افزایش صادارت «نفت مفتِ ایران» برای جبران اشتباهات مدیریتی وزارت نفت

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، سخنان آقای وزیر در مصاحبه تلویزیونی روز 5 شهریور پیرامون میزان صادرات نفت بار دیگر حاشیه ساز شد. وزیر نفت مدعی شد، مشکلی با نصف شدن قیمت نفت در بازار جهانی با دو برابر شدن صادرات نفت کشورمان نداریم. وی همچنین تاکید کرد: اگر صادرات ما دوبرابر و قیمت نصف شود، مشکلی نداریم زیرا به قیمت کم عادت کرده و دیگران باید نگران باشند.

اولین بار نیست که جناب وزیر با صحبت های خود تعجب کارشناسان را بر می انگیزد. چند ماه پیش نیز آقای زنگنه در مصاحبه ای اعلام کرده بود که با نفت ۲۵ دلاری مشکلی ندارد، این گفته ایشان که چند روز بعد هم تکذیب شد، به تیتر اول برخی از رسانه های خبری جهان تبدیل شد و به گزارش رویترز صحبت های زنگنه در کنار گزارش IMF صندوق بین المللی پول باعث کاهش ۲ دلاری قیمت جهانی نفت شد. علاوه بر موارد اشاره شده، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد بازار نفت دنیا بسیار تاثیرپذیر از مواضع و صحبت های افراد، به خصوص افراد تصمیم گیر در این حوزه است که نشان می دهد مسئولان کشور ما باید توجه ویژه ای به صحبت ها و مواضع خود داشته باشند چرا که ممکن است سخنان آن ها حتی منافع ملی کشور را به خطر بیندازد.

صحبت های وزیر نفت در برنامه تلویزیونی تیتر امشب در واقع تائیدی بر نگرانی عمیق دولت از افت قیمت نفت در ماه های گذشته است، جالب آنکه مهمترین برنامه دولت برای مقابله با کم شدن تدریجی قیمت نفت افزایش صادرات است.

قیمت نفت و در واقع میزان فروش نفت و فرآورده های آن به گفنه سخنگوی دولت یک سوم بودجه کشور را شامل می شود. این موضوع بعد از افت قیمت نفت در ماه های گذشته اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در این شرایط لزوم مدیریت صحیح و معقول از طرف مسئولان وزارت نفت و پرهیز از رفتارهای شتاب زده بیش از پیش احساس می شود.

بعد از تحریم های مغرضانه غرب علیه ایران، کشورهایی مانند عربستان با افزایش فروش نفت و با سو استفاده از شرایط موجود، توانستند سهم خود را در اوپک بیشتر کنند و در حقیقت جای خالی ایران را پر کنند. بعد از مذاکرات وین، عربستان که نمی خواهد از سهم خود بگذرد، حاضر به کم کردن میزان صادرات نفت خود نیست.

به شرایط فعلی بازار نفت، حضور گروه هایی مانند داعش را نیز اضافه کنید که در بازار قاچاق با معامله نفت هزینه بقای خود را تامین می کنند. در دو سال گذشته اوضاع سیاسی کشورمان نیز تغییرات عمده ای داشته و احتمالا نمی توان روی کمک کشورهایی مانند ونزوئلا حساب باز کرد. در واقع بعد از توافق هسته ای اعتماد کشورهای امریکای لاتین نسبت به ایران کمتر از گذشته شده است.

تغییر شرایط سیاسی کشورمان و منطقه خاورمیانه موجب ایجاد تغییراتی در روابط کشورمان با دیگر کشورهای منطقه شده است. عراق به مانند عربستان فروش نفت خود را بیشتر کرده و برای مبارزه با داعش به فروش نفت نیاز مبرمی دارد.

اما اوضاع کشورمان در بازار جهانی نفت به هیچ عنوان مناسب نیست! با پیش بینی فروش نفت به مبلغ بشکه ای 72 دلار و فروختن 1.4 میلیون بشکه در روز، بودجه کشورمان برای سال 94 بسته شده است. اما افت قیمت نفت از یک سو و کمتر بودن میزان فروش نفت (کمتر از 1.4میلیون بشکه در روز) نشان از کسری بودجه در سال 94 دارد. محمد علی نجفی دبیر ستاد هماهنگی اقتصادی دولت با اشاره به مشکل فوق می افزاید: مشکل دولت در مسئله کسری بودجه جدی است، امسال شاید یکی از بدترین سال‌‌های 37 سال گذشته باشد چرا که با افت قیمت نفت روبرو هستیم و قیمت آن مرتباً پائین می‌آید.

اما سهم وزارت نفت از آشفته بازار بعد از توافق هسته ای کجا قرار دارد؟ به جز چند مصاحبه و گفتن کلیاتی چون قیمت عادلانه نفت و لزوم افزایش میزان صادرات توسط اقای زنگنه، بهتر است دیپلماسی وزارت نفت بازنگری شود.

آیا با دو برابر کردن میزان صادرات در شرایط فعلی درآمدهای پیش بینی شده در بودجه تحقق می یابند؟ اصلا تقاضایی برای بیشتر کردن میزان صادرات از طرف ایران وجود دارد، آنهم در اوضاعی که قسمتی از فروش نفت ایران در اوپک توسط عربستان پر شده است. با افزایش عرضه و ثابت ماندن تقاضا نتیجه ای جز ادامه کاهش قیمت نفت پدید نمی اید.

مطمئنا ایران برای گرفتن سهم واقعی خود از اوپک نیاز شدیدی به دیپلماسی با کشورهای نفت خیز منطقه دارد. عربستان به عنوان کشوری که اثر خود را در منطقه کمتر از گذشته می بیند رفتار مناسبی در قبال ایران ندارد. عراق نیز به عنوان کشوری نفت خیز که روزی 3 میلیون بشکه نفت می فروشد به دلیل مشکلات داخلی نیاز شدیدی به درامد نفت خود دارد. در این شرایط کشورهای امریکای لاتین نیز به دنبال نزدیک شدن به امریکا هستند و نفوذ ایران در منطقه مذکور کمتر از گذشته شده است.

حال با توجه به اوضاع فعلی کشورمان در بازار جهانی نفت لزوم دیپلماسی موثر و مذاکره با کشورهای صادر کننده نفت و سرمایه گذاری بیشتر روی میدان های مشترک بیش از گذشته احساس می شود. دیپلماسی که نه با اظهار نظرهای شتاب زده که با اقدامات سازنده بتواند به قیمت نفت ثبات دهد و میزان فروش نفت ایران را کم کم افزایش دهد.