فریدون عباسی رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با حضور در نشست تخصصی «بررسی ابعاد فنی برجام» که بعدازظهر امروز (سهشنبه) به همت شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی تهران بزرگ در سازمان بسیج دانشجویی برگزار شد، به سخنرانی پرداخت.
وی با اشاره به روند پیشرفت صنعت هستهای کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: در سال 62 و پس از بازگشایی دانشگاهها رشته هستهای در رشته فیزیک راهاندازی شد و دانشگاه مقداری گرایشیتر آغاز به کار کرد و ما از اولین دانشجویان بعد از انقلاب بودیم که گرایش هسته ای در دانشگاه خواندیم.
عباسی تصریح کرد: این باعث شد یک قشر کارشناسی به وجود بیاید که برای مدیران ما در دهه 60 بتواند تصمیمسازی کند.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با اشاره به اقدامات عراق در حوزه هستهای در زمان جنگ تحمیلی گفت: پیشرفتهای آن زمان عراق در حوزه هستهای جلوتر از وضعیت فعلی ما در این حوزه بود. اگر صدام در آن زمان به اورانیوم غنیشده میرسید و با توجه به کمکهایی که از غربیها میگرفت، این احتمال وجود داشت که علیه ما استفاده کند.
وی هدف اول از برنامه هستهای کشور را در زمان جنگ تحمیلی، پدافندی عنوان کرد و گفت: این وضعیت بدین خاطر بود که اگر عراق بخواهد علیه ما اقدامی کند ما بتوانیم آثار اقدام این کشور را کاهش دهیم و این دیدگاه در مجموعه دفاعی ما وجود داشت. وضعیت دیگر در حوزه هستهای کشور نظرات کارشناسی جوانان ما در حوزه تحصیلات تکمیلی در رشته هستهای بود که اینان شروع به تصمیمسازی برای مدیران کردند؛ حاصل آن نیز این شد که مجلس با استفاده از نظرات کارشناسی 20 هزار مگاوات برق هستهای را برای کشور تصویب کرد اما فعلا برق هزار مگاوات در بوشهر مطرح است.
فریدون عباسی افزود: در سال 90 تولید 123هزار مگاوات برق تصویب شد که 8 درصد آن هستهای باشد اما در بودجهبندی جدید تنها 7 میلیارد تومان به این موضوع اختصاص داده شد که با این مقدار بودجه تولید 20هزار مگابات برق هستهای محقق نمیشود.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی ضمن انتقاد از عدم انسجام بین قانونگذاران و دولت گفت: در کنار عدم انسجام دستگاه بازرسی نیز این موضوع را پیگیری نکرد که چرا مصوبه مجلس در این خصوص اجرایی نمیشود.
وی با بیان اینکه همه نگاهها به خارج بود تا تجهیزات را از آنجا بیاوریم گفت: آقایان مبنای بومیسازی رآکتور را هم در دارخویه گذاشته بودند که در عرض 5 سال در قسمت طراحی تنها 8درصد رشد کرد که این درصد به این معنی است که ما اصلاً به دنبال ساخت رآکتور نیستیم بلکه داریم بازی میکنیم این وضعیت هم بدین خاطر بود که نگاهها به بیرون بود.
عباسی خاطرنشان کرد: حال وقتی نگاه به توان داخلی متمرکز شد در عرض 8 ماه پیشرفت در قسمت طراحی رآکتور به 28 درصد رسید که این نشان از تفاوت نگرش درونگرا و برونگرا دارد.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما در عرض 20 سال توانستیم تمام فرآیند چرخه سوخت را به دست بیاوریم گفت: مهندس آقازاده در این راه نقش اساسی داشتند و مهندسی هستهای را گسترش دادند که البته امروز کسی سخنی از ایشان به زبان نمیآورد. ما میخواستیم با کمک آقای آقازاده صنعت هستهای را با صنعت نفت مرتبط کنیم تا تحریمها را در حوزه فناوری رصد کنیم.
عباسی اضافه کرد: ما اگر در دیگر علوم از جمله مدیریت و فنی و مهندسی پیشرفت نمیکردیم نمیتوانستیم در حوزه هستهای به پیشرفت فعلی دست یابیم.
وی با بیان اینکه ما امروز یکی از قدرتهای برتر هستهای دنیا هستیم گفت: این قدرت بدین خاطر است که ما چرخه کامل سوخت هستهای را دارا هستیم و میتوانیم هر مقداری که بخواهیم غنیسازی کنیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد:اخیراً برخی بحث رآکتور 100مگاواتی را مطرح میکنند آن هم بدین خاطر است که جریان مذاکرات فعلی را توجیه کنند. عددهایی که در این خصوص مطرح میشود پذیرشش در جامعه دانشگاهی نیز سخت است.
عباسی با اشاره به روند پیشرفت در حوزه رآکتور گفت: امید به این حوزه از دوره هاشمی رفسنجانی شروع شد و از سال 77 تا 83 تنها 6 درصد پیشرفت وجود داشت و از سال 84 تا 92 ، 80 درصد به این 6 درصد اضافه شد. منحنی روند اختصاص بودجه به رآکتور بوشهر نیز تا سال 84 به خط افقی نزدیک بود ولی از سال 84 به بعد سیر صعودی غیرقابل انتظاری را مشاهده کردیم.
وی تأکید کرد: اگر تغییر نگرش در دولت به وجود نمیآمد پیشرفت در رآکتور اراک نیز دیده نمیشد. اینگونه نبود که کشور برای تهیه سوخت هستهای بیگدار به آب بزند. تمام مکانیسمهای لازم و تستهای هستهای انجام میشد و بالاترین استانداردهای آژانس در رآکتور اراک رعایت شد به همین خاطر ایمنی این رآکتور نسبت به رآکتورهای مشابه بسیار بالاتر بود اما در آبان 92 این رآکتور تعطیل شد.
عباسی با بیان اینکه اگر متخصصین را با هم جمع میکردیم میتوانستیم عقبافتادگی در گداخت را نیز جبران کنیم گفت: امروز تقریباً همه چیز از جمله رآکتور اراک را تعطیل کردیم و البته در خصوص رآکتور اراک سخن از بازطراحی است. البته با این بازطراحی تکنولوژی آب سنگین را رها کردهایم و اینکه میگوییم این رآکتور آب سنگین خواهد بود برای تبلیغات داخلی است.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه بازطراحی اراک نسخه پیچیده شده آمریکاییها است گفت: طبق متن برجام تا 10 سال دیگر کارخانه سوخت ما برای همیشه تعطیل میشود باید سوخت مصرف شده از ایران خارج شود.
وی با اشاره به اجحاف صورت گرفته در خصوص رآکتور اراک گفت: برخی گفتند بلایی که سر چرنوبیل آمده است سر رآکتور اراک هم میآید که این اجحاف است. بعضیها اعتقاد دارند اینکه آمریکاییها موضوع بازطراحی اراک را مطرح کردهاند یک مائده آسمانی است. امکانپذیر نیست که رآکتور اراک مانند چرنوبیل شود با این سخنان میخواهند ذهن نمایندگان را منحرف کنند.
وی افزود: برخی با این جملات که هزینه سانتریفیوژ از ساخت پراید بیشتر است میخواهند دستاوردهای کشور را کم ارزش جلوه دهند.
عباسی در پاسخ به سؤال دانشجویی در این خصوص که با توجه به سخنان آقای صالحی آیا ما توان ساخت سانتریفیوژ نسل IR8 را داریم یا خیر، گفت: آقای صالحی فرد دوستداشتنی به نظر میآید ولی مقداری تحت تأثیر برخی افراد قرار میگیرند. وی میخواهد بیشتر با آمریکاییها صحبت کند تا ما. اگر مذاکره خوب است چرا با من مذاکره نمیکند. آیا من از رژیم صهیونیستی بدترم؟ اگر به جای ساعتها وقت صرف کردن برای صحبت با آمریکاییها با ما صحبت میکردند در خصوص هستهای به یک اجماع میرسیدند که نسبت به متن توافق هستهای امروز بسیار بهتر بود نه اینکه 159 صفحه توافق بشود و قطعنامه شورای امنیت نیز همراه آن بیاید و امروز اینان به ریش ما بخندند و بگویند که ما هرکاری خواستیم انجام دادیم.
وی با اشاره به تلاش دشمن برای خرابکاری در سانتریفیوژهای ما گفت: دشمن با ویروس استاکسنت به دنبال خرابکاری در سانتریفیوژهای ما بود و یکسری افراد را نیز در داخل آماده کرده بودند تا دکمههای این خرابکاری را فشار دهند. ما نسبت به از بین رفتن 6هزار سانتریفیوژ جلوگیری کردیم.
رئیس سابق سازمان انرژی اتمی، افزود: بعد از رفتن آقای آقازاده از سازمان انرژی اتمی مدیریتی روی کار آمد که به بهانه تولید سانتریفیوژ نسل جدید دستور داد کارخانه نسل اول سانتریفیوژ تعطیل شود. حال دشمن در برجام نسل اول سانتریفیوژ ما را طی 10 سال کاملاً صفر میکند. آن هم دستاوردی که ما کاملاً آن را بومی کرده بودیم و به سمت بهینه سازی آن پیش میرفتیم. امروز دشمن در برجام تولید این نسل سانتریفیوژ را قطع کرده است و نیروی انسانی ما را نیز از رده خارج کرده و تولید ما را در چند سال آینده به حدی میرساند که ذخیره سانتریفیوژ نسل اول ما تنها 500 عدد باشد.
عباسی در پایان خاطرنشان کرد: ما اگر شش ماه وقت داشتیم میتوانستیم 24 سو را به اتمام برسانیم اما (با توافق ژنو) تعطیل شد. دولت جدید نمیخواست در سال 92 با دست پر به مذاکرات برود چرا که از مردادماه تا آذرماه آن سال در حوزه هستهای اقدامات بسیاری میشد انجام داد تا در مذاکرات امتیاز بیشتری گرفته شود اما این انگیزه در دولت وجود نداشت.