به گزارش پایگاه 598، اندیشکده های غیردولتی آمریکایی، همواره از نقش برجسته ای در تصمیم سازی
سیاست مداران این کشور برخوردار بوده اند. آنها مهمترین شاخههای فکری و
نظریهپردازی در آمریکا هستند که سیاستهای راهبردی آمریکا بالاخص در عرصه
جهانی را ترسیم میکنند. اهمیت این مراکز به دلیل جایگاه تصمیم سازی
استراتژیک، به مراتب مهمتر از جایگاه وزارت خارجه و حتی ریاست جمهوری است.
رفتارشناسی،
آینده سنجی و راهبرد نویسی برای جمهوری اسلامی ایران همواره از مهمترین دل
مشغولی های این اتاق های فکر بوده و هست. در این میان، بیش از ده سال است
که متغیر مذاکرات هسته ای با ایران، نمونه بارزی از جایگاه مهم این مراکز
تحقیقاتی در اکوسیستم سیاسی آمریکاست.
موضوع این نوشتار، ارزیابی
تحلیلهای این اتاق های فکر درباره وضعیت دولت روحانی در دوران پس از توافق
جامع هسته ای در 30 ژوئن 2015 (پایان تیرماه 94) است.
بدیهی است
تجزیه و تحلیل های این اندیشکده ها، علاوه بر تلاش برای ارزیابی واقع
بینانه و مبتنی بر رهیافت های علمی روابط بین الملل، حاوی محتوای القایی و
راهبرد نویسی های حزبی نیز هست. بدیهی است این اندیشکده ها بر اساس جهان
بینی خاص خود، و نیز گاه اطلاعات اشتباه و گمراه کننده، نسخه پیچی می کنند و
بررسی های آنها بیشتر کارکرد عملیات روانی دارد تا گزارش های واقع نما از
پدیده های سیاسی.
دودستگی موضع اندیشکده های امریکایی نسبت به توافق هسته ای با ایران
بر
اساس همین استراتژی است که رسانه های وابسته به غرب چه اصلاح طلبان و چه
اپوزیسیون، در هماهنگی قابل تاملی، حجم زیادی از محتوای خود را در روزهای
پس از توافق، بر موضوع تغییرات داخلی متمرکز کرده اند.
دیدگاه
اندیشکده های آمریکایی در خصوص توافق هسته ای با ایران، همچون سیاستمداران
این کشور، یکدست نیست و نمایانگر دودستگی آنها در مورد موافقت یا مخالفت با
توافق هسته ای است. برخی از کارشناسان اندیشکده ها، نه بر اساس جزئیات
توافق بلکه به خاطر بی اعتمادی به عملکرد کلی اوباما در سیاست خارجی،
همچنان نسبت به توافق هسته ای بدبین و طرفدار تغییر حکومت در ایران هستند.
اما
اندیشکده هایی که مقامات سابق دولتی از جمله دیپلمات ها را نیز در بین
اعضای خود دارند عمدتا با توافق هسته ای موافق بوده و آن را به مثابه
دستاوردی دیپلماتیک جشن گرفته اند. آنها توافق هسته ای را دور شدن از اتکای
بیش از حد به گزینه نظامی و دیگر ابزار سرکوبگرانه قدرت آمریکا در سالهای
اخیر می دانند.
به ویژه گروه های کنترل تسلیحات و منع گسترش
تسلیحات، که جایگاه و اعتبار ویژه ای در برآورد ابعاد فنی توافق هسته ای
دارند، عمدتا از توافق بدست آمده حمایت کرده و آن را کمکی به هدف راهبردی
کاهش تسلیحات هسته ای و خطرات موازی با آن دانسته اند.
اتاق های فکر
آمریکایی، برای خنثی کردن تبعات منفی احتمالی توافق هسته ای بر منافع ملی
آمریکا، در مقالات ویژه ای به مخالفان و موافقان این توافق، اطمینان داده
اند که در صورت مغایرت توافق هسته ای با منافع ملی آمریکا، دولت های بعدی
به راحتی آن را لغو خواهند کرد. بدین منظور، نشریه پولیتکو در مقاله ای با
عنوان " رئیس جمهور بعدی آمریکا میتواند توافق هسته ای را آتش بزند" به قلم
سه تن از استراتژیست های معروف آمریکایی، به تبارشناسی لغو توافقهای بین
المللی توسط روسای جمهور امریکا پرداخته و توافق هسته ای با ایران را نیز
به همین تبار پیوند زده است. لغو توافق "سالت 2" با روسیه توسط دولت ریگان و
فسخ معاهدۀ ایبیام1972 با کره شمالی توسط جرج بوش، از جمله مثال هایی است
که آنها برای نظر خود مطرح کرده اند و با نامیدن توافق هسته ای با ایران به
عنوان "بحث برانگیزترین توافق تاریخ کنترل تسلیحات" احتمال لغو توافق توسط
دولت بعدی امریکا را به صراحت اعلام کرده اند. (رئیس جمهور بعدی آمریکا
میتواند توافق هسته ایران را آتش بزند، نشریه پولتیکو، نویسندگان: رِی
تکیه،اریکادلمانورابرتجوزف،2015 ,27 May )
آینده سنجی وضعیت دولت روحانی پس از توافق از نگاه مراکز راهبردی غربی
اقتصاد
دوران پساتوافق، تاثیر توافق هسته ای بر سیاست های منطقه ای، آینده فعالیت
های فضایی و نظامی ایران پس از توافق، تاثیر توافق هسته ای بر روابط سیاسی
داخلی ایران از جمله سرفصل هایی است که اندیشکده های آمریکایی در عرض یک
ماه گذشته، مورد توجه قرار داده اند.
الف) نسخه نویسی برای مسائل داخلی ایران: توافق هستهای به مثابه گامی برای تغییر ماهیت نظام ایران
نگاه
غالب اندیشکده های امریکایی به توافق هسته ای، نوعی گام استراتژیک برای
تغییر محاسبات سیاسی مسئولین و حتی تغییر ماهیت نظام اسلامی است. موضوعی که
قابل مقایسه با نگاه آنها به قرارداد کمپ دیوید بین مصر و اسرائیل در 1978
است. قراردادی که در آن، اسرائیل "صحرای سینا " را به مصر بخشید و در عوض،
"کل مصر" را گرفت. از همین رو، این اتاق های فکر، در روزهای پس از توافق،
مرتبا بر امیدواری به تغییر سیاست های ایران، لزوم فشار بر ایران برای
اصلاحات سیاسی و اجتماعی و.. تاکید دارند.
به عنوان نمونه، اندیشکده
دست راستی «امریکن اینترپرایز» در گزارشی به قلم «متیو مککینس» نوشته است
که باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا امیدوار است که توافق هستهای با
ایران، به تغییر سیاستهای تهران و نهایتا تغییر ماهوی جمهوری اسلامی منجر
شود.
اندیشکده «مرکز امنیت آمریکایی جدید» هم در همین راستا بر لزوم
«فشار برای استراتژی ایجاد اصلاحات سیاسی و اجتماعی در ایران» تأکید کرده
است: «آمریکا باید یک استراتژی تهاجمی ترویج اصلاحات سیاسی و اجتماعی در
ایران را دنبال کند. آمریکا در این موضوع که قبل از انقضای توافق هستهای،
شاهد اصلاحات سیاسی در ایران باشد، یک منفعت و علاقه زیادی دارد... آمریکا
باید با سرمایهگذاری کردن روی توافق هستهای به ترویج اصلاحات در ایران
کمک کند تا تعامل بیشتر موسسات غیردولتی آمریکایی و بینالمللی و نهادهای
جامعه مدنی در ایران تسهیل شود و نیز (واشنگتن) به باقی ماندن در کنار
فعالانی در ایران که به دنبال اصلاحات سیاسی در کشور هستند ادامه دهد».
درست
بر اساس همین استراتژی است که رسانه های وابسته به غرب چه اصلاح طلبان و
چه اپوزیسیون، در هماهنگی قابل تاملی، حجم زیادی از محتوای خود را در
روزهای پس از توافق، بر موضوع تغییرات داخلی متمرکز کرده اند. ذائقه سازی
برای مسائلی چون ازادی سران فتنه و زندانیان امنیتی، مطالبات دست چندم برای
دین زدایی هر چه بیشتر در حوزه زنان، هنر و اصناف و... با تعابیری چون
"لزوم توافق و مذاکره داخلی"در همین راستا ارزیابی می شوند.
ب) پیش بینی اندیشکده های امریکایی از اقتصاد دوران پساتوافق
مطالعه
تطبیقی اقتصاد ایران پیش و پس از توافق هسته ای، از موضوعاتی است که اتاق
فکرهای مختلف، از زوایای متعدد بدان پرداخته اند. اولین وجه این تحلیلها،
نگرانی از احتمال سرمایه گذاری شرکت های غربی در ایران پس از لغو تحریمها و
لذا تاثیرگذاری بر ذهنیت آنها در این خصوص است. بسیاری از اندیشکده ها، در
تداوم همان راهبرد قدیمی خود که هر نوع تغییر در مواضع هسته ای دولت ایران
را بازی در راهبردهای کلان رهبر انقلاب و جمهوری اسلامی می دانند، در
دوران پساتوافق نیز این باور را تبلیغ میکنند که هر نوع سرمایه گذاری
اقتصادی در ایران، راهی برای تقویت هرچه بیشتر جمهوری اسلامی، سپاه
پاسداران و حتی برنامه هسته ای ایران است.
«شرکت های بین المللی که
پس از حصول توافق، در صدد سرمایه گذاری در جمهوری اسلامی هستند، ممکن است
بجای اینکه خود را در حال سرمایه گذاری در ایرانی جدید ببینند، دریابند که
مشغول سرمایه گذاری در همان سازمانی هستند که هزینه مالی برنامه هسته ای را
تامین می کرد که توافق قصد از بین بردن آن را داشت.» (اندیشکده بنیاد دفاع
از دموکراسی به قلم علی الفونه عضو ارشد، لغو تحریمها و تاثیر آن بر سپاه
پاسداران انقلاب اسلامی ایران)
همچنین گمانه زنی درباره تداوم رشد
اقتصادی ایران، که روندی پیوسته حتی در دوران تحریم داشته است، دیگر نگرانی
و دلواپسی اتاق های فکر امریکایی است. صنعت خودروسازی از این جمله است.
(اندیشکده واشنگتن به قلم ناهید کلباسی، آیا تحریم های بین المللی صنعت
خودروسازی ایران را فلج کرده است؟)
اما اثرگذاری توافق هسته ای بر
سیاست های اقتصادی دولت و بهره گیری دولت از این موضوع در انتخابات مجلس
آتی نیز مورد توجه برخی اندیشکده ها بوده است. افزایش صادرات نفت، افزایش
واردات از کشورهای غربی، تلاش برای آزاد شدن هر چه سریعتر پولهای بلوکه شده
ایران، از جمله پیش بینی های این رسانه ها درباره سیاست های اقتصادی دولت
روحانی است که به زعم این اندیشکده ها برای خروج دولت روحانی از بحران
اعتبار کنونی بسیار حیاتی است.
«حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران تمام
دارایی های سیاسی خود را در راستای احیای اقتصاد این کشور سرمایه گذاری
کرده است بنابراین اینکه توافق هسته ای چگونه بر اقتصاد ایران تاثیرات
مثبتی خواهد گذاشت و با چه سرعتی این اتفاق خواهد افتاد، اهمیت بسیاری برای
سیاست ایران، و بویژه برای انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی در ماه مارس
2016 میلادی دارد.... با توجه به اینکه سرمایه سیاسی حسن روحانی به سرعت
در حال کاهش است و فاصله کمتر از یک سال تا انتخابات مجلس ایران باقی است،
وی مسلما تمایل بسیاری برای آزاد شدن پول های بلوکه شده ایران و افزایش
صادرات نفت این کشور خواهد داشت.» (پایگاه تحلیلی سیاست خارجی لوبلاگ به
قلم دکتر جواد صالحی اصفهانی، رفع تحریمها چگونه می تواند به اقتصاد ایران
کمک یا آسیب برساند؟)
اگر چه برخی اتاق های فکر، معتقد به ضعف تیم
اقتصادی روحانی هستند و این دولت را قادر به مدیریت بهینه درآمدهای حاصله
پس از توافق هسته ای نمی بینند:
«تیم اقتصادی روحانی که از شکست
دولت احمدی نژاد در تبدیل 800 میلیارد دلار پول نفت به شغل انتقاد می کند
به خوبی از این مشکل آگاه است و قصد دارد ورود ارز خارجی را به شکل بهتری
مدیریت کند. مدیریت ورود دلارها به ایران نیازمند تبحر و تجربه در سیاست و
نظم است تا باعث از بین رفتن تولید و اشتغال در کشور نشود. تبحر شاید وجود
داشته باشد اما نظم نه.» (پایگاه تحلیلی سیاست خارجی لوبلاگ به قلم دکتر
جواد صالحی اصفهانی، رفع تحریمها چگونه می تواند به اقتصاد ایران کمک یا
آسیب برساند؟)
ج) بررسی تاثیر توافق هسته ای بر سیاست های منطقه:
جلوگیری از نفوذ منطقه ای ایران جهت اطمینان دادن به متحدان عرب آمریکا راهبرد دیگر این اتاق های فکر به دولتمردان آمریکایی است.
بررسی
تاثیر توافق هسته ای غرب با ایران بر سیاست های منطقه ای کشورهای درگیر،
موضوعی است که بیشترین حجم گمانه زنی و سناریو نویسی اتاق های فکر غربی در
این مدت را به خود اختصاص داده است.
جمع بندی محتوای تولیدی بسیاری از اندیشکده ها، نشان می دهد که آنها بر این باورند که:
ج-1) ارتقای جایگاه و نفوذ منطقه ای ایران پس از توافق:
جایگاه
منطقه ای ایران پس از توافق هسته ای، ارتقا یافته و ایران چه به لحاظ مالی
و چه به لحاظ سیاسی، آمادگی بیشتری در پشتیبانی از هم پیمانان خود به ویژه
در عراق، سوریه، لبنان و حتی یمن را خواهد داشت. موضوعی که به صراحت در
اظهارات مقامات صهیونیستی به چشم می خورد و آنها نگرانی خود را از این
موضوع تصریح می کنند. (ایران در خاورمیانه پساتوافق چه نقشی خواهدداشت؟،
اندیشکده نشنال اینترست، نویسنده: داواس. زاکیم، 2015 July 26)
ج-2) تداوم حمایت ایران از سوریه:
آنها
ایران را مصمم به تداوم حمایت از دولت اسد در سوریه و گسترش گروه های
مقاومت شیعی و غیرشیعی (حتی مسیحی و سنی) متمایل به ایران در عراق، ارزیابی
می کنند. با عقب نشینی بشار اسد در برخی مناطق سوریه، در ماه های گذشته،
این اندیشکده ها چنین تبلیغ میکردند که احتمال دست برداشتن ایران از حمایت
اسد بالا گرفته و ایران برای یک معامله سیاسی در سوریه، آماده تر می شود که
پس از توافق هسته ای، و با چند سفر مقامات ایرانی به سوریه، مجددا این
ارزیابی و شاید جنگ روانی خود را پس گرفته اند.
«برای ایران خیلی
سخت خواهد بود که به اشغالگری خود در سوریه پایان دهد. مرز سوریه با لبنان
خط تدارکاتی ایران به حزب الله محسوب می شود. اگر ایران این کانال را از
دست بدهد، سرمایه ای که طی 30 سال با میلیاردها دلار اندوخته است، در انزوا
قرار می گیرد. ایرانی ها دیگر نمی توانند در مرز اسرائیل القای قدرت کنند و
موثرترین عامل بازدارنده برای حفاظت از تسلیحات هسته ای خود در برابر
اورشلیم را نیز از دست می دهند. تخفیف تحریم ها اهداف منطقه ای ایران را بر
می انگیزد.» (ویکلی استاندارد به قلم لی اسمیت، لغو تحریمها فقط ایران را
قدرتمند خواهد کرد)
ج-3) لزوم تغییر سیاست آمریکادرقبال سوریه: ائتلاف با نسل جدید سلفیان جهادی
این
اتاق های فکر، شیفت داعش از عراق به سوریه و تداوم جنگ فرسایشی با ایران
در ماه های آتی را احتمال می دهند و معتقدند بحران داعش در منطقه، به زودی
در عراق کاهش و به سمت سوریه گرایش و تمرکز خواهد یافت. آن ها بدین منظور،
تداوم مبارزه با بشار اسد و دولت سوریه و تقویت مخالفان غیرداعشی را
پیشنهاد می کنند و سیاستمداران آمریکایی را به حمایت و حتی ائتلاف با نسل
جدیدی از سلفی های جهادی معتدل تر از داعش، در برابر ایران، ترغیب می
نمایند. جبهه النصره در سوریه یکی از این گزینه هاست که البته با تغییر
مواضع سران این گروه نسبت به آمریکا در هفته های گذشته، بیشتر مورد تاکید
بوده است. (راهبردی برای شکست داعش و ایران، اندیشکده واشنگتن، نویسنده:
ساموئل برگر،استفان هادلی،جیمزجفری،دنیس راس »،و «رابرت ساتلوف،2015 ,26
May)
ج-4) ابراز نگرانی اندیشکده ها از احتمال افزایش همکاری منطقه
ای آمریکاباایران درسایه حصول توافق جامع هسته ای و راهبرد نویسی برای دولت
امریکا جهت حفظ متحدان منطقه ای امریکا و مهار ایران در منطقه و حتی تغییر
محاسبات آن:
جلوگیری از نفوذ منطقه ای ایران جهت اطمینان دادن به
متحدان عرب آمریکا راهبرد دیگر این اتاق های فکر به دولتمردان آمریکایی
است. آنها با ابراز نگرانی از احتمال سست شدن اتحاد آمریکا با متحدان قدیمی
خود یعنی کشورهای عربی، ترکیه و اسرائیل، پس از توافق با ایران، با هراس
افکنی از تداوم پیشرفتهای نظامی و فضایی ایران، نفوذ روزافزون ایران در
منطقه و گرایش این کشورها به سمت روسیه، به القای هراس در میان دولتمردان
آمریکایی پرداخته و آنها را تحریک به مهار هر چه بیشتر ایران در عراق و
سوریه می کنند.
«...اگر رهبران ایران ببینند که آمریکا در عین حال
که دید بازی به فرصت ها دارد بهای رفتارهای خصمانه ایران را نیز بالا می
برد،در آنصورت شاید احتمال همکاری با ایران در برخی مسائل افزایش یابد،وحتی
شاید به مرور زمان باعث تغییر درمحاسبات سیاسی این کشور شود.» (راهبرد ی
برای شکست داعش وایران، اندیشکده واشنگتن، نویسنده: ساموئل برگر،استفان
هادلی،جیمز جفری،دنیس راس »،و «رابرت ساتلوف،2015 ,26 May)
ج-5) تغییر رویکردهای اسرائیل در مقابله با برنامه هسته ای ایران:
بررسی
محتوای اندیشکده های غربی در ماه ها و هفته های اخیر نشان می دهد که در
وهله اول، نگاه اندیشکده های آمریکایی به توافق هسته ای، نوعی گام
استراتژیک برای تغییر محاسبات سیاسی مسئولین و حتی تغییر ماهیت نظام اسلامی
است.
در این خصوص، اندیشکده صهیونیستی بگین – سادات، بطور خاص بر
موضوع تغییر سیاست های رژیم صهیونیستی در مواجهه با ایران پرداخته و
سناریوها (و در واقع نسخه های) پیش روی این رژیم در برخورد با ایران را
مطرح کرده است. پیش بینی این اندیشکده، تغییر رویکرد اسرائیل به سمت
خرابکاریهای مخفیانه، تحریک ناآرامی های اجتماعی و تغییر رژیم در ایران، به
جای حمله نظامی به تاسیسات هسته ای ایران بوده است. (راهبردجدیداسرائیل:
عملیات مخفیانه،افزایش نا آرامی و تغییر رژیم در ایران، اندیشکده
مرکزمطالعات راهبرد یبگین سادات )بسا(، نویسنده: دکترمکس سینگر2015 ,20
July)
ج-7) افزایش ثبات در افغانستان پس از توافق هسته ای ایران
بهبود
اقتصاد افغانستان به دلیل افزایش مبادلات تجاری با ایران و نیز اطمینان
ایران از عدم حمله آمریکا به ایران از طریق افغانستان از جمله دلایلی است
که اندیشکده ویلسون از تاثیر مثبت توافق بر افغانستان ارائه کرده و حتی
افغانستان را بزرگترین پیروز این توافق نامیده است. (افغانستان بزرگترین
پیروز توافق هسته ای ایران، اندیشکده ویلسون، نویسنده: مایکلکوگِلمن، 2015
July 29)
د) القای هراس از موفقیت های موشکی و فضایی ایران (به ویژه
تولید موشکهای بالستیک) در دوران پس از توافق و پیشنهاد مهار موشکی ایران
از راه های مستقل از توافق علیرغم محدودیت های اعمال شده بر خرید فناوریهای
موشکی در توافق نهایی، هراس افکنی از تداوم پیشرفتهای موشکی و نظامی
ایران، همچنان در کانون توجه اندیشکده های آمریکایی قرار دارد. ایران
هراسی با توسل به پیشرفتهای موشکی ایران خصوصا در زمینه موشکهای بالستیک،
از مهمترین دلمشغولی های اندیشکده های آمریکایی است که سبب شده این موضوع
به کرات در ادبیات سناتورها و نمایندگان کنگره آمریکا، مورد توجه قرار
گیرد.
مهار برنامه موشکی ایران و جلوگیری از پیشرفتهای فضایی ایران
از طریق راه های "مستقل از توافق هسته ای" راهبرد این اتاق های فکر به
دولتمردان آمریکایی برای مهار ایران و حفظ توازن منطقه ای به سود متحدان
قدیمی آمریکاست. به عنوان نمونه، اندیشکده مرکزمطالعات راهبردی وبین المللی
درگزارشی به قلم"آنتونی کوردزمن" باتکرارادعاهای واهی خودنسبت به
تهدیدآمیزبودن موشکهای بالستیک ایران نوشته است:
«توافق هسته ای
میان ایران و گروه1+ 5 خرید فناوریهای جدید و متعارف موشکهای بالستیک را به
مدت8سال و تسلیحات متعارف را به مدت 5سال برای ایران ممنوع کرده است. این
واقعیت که ایران پس از 5 سال اجازه خرید تسلیحات متعارف نظامی را خواهد
داشت نگرانیهایی را به وجود آورده است و چنین تصور میشود که ایران ممکن است
بتواند تجهیزات و تسلیحات نظامی خود را درآینده به طرز چشمگیری توسعه و
گسترش دهد. ازسوی دیگر،به محض برداشته شدن تحریم های ایران،توانایی این
کشور برای تأمین بود جه و هزینه های خرید و واردات چنین تسلیحاتی افزایش
خواهد یافت...» (توافق هسته ای چه تأثیری بر برنامه موشکی ایران خواهد
گذاشت؟، اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی، نویسنده:
آنتونیکوردزمن2015 July 23)
اندیشکده ابتکار سیاست خارجی نیز
پیشنهاد آزادسازی تحریم های فراتر از برنامه هسته ای ایران همچون تحریمهای
مرتبط با موشکهای بالستیک، تروریسم، حقوق بشر، پولشویی و... را یک خطای
اساسی خوانده که به فروپاشی معماری تحریمها و جسورتر کردن ایران برای ادامه
ساخت موشکهای بالستیک منجر می شود. این اندیشکده به دولت اوباما هشدار
داده که برای مهار ساخت موشکهای بالستیک در ایران، اقدام کند. (ارزیابی
سیاست آمریکادرقبال برنامه موشکی بالستیک ایران، اندیشکده آمریکایی ابتکار
سیاست خارجی)
نتیجه:
بررسی
محتوای اندیشکده های غربی در ماه ها و هفته های اخیر نشان می دهد که در
وهله اول، نگاه اندیشکده های آمریکایی به توافق هسته ای، نوعی گام
استراتژیک برای تغییر محاسبات سیاسی مسئولین و حتی تغییر ماهیت نظام اسلامی
است. در وهله بعد، بیشترین دغدغه این اتاق های فکر، مربوط به راهکارهایی
برای جلوگیری از تاثیرات مثبت توافق هسته ای بر ایران به ویژه در حوزه های
اقتصادی و نظامی، بر ارتقای جایگاه منطقه ای ایران و نیز پیشرفتهای نظامی و
فضایی ایران متمرکز بوده است. نگاه این اندیشکده ها به مسائل داخلی ایران و
تنازعات حزبی و گروهی نیز متاثر از همین راهبرد کلان در مهار اقتصادی،
سیاسی و نظامی ایران متمرکز است. به طوری که در آینده نگاری هر یک از حوزه
های مزبور، جلوگیری از افزایش قدرت گروه ها و چهره های متعهد به نظام
اسلامی همچون سپاه پاسداران، از جمله دلواپسی های آنها به شمار می رود. حتی
در حوزه بهبود وضع معیشتی و پیشرفتهای عمرانی و اقتصادی نیز، آنها تلاش
کرده اند سرمایه گذاران غربی را از احتمال کمک به برنامه های اقتصادی سپاه
پاسداران، برحذر دارند.
محمد عبداللهی