بحران انرژی در سایه اختلافات نفت و نیرو؛
در حالی که برنامه توسعه پنجم در اجرا نمره قبولی نیاورد، چندی پیش برنامه توسعه ششم به قوای سه‌گانه ابلاغ شد تا پس از بحث و بررسی به مرحله اجرا دربیاید.
به گزارش پایگاه 598 به نقل از جهان صنعت: رشد اقتصادی بالا و همچنین پایان دادن موفقیت‌آمیز به پرونده هدفمند‌سازی یارانه‌ها از جمله مواردی هستند که قرار بود در پنجمین برنامه توسعه به اجرا در بیایند با این حال آنچه در عمل مشاهده شد فاصله زیادی با اهداف برنامه داشت به طوری که اگر برنامه‌ای نوشته نمی‌شد نیز تفاوت چندانی نمی‌کرد.
با این اوصاف برنامه ششم توسعه در حالی ابلاغ شد که رسیدن به رشد اقتصادی میانگین هشت درصدی و همچنین ادامه برنامه هدفمند‌سازی یارانه‌ها در کنار افزایش تولید و سرمایه‌گذاری خارجی از اهداف آن است.
در این میان با توجه به شکستی که در برنامه توسعه پنجم تجربه شد، چنین برنامه‌ای به نسبت خوشبینانه و دور از دسترس به نظر می‌رسد. در این حال شاید بهتر باشد به جای آنکه به مواد و اهداف برنامه پرداخته شود، راه‌های تحقق این اهداف مورد بررسی قرار بگیرد و به این موضوع رسیدگی شود که چه اصلاحات ساختاری باید انجام گیرد.
در همین حال رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی روز گذشته در جمع خبرنگاران مدل تهیه برنامه ششم توسعه را اعلام کرد و به تشریح راهکارهایی برای رسیدن به اهداف برنامه ششم توسعه پرداخت.
محمدباقر نوبخت بر این باور است که قطعا نمی‌توان رشد هشت درصدی اقتصاد را در سال اول اجرای برنامه محقق کرد اما از سال اول در راستای دستیابی به رشد اقتصادی حرکت می‌کنیم البته با توجه به منابعی که در اختیار خواهیم داشت چراکه بالغ بر هزار و 63 هزار میلیارد تومان برای تحقق رشد هشت درصدی نیاز داریم.
وی تصریح کرد که رسیدن به رشد اقتصادی بالا به حدی حائز اهمیت است که در اولین بند این برنامه قرار گرفته است. برای کشوری که در دو سال، یعنی سال‌های 91 و 92 رشد اقتصادی منفی داشته و سال 93 هم با رشد سه درصدی مواجه بوده، رسیدن به رشد هشت درصد نیاز به سازوکارهای مختلف از جمله منابع مالی کافی دارد، این در حالی است که دولت از طریق منابع محدود بودجه در نهایت بتواند 600 میلیارد تومان را از منابع داخلی تامین کند و برای باقی این رقم باید به منابع خارجی متوسل شود.
اهمیت رشد اقتصادی در برنامه ششم توسعه
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ضمن اشاره به اینکه وضع موجود در سال 95 براساس پیشینه‌ای تعریف می‌شود که در برنامه‌های قبلی و شرایط قبلی وجود داشت، تصریح کرد: وضع مطلوب در سال 99 متاثر از هدف نهایی است که برای سال 1404 داریم. برای سال 1404 اهدافی تعیین شده که همان اهداف راهبردی سند چشم‌انداز به ما می‌گوید در سال 99 کجا
باید بایستیم.
نوبخت سیاست‌های کلی ابلاغی برنامه ششم و دیگر سیاست‌های تعیین شده توسط مقام معظم رهبری را بیانگر وضع مطلوب کشور در سال 99 دانست و گفت: رشد اقتصادی اولین بند از سیاست‌های ابلاغی در برنامه ششم است که باید آن را در دستور کار قرار دهیم البته باید متناسب با رشد منبع تعیین شود. دستیابی به رشد هشت درصد نیازمند سازوکارهای مختلف از جمله منابع مالی کافی است.
هدفمندی
نوبخت همچنین در ارتباط با اینکه آیا هدفمندی در برنامه ششم تکرار می‌شود یا خیر، گفت: یکی از بندهای سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم در خصوص هدفمندی است، قطعا در برنامه بعد هم این مورد تکرار می‌شود.
وی با بیان اینکه در این سیاست‌ها گفته شده که باید منابع هدفمندی به سمت تولید برود، در ارتباط با برنامه مشخص دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی در طول اجرای برنامه ششم گفت: این واقعیتی است که از گذشته رسیده و برای اصلاح آن با توجه به اینکه با طیفی از مردم مواجه هستیم که همه متاثر از این تصمیمات خواهند بود (از نوزادان تا کسانی که به خاک سپرده می‌شوند) باید تصمیماتی را بگیریم که در این بین خیلی از افراد و شرایط خاص آنها را فراموش نکنیم. باید با رویکرد مناسب به این موضوع نگاه کنیم.
وی البته از توضیح بیشتر درباره سیاست دولت برای هدفمندی یارانه‌ها در برنامه ششم خودداری کرد و گفت: اجازه دهید تصمیم‌هایی که بناست در برنامه بگیریم در زمان تدوین آن بگیریم.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در ارتباط با جامع‌نگر بودن برنامه ششم توسعه نیز گفت: قرار نیست تمام معضلات کشور در برنامه ششم حل شود چراکه چند موضوع مشخص را مدنظر قرار می‌دهیم البته سیاست‌های برنامه ششم همه جامع‌نگر است.
همچنین نوبخت در توضیح درصد تحقق برنامه پنجم توسعه گفت: برای اجرای برنامه پنجم با توجه به تعدد احکام برای تعدادی از مواد فرصت اجرا پیدا نشد حتی برخی از مواد نیازمند این بود که در زمان مشخصی به اهدافی دست پیدا کند اما این برای مواردی عملی نشد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: با عنایت به وضعیتی که هم‌اکنون در کشور وجود دارد، ضروری است از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب دست یابیم بنابراین الزامی است در برنامه ششم توسعه یک تحول و جهت‌گیری متفاوت صورت گیرد.
وی با بیان اینکه قصد نداریم در یک محیط بسته خودمان بنشینیم و برای ارتقای جایگاه کشور از سال 1395 تا 1399 تصمیم‌گیری کنیم، اظهار داشت: برای حرکت از وضعیت موجود به مطلوب از ظرفیت تمام کارشناسان و ایرانیان استفاده خواهیم کرد.
نوبخت با اشاره به ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه از سوی رهبری و همچنین ابلاغ آن به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از سوی رییس‌جمهور گفت: موضوع برنامه‌ریزی برای بهبود و پیشرفت در کشور در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: در راستای تهیه مدل برنامه ششم توسعه، برنامه‌های توسعه گذشته بررسی و آسیب‌ها و کاستی‌های آن حائز اهمیت است ضمن آنکه از سال 1384 که سال آغاز اجرای سند چشم‌انداز 20 ساله است تا سال 1394 دو برنامه چهارم و پنجم را پشت‌سر گذاشته‌ایم که وضعیت موجود محصول اجرای آن دو برنامه بوده است.
به گفته وی، وضع مطلوب در سال 1399 متاثر از هدف نهایی در سال 1404 و پایان دوره سند چشم‌انداز 20 ساله است.رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: سیاست‌های کلی ابلاغی برنامه ششم و سیاست‌های دیگری که رهبری تعیین کرده‌اند به همراه مدل توسعه‌ای که رییس‌جمهور قبل از عهده‌دار شدن مسوولیت کشور تهیه کرده بود در راستای برنامه ششم مدنظر قرار خواهد گرفت.
وی با بیان اینکه اهداف مورد نظر در سال 1399 ساکن و ثابت نیست، گفت: برای دستیابی به وضعیت مطلوب تلاش می‌شود، متناسب با سیاست‌های مناسب برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از فعال شدن ستاد بودجه 1395 خبر داد و اضافه کرد: از آنجا که سال آتی اولین سال برنامه ششم است بنابراین باید در چارچوب برنامه ششم این بودجه تهیه شود.
وی با بیان اینکه میزان رشد بودجه 95 به اقتضای واقعیت‌هاست، گفت: هرچند در برنامه ششم به رشد متوسط اقتصادی هشت درصد برای هر سال اشاره شده اما دستیابی به این رشد از اول امسال امکان‌پذیر شده که باید واقع‌بینانه به آن نگاه کنیم.
نوبخت گفت: برنامه ششم نه تنها از امروز آغاز نشده بلکه از 9 تیرماه سال‌جاری و همزمان با ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه ششم نیز آغاز نشده بلکه این برنامه از سال گذشته در دستور کار بوده و اسناد پشتیبان آن طی یک‌سال گذشته تهیه شده است.
وی گفت: تدوین سیاست‌های کلی برنامه ششم 8 تا 9 ماه به طول کشید اما می‌خواهیم عملیات اجرایی آن کمتر از این مدت
زمان باشد.
نوبخت در ادامه به پرسش خبرنگاران پاسخ داد و در ارتباط با اینکه آیا هدفمندی در برنامه ششم تکرار می‌شود یا خیر؟ گفت: یکی از بندهای سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم درخصوص هدفمندی است، قطعا در برنامه بعد هم این مورد تکرار می‌شود.
وی با بیان آنکه در این سیاست‌ها گفته شده که باید منابع هدفمندی به سمت تولید برود، در ارتباط با برنامه مشخص دولت برای ادامه پرداخت یارانه نقدی در طول اجرای برنامه ششم گفت: این واقعیتی است که از گذشته رسیده و برای اصلاح آن با توجه به آنکه با طیفی از مردم مواجه هستیم که همه متاثر از این تصمیمات خواهند بود (از نوزادان تا کسانی که به خاک سپرده می‌شوند) باید تصمیماتی را بگیریم که در این بین خیلی از افراد و شرایط خاص آنها را فراموش نکنیم باید با رویکرد مناسب به این موضوع نگاه کنیم.
وی البته از توضیح بیشتر درباره سیاست دولت برای هدفمندی یارانه‌ها در برنامه ششم خودداری کرد و گفت: اجازه دهید تصمیم‌هایی که بناست در برنامه بگیریم، در زمان تدوین آن اتخاذ کنیم.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در ارتباط با جامع‌نگر بودن برنامه ششم توسعه نیز گفت: قرار نیست تمام معضلات کشور در برنامه ششم حل شود چرا که چند موضوع مشخص را مد نظر قرار می‌دهیم البته سیاست‌های برنامه ششم همه و جامع‌نگر است.
نوبخت در توضیح درصد تحقق برنامه پنجم توسعه گفت: برای اجرای برنامه پنجم با توجه به تعدد احکام برای تعدادی از مواد فرصت اجرا پیدا نشد حتی برخی از مواد نیازمند این بود که در زمان مشخصی به اهدافی دست پیدا کنیم اما این برای مواردی عملی نشد.
بخش‌های مختلف کشور را آسیب‌شناسی کرده‌ایم
در ادامه برنامه معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، فرهاد دژپسند به مرور عملکرد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی در یک‌سال گذشته برای اجرای زیرساخت‌های برنامه ششم توسعه پرداخت و اظهار داشت: متاسفانه برنامه‌ها کارکرد خود را از دست داده و به مجموعه‌ای از نظام حقوقی برای دستگاه‌ها تبدیل شده‌اند.
وی با اشاره به اینکه در برنامه سیاست‌های کلی برنامه ششم رشد رقابتی مشتمل بر دانش مدنظر قرار گرفته است، گفت: بهره‌وری، تعامل سازنده با جهان در چارچوب اقتصاد مقاومتی و فرهنگ اسلامی ایران در برنامه‌های ششم مورد توجه قرار گرفته است. در مجموع رویکرد اصلی برنامه ششم جامعه‌نگر است و به موضوعات خاص نگاه ویژه‌ای دارد.
معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اضافه کرد: در این برنامه ما به تمام اجزا و بخش‌های مختلف توجه کرده و حتی در استان‌ها با ملاحظات سرزمینی اقدام به تدوین برنامه کرده‌ایم.
دژپسند با بیان اینکه برنامه ششم برنامه‌ای عملیاتی بوده و این موضوع جزو ارکان اجتناب‌ناپذیر آن است، افزود: سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سیاست‌های کلی ابلاغی مقام معظم رهبری را مبنای اصلی برنامه ششم قرار داده است براین اساس برای اجرایی شدن این موضوع نخست به آسیب‌شناسی بخش‌های مختلف کشور پرداخته‌ایم تا برای آنها برنامه‌ای را تدوین کنیم.
وی با اعلام اینکه پیش‌بینی می‌شود برنامه ششم تا تیرماه 94 نهایی شود، گفت: اما پروسه این موضوع زمانبر است.
معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی عنوان کرد: طبق پیش‌بینی قبلی 10 ماه قبل از ابلاغ سیاست‌های کلی برنامه پیش‌شرط‌ها برای اجرای این برنامه نهایی شده است.
دژپسند به اقدامات سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی برای اجرایی‌سازی برنامه ششم توسعه پرداخت و گفت: تهیه پیش‌نویس سیاست‌های کلی برنامه ششم توسعه در 30 مردادماه 93 نهایی شد، در کنار این موضوع تبیین و ابلاغ نظام برنامه‌ریزی نیز در 30 شهریورماه سال گذشته نهایی شده است.
وی با اشاره به اینکه در این برنامه حتی برای تحقق رشد هشت درصدی وظایف اولیه تمام دستگاه‌ها هم تعریف شده است، تصریح کرد: در برنامه ششم توسعه توجه زیادی به آمایش سرزمینی شده است که در آینده با اجرایی‌شدن این برنامه اقدامات مناسبی در استان‌ها باتوجه به شرایط آنها اعمال شود.
معاون بودجه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی اضافه کرد: در برنامه ششم موضوعاتی از جمله آب محیط‌زیست و صندوق بازنشستگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
در حالی که در برنامه ششم توسعه، مقرر شده بود شروع کار و تصویب برنامه تا اول تیرماه سال‌جاری انجام شود در عمل این برنامه با سه هفته تاخیر اجرا شد. در این میان این موضوع مطرح می‌شود که اگر برداشتن اولین قدم، یعنی نهایی شدن برنامه با این فاصله زمانی نسبت به آنچه از پیش قرار بود، انجام شود و با توجه به اینکه گام‌های بعدی قطعا دشوارتر و نیازمند هدف‌گذاری و عملکرد دقیق‌تر است، آیا این برنامه در نهایت در زمان مقرر به اجرا در خواهد آمد یا خیر.
در حالی که نوبخت در نشست خبری روز گذشته تاکید بر جهت‌گیری متفاوت این برنامه از سایر برنامه‌های پیشین داشت و عنوان کرد که قرار است برنامه ششم واقع‌بینانه و اثر بخش باشد، آنچه در اهداف این برنامه گنجانده شده است با واقعیت موجود تفاوت زیادی دارد.
در واقع اگر زمانی که سند چشم‌انداز 20 ساله به تصویب رسید را با اکنون مقایسه کنیم، یعنی در یک نگاه اجمالی به سال 84 و زمان حاضر به نظر می‌رسد به جای آنکه از آنچه بوده‌ایم، فراتر برویم چند گام هم به عقب برداشته‌ایم چراکه در طول چند سال گذشته نه‌تنها برخی سال‌ها با رشد اقتصادی منفی مواجه بودیم بلکه نرخ ارز، سکه، کالا و در کل تورم نیز به میزان چشمگیری افزایش یافته و در کنار اینها قانون هدفمند‌سازی یارانه‌ها نیز که در ابتدا اهداف وسیع اقتصادی را با خود به همراه داشت نیز به هیچ‌یک از اهداف تعیین شده خود نرسیده است.
بر این اساس می‌توان چنین نتیجه‌گیری کرد که اگر قرار باشد اصلاحاتی ساختاری در جامعه صورت نگیرد و برنامه ششم توسعه با نظارت و همچنین دقت عملکرد بالایی اجرا نشود در نهایت این برنامه نیز به سرنوشت سایر برنامه‌های پیشین دچار خواهد شد.
اخبار ویژه
سکوت اصلاحطلبان
پشت پرده و واقعیت سفر پزشکیان به مصر چیست؟
عضو کمیسیون فرهنگی: مصوبهای از شعام درباره حجاب به مجلس نرسیده است؛
نظرات بینندگان
جدیدترین اخبار پربازدید ها
