین برد، ادامه داد: متاسفانه برخی از علمای دیگر کشورها که گرفتار داعش هستند در خصوص این نیرو و اهدافش روشنگری نمی‌کنند و همین عامل موجب شده است تا برخی از جوانان عراقی و سوری و حتی از کشورهای اروپایی فریب شعارهای ظاهری داعش را بخورند و به این گروه تروریستی بپیوندند.

عزیزی با اشاره به اینکه ما امروز نیازمند یک دیپلماسی مذهبی در ذیل دیپلماسی عمومی دولت هستیم، گفت: حوزه علمیه قم می‌تواند با دیگر مراکز علمی اسلامی در کشورهای مختلف ارتباطات بسیار خوبی برقرار و نشست‌های مشترکی را برای بررسی پیداش داعش برگزار کند.

وی گفت: برخی از افرادی که تازه به اسلام گرویده‌اند و یا درک صحیح از افکار و معارف اسلامی ندارند فکر می‌کنند اختلاف شیعیان با داعش به دلیل مسایل اختلافی بین شیعه و سنی است در حالی که اولا شیعیان و برادران اهل تسنن سال‌هاست در اقصی نقاط کشور زندگی آرامی دارند و از سوی دیگر این یک توهین است اگر کسی ادعا کند داعش و اندیشه‌های اهل تسنن یکسان است.

این کارشناس مسایل سیاسی با اشاره به اینکه داعش کاملا دشمن اهل بیت است، ادامه داد: این در حالی است که اهل سنت مودت به اهل بیت را جزء عقاید اساسی خود می‌دانند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد ضا انصاری‌منش استاد حوزه نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در قم با استقبال از برگزاری نشست بررسی جریان‌های تکفیری در قم  به همت جامعةالمصطفی‌العالمیه گفت: سابقه داعش و این انحرافات عقیدتی به دوران صدر اسلام و گروه خوارج باز می‌گردد.

وی با اشاره به اینکه بیشترین مظلومیت‌های حضرت علی (ع) از سوی همین گروه خوارج نشات می‌گرفت، گفت: اگر با این افراد مبارزه فکری، امنیتی و نظامی صورت نگیرد این‌ها استعداد اینکه یک بار دیگر جنایات صدر اسلام را رقم بزنند، دارند به طوری که اگر ایران در قضایای عراق و سوریه کمک نمی‌کرد بعید نبود اینها به عتبات عالیات جسارت کنند.

انصاری‌منش با تاکید بر اینکه سران جریان داعش کاملا وابسته به غرب و نیروهای امنیتی دستگاه‌های آمریکایی و اسرائیلی هستند، ادامه داد: اما بدنه این جریان افرادی فریب خورده هستند که درک درستی از اسلام ندارند و حتی با نیت قربت اقدام به کشتار شیعیان می‌کنند.

این استاد حوزه با تاکید بر اینکه سفیران مذهبی ایران باید ندای حقانیت اسلام را به گوش جهان اسلام و دیگر مذاهب دنیا برسانند، خاطرنشان کرد: جامعة‌المصطفی‌العالمیه این ظرفیت بزرگ را دارد تا به طور جدی به مقابله با اندیشه‌های خطرناک این نحله بپردازد.

وی با اشاره به اینکه تاکنون اقدامات مختلفی در این زمینه نیز انجام گرفته است اما یا جنبه خبری پیدا نکرده است یا همگرا نبوده است، افزود: من پیشنهاد می کنم که وزارت امور خارجه با همکاری حوزه علمیه قم برنامه‌های تبلیغی در کشورهای عربی و اروپایی برگزار کند.

انصاری‌منش با تاکید بر اینکه البته لازم است ما در این میان از ظرفیت علمای اهل تسنن نیز استفاده کنیم، گفت: قریب به یقین علمای اهل سنت در جای جای ایران از سیستان گرفته تا کردستان مخالف جدی سیاست‌های تروریستی داعش هستند که به اسم اسلام سلفی پیش می‌رود و لذا ضروری است تا از ظرفیت این برادران دینی نیز در مقابل با پدیده شوم داعش بهره گیری شود.

در نهایت باید گفت در کنار برنامه‌های امنیتی و نظامی که جمهوری اسلامی ایران به صراحت در مقابل داعش در پیش گرفته است ضروری است تا یک کمیته دیپلماسی مذهبی نیز تشکیل شود و با ابعاد فکری و عقیدتی این نحله فاسد و انحرافی مبارزه جدی شود. البته همانطور که اغلب کارشناسان بر آن تاکید داشتند، نباید این روشنگری به معنای دعوای شیعه و سنی تعبیر شود و ضروری است تا از ظرفیت علمای اهل تسنن در کشور نیز برای این مبارزه جدی استفاده شود. همچنین این پیشنهاد جدی مطرح است که وزارت امور خارجه کمیته دیپلماسی مذهبی را با مشارکت رسانه‌ها، علمای اهل تسنن و علمای شیعه و دیگر نهادهای مرتبط همچون سازمان تقریب مذاهب اسلامی تشکیل دهد تا با موفقیت‌های امنیتی و دفاعی شاهد افول جریان فکری و عقیدتی داعش در منطقه نیز باشیم.

=============

گزارش از زهرا اسدی