چرا دولت تدبیر و امید دستاوردی ندارد / کدام وزارتخانه‌ها عملکرد مثبت داشتند

به گزارش پايگاه 598 به نقل از تراز؛ حجت الله عبدالملکی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع) در گفتگو با تراز، در خصوص عملکرد دولت تدبیر و امید، اظهارداشت: در سطح کلان اقتصاد یک ثباتی حاکم است که باعث شد تورم کنترل شود و بازارهای مالی مانند ارز دچار نوسان شدید و سنگین نشود و این یک اقدام مثبت از طرف دولت بود، که انجام شد

 وی افزود: اما این اقدام خیلی حرکت خاصی نیست یا به تعبیر دیگر دولت در سطح کلان نسبت به دولت قبلی کمتر خرابکاری انجام داده است، ولی این کمتر خرابکاری نکردن را اقدام مثبت بدانیم یا نه.

عبدالملکی تصریح کرد: البته اقدام خیلی خاص و چشمگیری اتفاق نیافتاده است، اما همین که وضعیت کلان اقتصاد آرام و اقدامات بدی نسبت به دولت قبل انجام نداده است، مثلا در سیستم بانکی تا نوسان جدی ایجاد نکرده است.

عبدالملکی با بیان اینکه فعلا ثبات که در سطح کلان وجود دارد، ادامه داد: این را دستاورد دولت نمی‌دانم، بلکه عکس العملی است که بازار نسبت به شرایط موجود کشور نشان داده و می‌دهد.

دلیلی برای افزایش تورم وجود نداشت

وی با اشاره به اینکه در سال ۹۱ مساله تحریم‌ها به اوج خودش رسید و ادامه پیدا کرد، گفت: بازارهای مالی از تب و تاب افتادند و نوسان خاصی وجود نداشت و به تبع آن دلیلی هم برای افزایش تورم نداشتیم، و لذا این ثباتی که اکنون در سطح کلان دیده می‌شود، اقدام و دست دولت نیست.

عبدالملکی تصریح کرد: البته تحلیل برخی این است که دولت اقدامی نکرده است که وضع از این بدتر شود و این خودش اقدام مثبت است، که به نظر من دولت کارهایی انجام داده که می‌توانست وضعیت را بدتر کند.

پیش بینی افت بورس

عبدالملکی افزود: یک مثال همین قضیه نرخ سود بانکی است و یا وضعیت بحرانی در بازار سرمایه است که شاخص  از ۸۰هزار  واحد به ۶۰هزار واحد رسیده است در حالی که در بهمن ماه ۹۲  پیش بینی می‌کردیم که بورس افت کند.

وی اضافه کرد: اما همه و دولت می‌گفتند نه؛ حتی شرکتهای خصوصی هم اصرار داشتند بخشی از سرمایه خودشان را به سرمایه امن تبدیل و از بورس خارج کنند و در آن زمان برخی می‌گفتند بورس افت نمی‌کند و دولت نخواهد گذاشت، بورس افت کند.

 

عبدالملکی با بیان اینکه در سطح کلان مدیریت اقتصادی دولت خیلی مدیریت عاقلانه­ای  نبوده است، گفت: فقط می‌توان گفت نسبت به مدیریت کلانی که در دولت قبلی بود، کمتر دیوانه­وار عملکرده است، اما باز هم تا حدودی دیوانه­وار و غیر عاقلانه اقداماتی انجام داده است.

هزار فرصت شغلی از دست رفت

به گفته وی، اما بخش واقعی اقتصاد دو تا مسئله مهم تولید و اشتغال مطرح است که عملکرد دولت واقعا عملکرد ضعیفی بوده است.نخست اینکه در این دولت چند صد هزار فرصت شغلی رو از دست دادیم به نسبت زمانی که دولت اقتصاد را در دست گرفت.

عبدالملکی اضافه کرد: هر چند در مقاطعی نرخ بیکاری تک رقمی شد، اما بخش از آن این کاهش نرخ بیکاری، بخاطر کاهش نرخ مشارکت بود و در شرایطی این نرخ تک رقمی شد برای چند ماه، ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار فرصت شغلی از دست رفت.

عبدالملکی با بیان اینکه بنابراین از نظر بیکاری و اشتغال عملکرد دولت، عملکرد قابل قبولی نیست، تصریح کرد: در خصوص تولید هم مشکلات جدی وجود دارد و عملکرد دولت در این بخش هم منفی بوده است.

هم و غم وزارت نفت فروش بیشتر نفت است

وی با اشاره به نفت و گاز، صنایع بالادستی و میان دستی آن، اضافه کرد: وزارت نفت دولت یازدهم اعتقادی به تقویت تولید داخلی ندارد و همه حم و غم اش افزایش تولید و فروش نفت آن هم با مشارکت شرکت‌های به اصطلاح غربی است.

عبدالملکی با بیان اینکه زنگنه، اصولا اعتقادی به تقویت صنایع بومی در حوزه بالادست نفت و گاز که توان آن را داریم، ندارد، گفت: همچنین اعتقادی به تقویت صنایع میان دستی نفت و گاز که همان بخش پتروشیمی­ها و پالایشگاهها است، نیز ندارد.

عبدالملکی با اشاره به اینکه پروژه­های بسیار بزرگی در این دولت متوقف و خیلی از پیمانکارهای ایرانی خلع ید شدند، اظهار کرد: پیمانکارهای چینی، کره­ای و رومانی جایگزین پیمانکارهای داخلی شدند و خیلی از  پروژه­هایی در مرحله پیشرفت متوقف شد.

به گفته وی، عملکرد وزارت نفت در راستای حمایت از تولید ملی ضعیف است، البته نه اینکه عملکردی نداشته باشد، بلکه این عملکرد منفی بوده است.

واردات زیاد شد

عبدالملکی با اشاره به حوزه عملکردی وزارت صنعت، معدن و تجارت  گفت: بخش قابل توجهی از تولید در این وزارتخانه است و مشاهد می‌کنیم که اتفاق خیلی مثبتی رخ نداده است و نتوانستند صنعت را مدیریت و کنترل کنند.

عبدالملکی تاکید کرد: در مورد قیمت خودرو، وزارت صنعت هیچ کنترل خاصی ندارد و نمی‌تواند انجام دهد و یا در مورد صنایع پوشاک از سال ۹۳ آسیب خیلی جدی به این صنعت وارد شد و احتمال شدیدتر شدن آن هم است.

وی افزود: در بُعد تجارت بطور کلی واردات افزایش و صادرات غیرنفتی نسبت به اوایل زمستان ۹۳ کاهش یافته و به اصطلاح واردات کالاهای لوکس در سال ۹۳ خیلی بیشتر شده است که همه این موارد حاکی از این است که وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه تولید ملی عملاً کار خاصی انجام نداده است.

عبدالملکی با بیان اینکه وضعیت تولید بدتر شده است، بیان داشت: همه این موارد کنار هم، کاهش فرصتهای شغلی را مشخص می‌کند که نشان می‌دهد متولیان اصلی تولید در کشور، نخست وزارت صنعت، معدن و تجارت، و بعد از آن وزارت نفت، در وزارت جهاد کشاورزی است.

دولت برای اشتغال برنامه ندارد

عبدالملکی با بیان اینکه اعداد چندان اعداد مثبتی نبوده و نیست، اظهار داشت:  وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم چند وقت یک بار، یک سری برنامه­ در زمینه اشتغال اعلام می‌کند که برنامه‌های بسیار مبهمی هستند.

وی افزود: مهمتر اینکه به لحاظ فنی و تخصصی در این وزارتخانه در مورد برنامه‌ها بین عاملیت‌های مختلف اختلاف نظر جدی وجود دارد و این یعنی برنامه­هایی که این وزارتخانه در زمینه افزایش اشتغال دارد، عملا برنامه مشخصی نخواهد بود و نیست؛ زیرا، در سال جاری هیچ اثری از آنها وجود نداشته و ندارد.

عبدالملکی در خصوص عملکرد وزارت راه و شهرسازی هم گفت: این وزارتخانه با معطل کردن پروژه مسکن مهر، عملا تولید ملی را دچار مشکل جدی کرد، زیرا صنعت ساختمان رشد لازم را نداشت و این صنعت در کشوری مثل ایران صنایع دیگر را به حرکت در‌می‌آورد و موتور اشتغال زایی است.

عبدالملکی ادامه داد: مسکن مهر به عنوان بزرگترین پروژه مسکن کشور در عمل کنار گذاشته و نامه نگاری‌هایی شد، اما عملا این پروژه معطل ماند و وزارت راه و شهرسازی نتوانست، تمهیدات لازم برای آن فراهم کند.

وی اضافه کرد: تاکید وزارت مسکن و شهرسازی، صرفا روی تحریک طرف تقاضا بوده است و که این کار باعث افزایش قیمت املاک می‌شود و اگر می‌خواستند مسکن را به تحرک وادار کنند، باید روی طرف عرضه تاکید می‌کردند نه تقاضا.

عبدالملکی با بیان اینکه وزارت راه و شهرسازی بخشی از تولید و اشتغال کشور را در اختیار دارد، گفت: عملکردی این وزارتخانه نمره قبولی ندارد.

سرعت پیشرفت علمی کشور متوقف شد

عبدالملکی به حوزه علم و فناوری اشاره و بیان کرد: دستگاههای متولی علم و فناوری به طور کلی عملکرد اصلا مثبتی نداشتند و شواهدی نشان می‌دهد که سرعت پیشرفت علمی کشور متوقف شده است.

وی تصریح کرد: البته اتفاقاتی در حوزه صنعت فضایی کشور افتاد، اما در بخش صنایع هسته‌ای سرعت کُند و در پی مذاکرات هسته‌ای نیز، بخش زیادی از تحقیق و توسعه­ کشور را تعطیل شد و این همان مسئله‌ای است که در میان مدت روی روند تقویت اقتصاد دانش محور اثر منفی می‌گذارد.

عبدالملکی با اشاره به اینکه در مجموع در مذاکرات، اظهار داشت: نشان می‌دهد که اهمیت علم در کشور کاهش پیدا کرده و می‌کند و بی مهری­هایی که در سطح کلان نسبت به این موضوع اتفاق می‌افتد، در میان مدت به شدت بروز پیدا می‌کند و باعث ناامید شدن کارآفرینان دانش بنیان کشور خواهد شد.

عبدالملکی گفت: در ۱۵ سال اخیر با توجه به فرمایشات مقام معظم رهبری، روی چرخه تقویت دانش افتاده بودیم  و انتظار می‌رفت تا سال ۲۰۱۸ به چهارمین قدرت علمی جهان تبدیل شویم.

وی تصریح کرد: اکنون با وضعیت فعلی و اقداماتی که در این دولت انجام می‌شود، حالا اسم آن را بی تدبیری یا اینکه خرابکاری بنامیم، در این شرایط که با این رشد علمی که در سالهای و  برای اینکه علم را به فناوری و ثروت تبدیل کنیم. مشکل می‌شود به اهداف رسید.

عبدالملکی با بیان اینکه جهاد کشاورزی نتوانست بخش کشاورزی کشور را تقویت کند، گفت: در بخش شیلات دچار مشکلات هستیم و در بخش دام و طیور دولت نتوانست برنامه ریزی درست و حساب شده‌ای داشته باشد.

امنیت غذایی به خطر افتاده است

عبدالملکی افزود: بحث امنیت غذایی به خطر افتاده است و بسیاری تولیدکنندگان طیور، مرغداری‌ها به دلیل ضعف مدیریت جهاد کشاورزی یا عدم حمایت کارآمد آنها، تولید کاهش پیدا کرد.

وی با اشاره به اینکه بسیاری از بخش­های دیگر کشاورزی با مشکل مواجه هستند، اظهار کرد: در مورد صادرات با توجه به اینکه در نیمه دوم سال ۹۳، عوارض صادرات حدود ۲ الی ۲.۵ درصد افزایش پیدا کرد که مهمترین تاثیرآن بر روی صادرات محصولات کشاورزی بود.

عبدالملکی افزود: محصولات کشاورزی سود خیلی کمی دارند و تولیدکننده وقتی فضای صادرات، فضای نا مناسبی ببیند، برنامه ریزی برای صادرات محصول نخواهد کرد و به همین دلیل زمین‌ها و کارگاه‌های تولیدی کشاورزی تعطیل خواهند شد و می‌مانند.

عبدالملکی با بیان اینکه جمع بندی از عملکرد اقتصادی دولت این است که اتفاقات ناگواری افتاده است، گفت: اقتصاد کشور با وجود این اتفاقات هنوز سرپا است و به فعالیت خود ادامه می‌دهد که این هم بخاطر بازار، تولیدکننده و مصرف کننده است که مقاومت می‌کنند.

مردم اقتصاد مقاومتی را بدون پشتیبانی دولت اجرا می‌کنند

وی ادامه داد: مردم الگوی اقتصاد مقاومتی را بدون پشتیبانی دولت اجرا می‌کنند، و این مردم هستند که اقتصاد را سرپا نگه داشته­اندو با اقداماتی که دولت انجام داده، اقدامات تخریبی است.

عبدالملکی با اشاره به اینکه فرهنگ اقتصادی که توسط دولت پمپاژ می‌شود، گفت: جامعه خیلی زیاد تحت تاثیر این فرهنگ بسیار نامطلوب مبنی بر اغراق و اصرار بر مصرف کالای خارجی، قرار نگرفته است.

عبدالملکی تصریح کرد: این فرهنگ توسط افراد دولتی، وزارتخانه­ها در سطح دولت و در ادارات دولتی اتخاذ شده است که زمانی خطر ان زیاد است که این فرهنگ در سطح جامعه اشاعه پیدا کند و مجموعا این که برداشت از وضعیت عملکرد دولت، بسیار ضعیف است.