بحران پیوستن جوانان عربستانی به داعش

به گزارش پایگاه 598، گروه تروریستی تکفیری داعش در سال 2013 تشکیل  شد و پس از تصرف بخش هایی از خاک سوریه به عراق نیز حمله کرد. این گروه تروریستی با حمایت های عربستان، قطر و ترکیه به همراه برخی دیگر از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به سرعت رشد کرد. جنایات این گروه تروریستی در عراق و سوریه صفحات سیاهی در تاریخ این دو کشور را رقم زد و دست آنکارا و ریاض هیچگاه از این صفحات سیاه پاک نخواهد شد.

این گروه تروریستی و گروه های اقماری او، تفکرات و محرک های خود را از فتواهای مفتی های وهابیت تکفیری اغلب عربستانی می گیرند و همین موضوع سبب شده تا داعش، در عربستان، از طرفداران زیادی برخوردار باشد.

جدای از این اتفاقات، گروه تروریستی در عربستان پتانسیل های زیادی برای رشد دارد. برخی نظرسنجی های عربی حکایت از آمار بالای گرایش جوانان سعودی به داعش دارد. وزارت کشور عربستان سعودی اعلام کرد که شمار اتباع این کشور که به داعش پیوسته اند از مرز 2284 نفر گذشته است.

در همین ارتباط "خلیل عبدالله خلیل " کارشناس سعودی در گفت و گو با شبکه العربیه اعلام کرد، 60 درصد جوانان عربستانی قابلیت داعشی شدن دارند. " محمد الحضیف "، فعال رسانه ای و دانشگاهی سعودی نیز درباره اظهارات خلیل نوشت: همه ما داعشی هستیم! ما تنها کشور دنیاییم که به لطف تبلیغات شبکه العربیه در معرض حمله و دسته بندی شدن هستیم. " ابوشلاخ اللیبرالی "، توییت نگار معروف عربستانی نیز نوشت: نگران بودیم هرکسی ریشش را بلند کند داعشی نامیده شود، اما حالا همین که جوان سعودی باشی به احتمال 60 درصد داعشی هستی!

قضیه جوانان سعودی که به داعش پیوسته اند باعث بحث و جدل مستمر در میان سیاستمداران عربستان شده است. برخی از افراد معتدل آن کشور معتقدند که تفکر سلفی و شیوه های آموزشی باعث تمایل جوانان به حضور در جنگ های منطقه شده است در حالی که عده ای در مخالفت می گویند تونس با آن که سکولار است، تعداد بسیار زیادی از جوانانش به داعش پیوسته اند. برخی آمارهای منتشر شده نشان می دهد که 44 درصد از کشته شدگان داعش تبعه سعودی هستند که این خود از میزان بالای حضور اتباع عربستان در سوریه و عراق حکایت دارد. روزنامه عربستانی الحیاه نیز اخیرا درگزارشی نوشت از زمانی که سازمان تروریستی داعش شکل گرفت بسیاری از جوانان سعودی در معرکه‌های بی هدف این گروه در سوریه و عراق به فعالیت مشغول هستند، اما بسیاری از این افراد در درگیری‌ها کشته شده و شمار زیادی نیز با منفجر کردن خود سعی می‌کنند اقدام مفیدی برای این سازمان انجام دهند. این روزنامه افزود: 60 درصد از عناصر انتحاری داعش از اتباع عربستان هستند و این افراد حکم هیزم برای آتش تروریسم داعش را دارند.

 این که عربستان به دلیل خاستگاه فکری و عملی وهابیت تکفیری و جنبش ها و گرایشات منبعث از آن، بالقوه زمینه های ظهور و بروز جریانات سلفی گری با قرائت های رادیکال را دارد، قابل کتمان نیست. همچنین به خاطر حمایت های مادی و عقیدتی عربستان از جریانات تروریستی در سوریه و عراق در طول سال های اخیر، که بخشی از سربازگیری آن از جوانان سعودی صورت گرفت، این زمینه فعال تر شده است. در واقع سیاستمداران آل سعود، افرادی همچون بندر بن سلطان، که اکنون از کار برکنار شده است، جوانان کشورشان را باکمک برخی شیوخ وهابی تبدیل به تروریست هایی وحشی کرده اند که اکنون آنان به خطری مهلک برای آل سعود تبدیل شده اند.

در واقع، فارغ از زمینه های بحران که شرایط را برای جذب این گروه ها فراهم می کند، اصل موضوع به تفکرات وهابیت تکفیری در مدارس سعودی و شیوه های آموزشی و مذهبی آنان برای این افراد بر می گردد؛ موضوعی که برخی از شاهزادگان سعودی بسیار دیرهنگام به آن واقف شده اند و معتقدند باید برخی تجدیدنظرها در این خصوص صورت گیرد. این در حالی است که برخی دیگر از شاهزادگان سعودی از گرایش بسیار بالایی به این نوع تفکر برخوردارند و به عنوان نمونه محمد بن سلمان، جلّاد کودکان یمنی، به نوعی سرباز پا به رکاب وهابیت تکفیری محسوب می شود و بخشی از انگیزه های وی در کشتار مردم یمن برآمده از این موضوع است.

با این حال عربستان و مقامات این کشور سعی می کنند هر گونه ارتباط و نزدیکی خود به داعش و اعضای آن را منکر شوند، اما رهبران این گروه تروریستی نه تنها وابستگی خود به ریاض را از لحاظ مذهبی اعلام کرده اند، بلکه به ارتباط خود با تاریخ سیاسی این کشور اشاره کرده اند. از بیروت گرفته تا بغداد، افراطی های عربستانی که به داعش و دیگر گروه های شبه نظامی پیوستند، به دنبال این بودند که رقبا و دشمنان خود را از بین ببرند و در نهایت با اعلام حکومتی خود خوانده، سعی دارند به رؤیای خود واقعیت ببخشند. عبدالباری عطوان" سردبیر سایت خبری تحلیلی "رأی الیوم" در این مورد معتقد است بیشتر جوانان عربستانی به تفکرات گروه تروریستی داعش تمایل دارند، زیرا این گروه به لحاظ افکار و رویکردها به افکار و وهابیت بسیار نزدیک است.

اما این گروه تروریستی که با حمایت های عربستان رشد کرد، اکنون به تهدیدی علیه سعودی ها تبدیل شده است. از جمله این که داعش در ماه های اخیر تغییر رویه داده و علاوه بر حملات به شیعیان و سنی ها، شهرهای حامیان خود را نیز هدف قرار داده است. حمله این گروه به استان های شیعه نشین عربستان و مناطق سنی نشین این کشور، بهترین مثال در این مورد است. افزایش شمار زندانیان تکفیری- تروریستی در زندان های عربستان یکی از خطراتی است که در این زمینه پیش روی مقامات آل سعود وجود دارد. اکنون در پنج زندان اصلی سعودی آمار زندانیان داعشی افزایش یافته است. در زندان الحایر و چهار زندان دیگر عربستان، هزاران نفر از اعضای گروه های تکفیری در بند هستند و بیشتر آنان از نسل جهادی های جدید بوده و تعداد کسانی که به نسل قدیم از افغان های عرب تعلق داشته و یا حتی کسانی که در عراق مبارزه کرده باشند، کم است.

 4 هزار و ٢٠٩ زندانی آماری است که رویترز به نقل از یک سرهنگ سعودی که خود را «ابوسلمان» نامید، اعلام کرده است. این زندانیان اغلب از بین جوانانی هستند که در پی گسترش بحران در سوریه در صدد عزیمت به آنجا بودند. مشخصا آن دسته از جهادی های عربستانی که این روزها در حال نبرد تحت پرچم داعش هستند، رضایت و علاقه چندانی به ساختار سلطنتی عربستان سعودی ندارند. این افراد بیشتر متولدین دهه 90 میلادی در عربستان هستند که به عنوان جمعیت سنی شناخته شده و دیگر افراد در سراسر جهان اسلام را به رسمیت نمی شناسند. این موضوع چندان عجیبی نیست: آن ها در عربستان سعودی بزرگ شده اند؛ جایی که وهابیت تکفیری آن نوعی نزاع و اختلاف مذهبی بین مردم ایجاد کرده است. از این رو مقامات سعودی به نوعی به دنبال برائت از این گروه هستند. در این ارتباط امام جمعه مکه در سخنانی بی سابقه علیه داعش، به جوانان عربستان هشدار داد که فریب عناصر گروه تروریستی داعش را نخورند. وی با بیان اینکه همه علما به این نتیجه رسیده اند که داعش گروهی گمراه است، تأکید کرد که آنان همان طور که پیامبر (ص) فرمود، "سگ های جهنم" هستند.

با این حال تا زمانی که ارتباط وهابیت تکفیری با آل سعود به شکلی همپوشان وجود دارد، به نوعی که یکی دیگری را تکمیل می کند، همچنان جوانان عربستانی و مردم این کشور در معرض پیوستن به داعش قرار دارند و اکنون نظام سعودی عربستان با پیوند با تکفیریسم، این کشور را به منبع اصلی صدور تروریست ها در جهان اسلام تبدیل کرده است و از راه نا امن کردن منطقه، به ابزار پیشبرد اهداف شخصی برخی از شاهزادگان خام سعودی که مهره های آمریکا و صهیونیسم هستند، درآمده است. سعودی ها باید این واقعیت را درک کنند که با نا امن کردن کشورهای دیگر نمی توان امنیت کسب کرد و دیر یازود آن ها نیز طعمه تروریست ها خواهند شد.

یوسف شفیعی

منبع: بصیرت