بازی انتخاباتی احزاب آمریکا در زمین مذاکرات هسته‌ای با ایران

به گزارش پایگاه 598 به نقل از فارس،در آخرین روزهای مذاکرات هسته‌­ای ایران و گروه 5+1، رویدادهایی در آمریکا در جریان است که می‌توان آن را در ادامه مباحث بازنگری توافق هسته‌­ای ایران از طرف کنگره ارزیابی کرد. به نظر می‌رسد این بار جمهوری­خواهان کنگره که هر نوع توافقی را به ضرر منافع خود در عرصه داخلی می‌­دانند با نسبت دادن منافع خود به منافع خارجی سعی در رد توافق احتمالی و جلوگیری از شکست خود در انتخابات دارند.

کنگره آمریکا از مدت­ها پیش در تلاش است نقشی جدی در توافق هسته‌­ای با ایران بازی کند و در راستای این تلاش در ماه مه امسال قانون بازنگری توافق هسته­‌ای ایران را تصویب کرد که بر طبق آن دولت اوباما موظف است تا 5 روز بعد از توافق، متن آن را برای بررسی به کنگره ارسال کند. مدت بازنگری کنگره در صورتی که تا قبل از 9 جولای توافق حاصل می­شد 30 روز بود و اکنون که مذاکرات از 9 جولای فراتر رفته این مدت به 60 روز افزایش می­یابد.

این طرح ابتدا با مخالفت جدی اوباما روبرو شد ولی بعد از تغییراتی که در مفاد طرح صورت گرفت و به دلیل موافقت اکثریت سناتور­ها و نمایندگان جمهوری­خواه و دموکرات با این طرح، سرانجام رئیس جمهور ایالات متحده آن را در 1 خرداد ماه امضا کرد. در روند امضای این طرح آنچه عجیب به نظر می‌رسد اتحاد دو حزب دموکرات و جمهوری خواه و عدم حمایت دموکرات­ها از رئیس جمهور هم حزبی خود است. این مسئله در نگاه اول یک دعوای واقعی میان کنگره و دولت به نظر می‌­رسد.
«سوزان مالونی»، کارشناس ایران اندیشکده بروکینگز نیز به دلیل گرایش دموکراتیک و خوشبینی به دولت اوباما قائل به همین نظر است و در مقاله اخیر خود را به همراه ذکر مثال­هایی از سابقه اختلافات کنگره و دولت بر سر ایران و تأیید دیپلماسی دولت و نقش منفی کنگره در توافق نهایی می­‌نویسد: «دولت اوباما همواره برای مدیریت فعالیت­‌های کنگره درباره ایران تلاش کرده است، بسیاری از تحریم‌­های اضافه شده طی شش سال ریاست جمهوری اوباما که یکی از مهم­ترین آنها تحریم بانک مرکزی ایران بود، از طرف کنگره صورت گرفت و این اقدام به معنای ضدیت کنگره با دولت برداشت شد. ضدیت دیگر کنگره با دولت همزمان با توافق خود را نشان می‌­دهد. بدین گونه که قانون بازنگری توافق هسته‌­ای که ابتدا سناتور «باب کورکر» پیشنهاد و اوباما آن را در خرداد ماه امضا کرد، به کنگره اختیار می­‌دهد بر توافق هسته‌­ای نظارت و آن را تأیید یا رد کند».

 با این حال با نگاه به رویداد­های پس از تصویب قانون بازنگری توافق هسته­‌ای، به خصوص در روزهای اخیر، تصویب این قانون را می­‌توان نوعی تقسیم کار میان دو قوه دید.  اعلام حمایت سناتورهای دموکرات از اوباما در مذاکره با ایران از این جمله است. در این رابطه سناتور دموکرات «چارلز شامر» در پاسخ به سوالی درباره موضعش در قبال توافق گفت: «نمایندگان دموکرات موضع گیری در قبال توافق را در خط حزبی بررسی می‌کنند».

در این باره آنچه جای تردید دارد این است که چرا این حمایت حزبی از اوباما در روند تصویب قانون توافق هسته­‌ای با ایران از جانب دموکرات­ها صورت نگرفت و اکثریت کنگره برخلاف رأی اولیه اوباما، به این قانون رأی مثبت دادند.؟

به نظر می­‌رسد تصویب این قانون سناریویی مشترک میان دولت و کنگره برای افزایش قدرت چانه زنی اوباما در مذاکرات باشد که باعث می­‌شود اوباما بدون اینکه خدشه­‌ای به روند دیپلماسی کشورش در قبال ایران وارد شود، رد هر توافقی را به کنگره نسبت دهد و از این طریق به ایران فشار آورد.

به نظر می‌­رسد این روزها سناریویی دیگر درجریان است. جمهوری­‌خواهان در ظاهر خود را نگران عدم کنترل ایران پس از توافق می­‌دانند، از جمله «لیندسی گراهام»، سناتور جمهوری خواه در گفتگو با نشریه «هیل» گفت: «مذاکرات هسته‌ای با ایران مرا به شدت ترسانده است. بازگرداندن پول های بلوکه شده ایران پیش از آنکه این کشور رفتار و مواضع خود را به صورت کلی تغییر دهد در واقع نادانی ما را نشان می‌دهد».
ولی در واقع یکی از مسائل مهمی که بحث توافق را برای آمریکا به خصوص جمهوری خواهان تحت الشعاع قرار داده ، انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا است. در صورتی که توافق صورت بگیرد اوباما قطعا پیروز میدان دیپلماسی خواهد بود.
در صورتی نیز که توافق با ملاک­های مدنظر جمهوری­خواهان انجام شود یک بازی دو سر برد است که هم اوباما و هم جمهوری­خواهان در آن پیروز خواهند شد. ولی با توجه به سیاست­های خارجی اخیر اوباما از جمله ارتباط دوباره با کوبا بعد از 54 سال، حصول توافق هسته­‌ای با ایران برای اوباما موفقیت بیشتری به حساب می‌­آید و شانس پیروزی حزب اوباما در انتخابات سال آینده این کشور را افزایش می­‌دهد. به همین دلیل کنگره این روزها عزم راسخی برای رد توافق هسته‌­ای با ایران دارد.
مالونی در این باره می‌نویسد: ««کنگره درحال حاضر در تلاش برای انحراف مذاکرات است به نحوی که به ضرر دولت اوباما باشد».
افزایش شانس «هیلاری کلینتون»، وزیر امور خارجه سابق آمریکا برای ریاست جمهوری نیز به جهت اینکه مدت­ها ابتکار دیپلماتیک را در دست داشت و برای جلوگیری از قدرتمند شدن ایران در منطقه تلاش کرد، باعث شده است تا جمهوری خواهان با تلاش برای مقصر جلوه دادن کلینتون برای آغاز مذاکره با ایران، با عزم بیشتری به دنبال رد توافق باشند. مالونی در این باره می‌­نویسد: «در رقابت پر سر و صدا برای نامزدی حزب جمهوری خواه، موضوع توافق ایران در حال حاضر به شدت بحث برانگیز بوده است، به شکلی که تعدادی از کاندیداهای حاضر وعده داده‌­اند اگر انتخاب شوند، به هیچ پیمان هسته­‌ای میان ایران و دولت اوباما وفادار نمی­‌مانند. این بحث در صورتی که توافق حاصل شود تشدید خواهد شد».
ولی با این حال جمهوری خواهان در حال حاضر اکثریت کنگره را در اختیار دارند و این، امکان رد توافق هسته­‌ای را افزایش می­‌دهد. رهبران جمهوری‌خواه کنگره نیازمند 67 رای برای جلوگیری از وتوی باراک اوباما، علیه طرح‌شان برای لغو توافق هسته‌ای با ایران و باقی نگه داشتن تحریم‌ها علیه ایران هستند.
در پایان سؤالی که مطرح است اینکه با توجه به سناریوی گذشته کنگره و دولت در تصویب قانون بازنگری توافق هسته­‌ای، هدف آمریکا از سناریوی اخیر علاوه بر انتخابات ریاست جمهوری چیست و چه نسبت مستقیمی با برنامه هسته­‌ای ما دارد؟