ابعاد احتمالی نظامی یکی از موضوعات اصلی باقی مانده میان ایران و آژانس است که گروه 1+5 به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای را مشروط به حل و فصل کامل آن کرده بود.
منابع غربی روز 22 خرداد (12 ژوئن) گفتند ایران و 1+5 در حال رسیدن به توافقی هستند که در آن مسئله PMD باز می ماند.
این بدان معناست که 1+5 ظاهرا از موضع پیشین خود درباره ضرورت حل و فصل کامل PMD قبل از حصول توافق نهایی کوتاه آمده و پذیرفته است که توافق را به این موضوع مشروط نکند.
اگرچه ممکن است ظاهرا اینگونه به نظر برسد که این امر، موفقیتی برای ایران است، ولی کارشناسان در تهران می گویند پشت سر باز ماندن PMD یک توطئه عمیق علیه ایران خفته است.
این کارشناسان عقیده دارند اولا از آنجا که جعلی بودن مسئله PMD (با توجه به محاکمه جفری استرلینگ در امریکا) امری اثبات شده است، و ثانیا به این دلیل که اساسا هدف غرب از جعل موضوع PMD محدود کردن برنامه هسته ای ایران بوده و اکنون به این هدف رسیده، پرونده PMD باید پس از حصول توافق نهایی کاملا بسته شود.
به عقیده این کارشناسان مفهوم باز ماندن PMD این است که ایران همه محدودیت های درخواستی غرب بر برنامه هسته ای اش را می پذیرد ولی باز هم اصلی عامل تولید کننده این پرونده –یعنی این اتهام که ایران زمانی در گذشته مشغول ساخت سلاح بوده- باز خواهد ماند و به این ترتیب ایران در حالی که دیگر قدرتی برای چانه زنی هسته ای ندارد، همچنان در معرض اتهام باقی خواهد ماند.
مهم تر از این، در صورت باز ماندن PMD ایران مجبور خواهد بود به منظور حفاظت از توافق نهایی هر نوع دسترسی زیاده خواهانه آژانس بر اسناد، تجهیزات، افراد و مکان های نظامی و امنیتی خود را بپذیرد.
هر نوع مقاومت در مقابل این درخواست ها هم می تواند به بازگشت فوری تحریم ها بینجامد.
همچنین قطعی است که امریکا به بهانه این موضوع بخش بزرگی از تحریم ها را به عنوان گروگان حفظ خواهد کرد.
در حالی که آژانس رسما اعلام کرده حل موضوع PMD سال ها طول خواهد کشید، باز ماندن این موضوع، نگرانی ها را عمیق تر خواهد کرد.
این کارشناسان عقیده دارند تیم ایرانی باید اجرای توافق نهایی را مشروط به بسته شدن کامل PMD بکند.
مهدی صدری/ ایران هسته ای