به گزارش سرويس نقد رسانه 598 به نقل از فارس «توانا»، امشب در حالی به استقبال زمستان و بدرقه
پاییز میرویم که در نقطه شروع دهه 90 شمسی قرار داریم و 10 سال پر فراز و
فرود دیگر برای هنر و در رأس آن سینما طی شده است. تصور این که در شب یلدا
سینماگران و سینما دوستان به شمارش جوجههای آخر پاییز هنر هفتم
مشغولاند، لبخند معناداری بر چهره مینشاند.
یلدا بهانهای به دست داده تا در شروع یک دهه دیگر از سینمای ایران، این
دفتر 100 برگ را تورق کنیم و در طولانیترین شب سال پای طولانیترینهای
سینما را به قدر بزاعت به میان آوریم. چند روزی است در صندلیام رسوب
کردهام، آنقدر به صفحه سیستم عاملم زل زدهام که گاهی احساس میکنم این
سختافزار از نرم افزار سوژهام خسته است، بالاخره تمام میشود، شعف این
جستوجو یک طرف، نتایج حاصل از آن یک طرف دیگر معادلهام قرار میگیرد.
* طولانیترین زمان فیلم
باورم نمیشود، فیلمی بتواند بیشتر از 100 دقیقه مخاطب را به دنبال خود بکشد، اما «دوئل»
احمدرضا درویش با مرور 133 دقیقهای خاطرات «زینال» از جنگ و بمباران
بسیاری را میخکوب میکند و به نظر نمیرسد کسی تا پایان فیلم خسته شود و
ثانیه شماری کند برای پایانش.
حتی در فیلم «خیلی دور، خیلی نزدیک» رضا میرکریمی از جنگ درونی آقای دکتر که 130 دقیقه برای اتمامش وقت لازم دارد نیز آنچنان نالان نمیشویم.
اکران نوروزی امسال با تجربه نمایش 128 دقیقهای «اخراجیها 3»، آخرین سه گانه دهنمکی را در رتبه سوم این رکودزنی قرار میهد.
* طولانیترین اکران به احتساب روز!
چرتکهاندازیام که تمام میشود، در بلبشوی اکران این مهمترین چرخه تولید
فیلم، با شیطنت یک جوجه سینمادوست به دنبال طولانیترین اکرانها هستم که
«دعوت» حاتمیکیا میشود اولین خروجی تلاشم، «دعوت»؛ با موضوع متفاوتش هم
برای سینما هم برای حاتمیکیا شناسان، 119 روز مردم را دعوت به «دعوت»
میکند.
فیلم «ملک سلیمان نبی» شهریار بحرانی نیز برشی از زندگی حضرت سلیمان نبی را
در 113 روز به نمایش میگذارد و پیش این نیز مجید مجیدی «آواز گنجشکها»
هایش را 113 روز در سالنهای سینما طنینانداز کرده و البته «کنعان» هم به
همین میزان روایت داستانی ملودرام را در سالنهای تاریک سینما به تصویر
کشیده بود تا جزو رکورداران دهه اخیر سینمای ایران و در لیست
طولانیترینهای اکران قرار گیرد.
* طولانیترین صف برای تماشا
در ابتدا تصور میکردم شاید این المان، زیادی فانتزی به نظر برسد، اما
حافظه سینمایی چند عزیز سینمادیده! و البته آمار و ارقام به کمکم آمد، کاشف
به عمل آوردم که باز هم پای یکی از اخراجیها در میان است و «اخراجیها
2» در 52 روز نمایش توانست 2 میلیون و 88 هزار و 222 نفر را به سالنهای
سینما بیاورد.
البته هیچگاه نمیشود خاطره چند بار دیدن فیلمی چون «مارمولک» را از حافظه
بسیاری پاک کرد نگاه و روایت جدید این فیلم با بازی درخشان «پرویز پرستویی»
شاید دلیل محکمی باشد که یک میلیون و 135 هزار و 714 نفر تنها در 28 روز
اکران به تماشای اثر خاص کمال تبریزی بروند.
و اما سومین رتبه باز هم در اکران نوروزی امسال اتفاق افتاد و رامبد جوان
که به خلاقیت و شکستن کلیشه شهرت دارد به مدد بازیگرانی چون ویشکا آسایش و
رضا عطارن توانست کمدی - اجتماعی چون «ورود آقایان ممنوع» را به نمایش
درآورد و صف بلندبالایی از تماشاگران که قریب به یک میلیون و 13 هزار و 667
نفر بود را برای فیلمش دستو پا کند.
* طولانیترین عنوان برای یک فیلم
همیشه عنوانبندی خاص برخی فیلمها برایم شگفتانگیز بود، اما اینکه یک
فیلم، اسمی در حد عبارت و جملهای کامل باشد عجیبتر به نظر میرسید. به
ویژه اینکه این آثار تولیدات داخلیاند و از فرایند پیچیده و گاه آزاردهنده
ترجمه در تبدیل عنوان رنج نمیبرند.
به هر حال با مرور واحدهای درسی ویرایش و البته تأکید به اهمیت عنوان فیلم
در جذب مخاطب و حتی تبدیل به نوستالوژی شدن آن، به چند عنوان به عنوان
دارنده طولانیترین عنوان فیلم در دهه اخیر سینما ایران رسیدم .
«باغ فردوس ساعت پنج بعدازظهر»، «مرگ کسب و کار من است»، «سیمای زنی در
دوردست»، «در شهر خبری هست، نیست؟»، «جدایی نادر از سیمین»، «زندگی با
چشمان بسته»، «اسب حیوان نجیبی است»، «دیوانهای از قفس پرید»، «چتری برای
دو نفر»، «دیشب باباتو دیدم آیدا»، «من ترانه ۱۵ سال دارم»، «اسپاگتی در
هشت دقیقه» از جمله طولانیترین نامهای سینمایی این دههاند.
* طولانیترین انتظار برای کسب پروانه نمایش
انتظارها گاه شیرین هستند و گاه تلخ، اما انتظار طولانی ممکن است هدررفت
زیادی داشته باشد و فیلمهای سینمای ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند،
فیلمهایی که فرصت اکران پیدا نمیکنند و گرفتاری فیلمسازها در آتش
فیلمسوزی داستان جدیدی نیست اما در این میان فیلم «سفر سرخ» حمیدفرخ نژاد؛
بازیگر قهار این روزها، هنوز به پایان نرسیده و از سال 79 که تولید شد تا
سال 89 در اتنظار پروانه نمایش بود و به نظر میرسد پس از این همه انتظار
مستحق اهدای مدال در رتبه اول منتظران دریافت پروانه نمایش را داشته باشد!
گرچه به نظر میرسد انتظار در هر پروسه تولید بخشی از سرنوشت برخی
فیلمهاست و در صف اکران بودن «سفر سرخ» دلیلی بر این مدعاست. گرچه
فیلمهای دیگری نیز در رتبههای بعدی قرار میگیرند اما یک دهه انتظار
حقیقتاً رکودشکنی است! و شاید تنها ثبت در کتاب رکودهای گینس را کم داشته
باشد.
به هر حال طومار طولانیترینها طولانی است و فرصت اندک، در حد توان جدیدترین دهه سینمایی ایران مرور شد. این
رکودکشنیها گاه باعث شگفتی است و گاه تفکربرانگیز یا حتی تأسفبار. باید
دید آیا اهالی سینما و بزرگان هنر هفتم سرزمینمان امشب در میان آجلیلهای
شب یلدایشان، تخمه بی خیالی را خواهند شکست یا پستههای سر بسته قصه
سرگشادهای در پیدارد.
مقصود، تلخ کردن کام هیچ کس نیست که شاید همه در پی آمار درستی از
شمارش جوجههای پاییزی سینما هستند و در میان میتوان حتی پرتقال فروش
نیکوکار را نیز پیدا کرد.
------------------------------------------
گزارش از سمیه دهقانزاده