هزینه ای که از اشتباهات محاسباتی دولت به زندگی مردم تحمیل می شود + جدول تفاوت میانگین قیمت نفت با پیش‌بینی بودجه سال‌های 93 و 94

به گزارش سرویس اقتصادی پایگاه 598، برنامه ریزی دولت ها یکی از مهمترین اصول در مدیریت کشور است. این برنامه ریزی و هدف گذاری از برنامه های کوتاه مدت تا بلند مدت، اهمیت به سزایی در پیشبرد اهداف کشور دارد. دولت به عنوان بزرگترین نهاد اداره کننده مسائل کلان کشور، مستلزم برنامه ریزی دقیق و واقع بینانه برای اجرای برنامه های خود است.

یکی از حساس ترین موارد این برنامه ریزی بی شک لایحه بودجه کشور است که دولت با تهیه آن و مجلس با بررسی و تصویب آن ، برنامه های کشور از هزینه های جاری و درامد ها و ... را مشخص می کنند. بودجه کشور در هر سال مختصات برنامه های عمرانی و هزینه های جاری را مشخص می کند. مطمئنا بودجه به عنوان مهم ترین مرجع برنامه های یکساله هر کشوری، نیازمند بررسی دقیق و موشکافانه می باشد.

به زبان ساده تر اینکه هر دولتی چه میزان درآمد دارد و این درآمد ها را به چه شکلی هزینه می کند موضوع مهمی است که بررسی ان در مجلس از ماه های پایانی سال شروع می شود و دو الی سه ماه طول می کشد.

واقع بینانه بودن میزان درآمد و دارایی دولت در کنار میزان هزینه ها از ملزومات نوشتن لایحه بودجه برای هر دولت می باشد. اگر دولت منابع مالی شفافی نداشته باشد یا میزان درامد یا هزینه ها را نتواند به خوبی پیش بینی کرده در نهایت امکان کسری بودجه و اجبار دولت به برادشت از حساب صندوق ذخیره ارزی بوجود می اید. موضوعی که موجب می شود بدهکاری دولت بیش از قبل شود و توان برای بازپرداخت و تسویه کمتر از قبل شود.

دولت یازدهم با شعار تدبیر و امید ، مدیریت اجرایی کشور را در دست گرفت اما در نوشتن بودجه در دو سال گذشته تدبیر کافی را نداشته است. یکی از مهمترین منابع درامد دولت ، فروش نفت می باشد اما با توجه به نوسانات قیمت نفت در اوپک، پیش بینی واقع بینانه از قیمت نفت موضوعی مهم در تعیین درامد دولت از فروش نفت است.

وقتی دولت بتواند وضعیت روشنی از درآمد خود داشته باشد یقینا بهتر می تواند با برنامه ریزی مناسب هزینه های خود را (از هزینه های جاری تا حتی بودجه های عمرانی) مدیریت کند.

دولت یازدهم علی رغم تحویل لایحه بودجه در زمان مقرر، در زمان نوشتن اولین بودجه خود (برای سال 1393) قیمت نفت را 100 دلار برای هر بشکه محاسبه کرد اما توجه کم به اوضاع اقتصادی دنیا و نوسانات قیمت نفت موجب شد تا قیمت نفت به بشکه ای 96.29 دلار برسد و با توجه به شرایط تحریم که موجب فروش کمتر نفت نسبت به سالهای گذشته شده بود در نهایت موجب کسری بودجه و ناتوانی دولت در انجام تعهدات خود شد.

اینکه دولت درآمد فروش نفت را با پیش بینی اشتباه خود، بیشتر از مقدار واقعی آن اعلام کرد موجب شد تا پروژهای عمرانی مختلفی در کشور به حالت تعطیل یا نیمه تعطیل برسد و دولت بعد از ماه های اول سال به دلیل نداشتن بودجه کافی نتواند در نیمه دوم سال تعهداتش را به نتیجه برساند.

این مسئله در سال 94 نیز به شکل عجیبی در حال اتفاق افتادن است. دولت یازدهم درآمد نفت را در بودجه سال 94 به میزان 72 دلار در هر بشکه اعلام کرده است. اما این درامد چقدر واقعی است؟ با توجه به سقوط قیمت نفت در ماه های گذشته و رسیدن قیمت پایه نفت به 54.4 دلار برای هر بشکه نگرانی از اثرات پیش بینی اشتباه دولت بیش از سال گذشته نمود پیدا می کند.

در زمان بررسی لایحه بودجه، نمایندگان به قیمت پیش بینی نفت اعتراض کردند اما دولت بی توجه به انتقادات ، افت قیمت نفت به این میزان را غیر قابل تصور می دانست. ضمن انکه امید زیاد دولت یازدهم به حصول توافق با غرب و بیشتر شدن قیمت نفت به عنوان یکی از مزایای توافق با غرب موجب شد تا دولت به اشتباه خود اصرار ورزد تا در بودجه سال 94 قیمت نفت 72 دلار ثبت شود.

جالب آنکه بالافاصله بعد از توافق با غرب نیز سیر نزولی کاهش قیمت نفت ادامه پیدا کرد تا یک بار دیگر بی اعتمادی به غرب و اشتباه دولت در تدوین بودجه به خوبی مشخص شود. اگر سال گذشته درامد پیش بینی شده از فروش نفت با میزان واقعی فروش ، فاصله زیادی نداشت اما دولت دچار مشکلات زیادی در انجام تعهداتش شد ، اما متاسفانه با سقوط قیمت نفت فاصله زیادی بین قیمت واقعی و پیش بینی ان بوجود امد و کسری بودجه بیش از سال گذشته موجب ناکامی بیشتر دولت در پیشبرد اهداف یک ساله خود می شود.