چین، بزرگترین شریک دوران تحریم ایران در روزهای سخت، بار دیگر پیش از لغو کامل تحریمها راهی این کشور شد تا در پروژهای برقی قراردادی را به امضا برساند.
این
قرارداد جدید برقی به منظور تامین فاینانس، کالا و تجهیزات و اجرای
پروژههای جدید صنعت برق و انرژی روز گذشته بین بهمن صالحی، مدیرعامل شرکت
صادرات تجهیزات و خدمات آب و برق ایران (صانیر) و ژئو ژیانگ، مدیرعامل شرکت
«شاندونگ» چین (ESTT) به امضا رسید.بر این اساس، شرکت شاندونگ چین باید
فاینانس طرحهای جدید برقی ایران را تامین کند ضمن آنکه نمایندگی تامین
کالا و تجهیزات صنعت برق به صورت انحصاری در ۱۵ کشور آسیایی و آفریقایی از
سوی شرکت چینی به شرکت ایرانی واگذار میشود.
بر اساس این
قرارداد، شرکت چینی متعهد است که کالا و تجهیزات موردنیاز به منظور اجرای
طرحهای برق و انرژی را در ۱۵ کشور جهان همچون سنگال، اتیوپی، ترکمنستان،
تاجیکستان و... به صورت انحصاری در اختیار شرکت صانیر قرار دهد.به گفته
صالحی، قرار شده به زودی با برگزاری نشستهایی مشترک، جزییات اجرای طرحهای
برقی در خاک دو کشور یا کشورهای ثالث برگزار شود. این در حالی است که
صانیر با تاکید بر این موضوع، قرارداد را به پیش برد که در ازای گرفتن
پروژه از سوی چینیها، پروژهای نیز با توجه به توان فنی و تکنولوژیکی
صانیر، در چین یا کشوری ثالث به این شرکت واگذار شود.
همچنین به
گفته پویان جهانگیری، مدیر صانیر بینالملل، این تفاهمنامه راهبردی با
تمرکز روی فاینانس پروژههای مختلف، بحث و تبادلنظر میکند و ارتباطی به
پولهای بلوکهشده ایران ندارد هرچند از آن مورد هم میتوان برای انجام
کارها استفاده کرد.جهانگیری در بخش دیگری از سخنانش اظهار داشت: با امضای
این قرارداد، ما نماینده انحصاری این شرکت در کشورهای عراق، امارات، ترکیه،
افغانستان، آذربایجان، سوریه، عمان، لبنان، قطر، ارمنستان، ترکمنستان،
تانزانیا، گرجستان و قرقیزستان و نماینده غیرانحصاری کوبا، کنیا،
تاجیکستان، ازبکستان و قزاقستان خواهیم شد. این حرف به آن معنی است که
چینیها ملزم شدند فروش انحصاری کالاها و تجهیزات خود در این بازارها را
انحصارا تا پنج سال به صانیر بسپارند. در این صورت حتی اگر فروشی هم توسط
آنان صورت گیرد، باید درصد آن را به این شرکت بپردازند.
مدیر
صانیر بینالملل در بخش دیگری از سخنان خود و در پاسخ به پرسش خبرنگار
درخصوص ضمانت اجرایی کارکرد مجدد با چینیها اظهار داشت: شرکتهای چینی
عموما در بخش پیمانکاری بسیار ضعیف عمل کردهاند و از خود سابقه بدی بر جای
گذاشتهاند اما کار ما در حال حاضر روی کالا و تجهیزات برقی است که تمامی
این تجهیزات در آزمایشگاههای اروپایی تست شده و حتی میتوان این تجهیزات
را در کنار تجهیزات اروپایی مانند زیمنس آلمان قرار داد و فروخت. ضمنا ما
با هیچکس تعارف نداریم. اگر ضعفی در کار مشاهده شود و نتوانند کالای مورد
نیاز را تامین کنند، بلافاصله به سراغ تامینکننده دیگری میرویم و برای آن
شرکت، رقیب ایجاد میکنیم. به هر حال همیشه این مساله را مد نظر قرار
میدهیم که چینیها در دوران تحریم ما را تنها نگذاشتند.
شرکت
صانیر متشکل از برجستهترین شرکتهای فعال در زمینه آب، برق و صنایع نفت و
گاز و نیز متخصص در زمینه توسعه و ساخت صنایع مربوط به انرژی، مشاور در
سرمایهگذاری، اجرا و مدیریت و همچنین یک پیمانکار عمومی در پروژههای
مهندسی، تامین تجهیزات و ساختوساز (EPC) است. این در حالی است که
«شاندونگ» نیز تولیدکننده ترانسفورماتورهای قدرتی و کابلهای فشارقوی بوده و
در زمینه ساخت دکل و پستهای برق GIS فعال است. به گفته صالحی، با وجود
آنکه این شرکت با هدف توسعه صادرات خدمات فنی و مهندسی تاسیس شده و بیشتر
پروژههای خود را در خارج از کشور اجرا کرده اما اکنون با مطالعه بسیار در
این زمینه و تحقیق در مورد یک شرکت چینی که سابقه بدی ندارد، آماده انجام
این کار شده و با توجه به بهبود اوضاع و شرایط بهتر قراردادها، مصمم است در
صورت عمل نکردن شرکت چینی به تعهدات خود در قبال صانیر بلافاصله شاندونگ
را کنار گذاشته و با شریک دیگری از فرانسه که پیش از این نیز با آن،
مذاکراتی انجام داده، قرارداد امضا کند. وی معتقد است: اکنون در کشور
بزرگترین شرکت تولیدکننده تجهیزات برق را داریم و میتوانیم در قراردادها،
حرف اول را بزنیم.
شرکت شاندونگ چین از بزرگترین شرکتهای
سازنده تجهیزات و کالاهای برقی در چین و حتی جهان است و کالاهای ساخت این
شرکت به کشورهای مختلف آمریکای شمالی و جنوبی، اتحادیه اروپا، آسیا و
آفریقا صادر میشود. در همین حال شرکت صانیر و شاندونگ برای اجرای طرحهای
برقی به صورت EPC در ایران و سایر کشورهای جهان در دوران پساتحریم نیز به
توافق نهایی دست یافتند.
مدیرعامل صانیر در پاسخ به این پرسش که
آیا در دوران پساتحریم حضور اروپاییها موجب کمرنگتر شدن حضور کشورهای
آسیایی همچون چین میشود یا خیر، اظهار کرد: با توجه به اینکه این کشور در
دوران تحریم هیچگاه ایران را فراموش نکرد، ما نیز در دوران پساتحریم این
کشور را فراموش نمیکنیم و به نظر میرسد که چین نیز باید با توجه به
تغییرات سیاسی ایران بتواند خود را در یک دایره رقابت که البته بسیار هم
جدی است، قرار دهد.
صالحی با اشاره به توانمندیهای چین در
کشورهای اروپایی نیز گفت: البته ذکر این نکته نیز ضروری است که پررنگ شدن
حضور چینیها در ایران بستگی زیادی به نوع فعالیت آنها دارد اما امیدواریم
که بتوانیم فعالیت بهتری را نسبت به گذشته با این کشور داشته باشیم.
به
گفته صالحی، بر اساس پیشبینیهای انجام شده، هدفگذاری شرکت صانیر بر این
است که برای امسال پنج میلیارد دلار در حوزه عقد قرارداد و دو میلیارد
دلار در حوزه فروش سرمایهگذاری کند.
در ادامه ژئو ژیانگ با
اعلام مثبت بودن همکاری شرکت خود با ایران در حوزه برق گفت: چین در
سختترین شرایط و در تمام زمینهها در ایران فعالیت کرده است بنابراین شکی
نیست که شرکتهای چینی پس از برداشته شدن تحریم فعالیت بیشتری از خود نشان
داده و در رقابت با دیگر کشورها برگ برنده را داشته باشند.
ژیانگ
با بیان اینکه برنامهریزیها در زمینه ارتباط با ایران در سطح بالای دو
کشور در حال پیگیری و انجام است، اظهار کرد: در حوزه صنعت برق، قراردادهای
زیادی با ایران تنظیم شده اما امضای آن را به زمان ورود رییسجمهور چین به
ایران در ژانویه ۲۰۱۶ موکول کردهایم.