بانک ها و رکود کنونی

نقدهایی که امروزه به عملکرد بانک های کشورمان وارد است سرمایه گذاری های غیر مولدیست که بانک ها صرفا برای سود بیشتر انجام می دهند ، سرمایه گذاری هایی که نه تنها انحراف منابع بانکی را از تولید به واسطه گری های غیر مولد به دنبال داشته فرهنگ غلطی را نیز بین سرمایه داران کشورمان ایجاد کرده ، در واقع این انحرافات و خروج سرمایه از جانب تولید به سمت واسطه گری، دلیل مهم برای شرایط رکودی تولید و از جانبی تورم فزاینده حاصل از واسطه گری بوده و هست .

وظیفه اصلی بانک ها تامین منابع مالی بنگاه های اقتصادی کشور است، در حالی که بسیاری از بانک ها تامین منابع مالی بنگاه های زیر مجموعه خود را در دستور کار قرار داده اند. فعالیت های اقتصادی غیرمرتبط با امور بانکداری نزد بانک های کشورمان طی سال های اخیر به اوج خود رسیده اند. عملیات سفته بازانه و از طرفی تاسیس بنگاه های متنوع در زمینه های مختلف نظیر لیزینگ ها، شرکت های ساختمانی، بازرگانی و موارد بسیاری دیگر نمونه هایی شاهد بر این مدعاست . از طرفی نیز یکی از علل بروز نوسانات شدید در بازارهایی نظیر ارز و طلا ورود بانک ها با حجم فراوان منابع و قدرت مالی بسیار زیاد به این گونه فعالیت ها ارزیابی می شود.

به این ترتیب شرایط موجود نشانگر آن است که بانک ها به جای این که منابع خود را صرف پرداخت تسهیلات به متقاضیان برای تامین مالی تولید کنند، خود مستقیم وارد معاملات غیر مولد شده اند. حتی اگر این منابع مستقیما از سوی خود بانک ها در فعالیت های مولد و تولیدی به کار گرفته شوند، بازهم به دلیل این که تخصص بانک ها خدمت رسانی و واسطه گری مالی است و نه فعالیت های مختلف تولیدی، عملا انحراف منابع از تجهیز کارا رخ خواهد داد. کافی است نگاهی به برج سازی و ساخت مجتمع های تجاری لوکس از سوی برخی بانک ها بیاندازیم تا به عمق انحراف منابع بیش از پیش پی ببریم .

این عملکرد نامطلوب , تسلط واسطه گری بر جریان سرمایه گذاری های کشور را به دنبال داشته که نه تنها از عوامل اصلی تورم در کشور محسوب می شود از طرفی نیز گستره تولید و فرهنگ تولید کشور را با اخلال روبروکرده و می کند که خود از عوامل اصلی رکود و متاسفانه بیکاری گسترده در جامعه ما می باشد .

اصلاح عملکرد نظام بانکی با هدف بازگشت شبکه بانکی به انجام وظیفه خود که همان واسطه گری وجوه و هدایت سرمایه ها به تولید است می تواند راهگشای شرایط اقتصادی حاکم در ایران ( رکود تورمی ) باشد .

*کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی