اين روزها در اروپا از "حقوق بشر" خبري‌نيست

اروپايي ها مدعي هستند، الگويي از سياست خارجي هنجاري براي دنيا مي باشند. " حقوق بشر سنگ بناي سياست خارجي اتحاديه اروپاست." اين نخستين جمله متني است که در خصوص سياست هاي کلي اتحاديه اروپا در زمينه حقوق بشر در سايت اينترنتي اين اتحاديه نگاشته شده است. با اين حال اين روزها در اروپا از حقوق بشر خبري نيست. اروپايي ها در مواجهه با پناهجويان سياست مشت آهنين را در پيش گرفته اند. تصاويري که از مرزهاي يونان، لهستان، چک، دانمارک، مقدونيه، صربستان و مجارستان منتشر مي شود دل هر بيننده اي را به درد مي آورد. مجارستان براي پناهجويان در مرزهاي خود قفس ساخته و ارتش و نيروهاي نظامي را با تير و تفنگ به استقبال پناهندگان فرستاده است. اخيرا ارتش مجارستان براي مقابله با پناهجويان خارجي مانور برگزار کرده است. ويکتوراوربان، نخست وزير مجارستان مي گويد با پناهجويان برخورد مودبانه اي نخواهد داشت و چنان چه لازم باشد تنها 200 پناهجو را در کشورش خواهد پذيرفت، آن هم پناهجوياني که مسيحي باشند.

با وجود تمام تلاشي که رسانه هاي خبري غربي براي ترسيم چهره اي انسان دوستانه از اروپا در مواجهه با پناهجويان دارند، اين روزها مردم تنها يک چهره از اروپا مي بينند. چهره اي زشت که در تاريخ اروپا کم سابقه نيست؛ "خبرنگار زني که در مجارستان در حين فيلم برداري از پناهندگان به آنها لگد مي زد"، "پليسي که در کشور چک مانند دوران نازي ها بر روي بازوان پناهجويان شماره مي چسباند و آنها را داخل قفس مي کند"، "مرزباني که در صربستان پدر پناهجويي را در جلوي چشمان دختر کوچکش کتک مي زند" و "تندرو هايي که در يونان شب ها به پناهگاه مهاجران حمله مي کنند و آنها را آتش مي زنند". البته اين همه ماجرا نيست، خبرگزاري سي بي اس آمريکا نيز در گزارشي مستند و تکان دهنده نشان مي دهد که چگونه گارد ساحلي يونان براي ممانعت از ورود پناهجويان به اين کشور به صورت ناشناس به قايق مهاجران حمله مي کنند و بعد از خالي کردن سوخت قايق آن ها را در دريا به امان خدا رها مي کنند. تصوير تکان دهنده جنازه "آيلان" - نوزاد شيرخواره کرد که براي پناهندگي به همراه خانواده اش به يونان رفته بود - حاصل همين برخوردهاست. بي جهت نيست که ديروز نشريه شارلي ابدو در فرانسه با انتشار تصاوير کودکان غرق شده پناهجو به تمسخر آنها پرداخته است. دانمارک هم که ظاهرا از کشورهاي مترقي اروپاي غربي محسوب مي شود، ورود پناهندگان را به خاک خود ممنوع ساخته است و با انتشار آگهي هاي تبليغاتي در روزنامه هاي ترکيه و لبنان به پناهجويان سوري هشدار داده است که کسي در دانمارک از شما استقبال نخواهد کرد.

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، هفتۀ گذشته بر خلاف ديگر رهبران اروپايي از آمادگي کشورش براي پذيرش پناهجويان خبر داد و گفت: "جهان در حال نظارۀ ماست. اگر اروپا در مسئلۀ پناهجويان ناموفق باشد، پيوند نزديک آن با حقوق بشر نابود خواهد شد و ديگر اروپايي که رويايش را داشتيم نخواهد بود." با اين حال، اين ژست انسان دوستانه خيلي طول نکشيد. دو روز بعد از رسيدن پناهجويان به آلمان، اين کشور مرزهاي خود را بست، تا پناهجوي بيشتري وارد اين کشور نشود. معاون مرکل ديروز گفت : ظرفيت تکميل است. مرکل که در ماجراي اخراج يونان از اتحاديۀ اروپا، نقش پليس بد را ايفا مي کرد، در بحران پناهجويان مي خواست نقش فرشته نجات را داشته باشد که نشد. روز گذشته تظاهرات هواداران جريان مهاجر ستيز موسوم به "لگيدا" در لايپزيگ آلمان به اغتشاش و درگيري با پليس انجاميد. در درسدن آلمان هم گروه موسوم به "پگيدا" به پناهگاه پناهجويان حمله کردند.

تحليل گران معتقدند هنوز هم ته سايه هاي شبح رايش سوم بر سرشت و سرنوشت اروپا حکومت مي کند. در تاريخ اروپا آمده است که با پايان جنگ جهاني دوم ۲۵۰ هزار زن و کودک آلماني از وحشت ارتش سرخ شوروي سابق به دانمارک، همسايه شمالي آلمان گريختند، بي آن که بدانند کمپ هاي وحشتناک پناهندگي که به زندان مي ماند در انتظار آن هاست. دانمارک زخم خورده از اشغال ارتش نازي آلمان، تمامي اين پناهجويان را در کمپ هاي معروف به کمپ هاي بسته، عملا زنداني کرد و در يک رسوايي تاريخي، ۱۳هزار و ۴۹۲ زن و کودک پناهجوي آلماني، در سال هاي ۱۹۴۵ و ۱۹۴۶ ميلادي، در اردوگاه هاي پناهندگي دانمارک از شدت گرسنگي و بيماري درگذشتند. اين روزها همه نگران تکرار تاريخ در اروپا هستند.