به گزارش پایگاه 598 به نقل از «وطن
امروز»، کودتاي سلمان در عربستان که به جنگ داخلي سديريها عليه ساير
خانوادههاي آلسعود تعبير شده، دامن سعودالفيصل، وزير خارجه کهنهکار
سعوديها را نيز گرفت و پس از 40 سال، فيصل از وزارت خارجه عزل شد. براساس
فرمان پادشاه، عادل بن احمد الجبير بهعنوان وزير خارجه عربستانسعودي
منصوب شد. اتفاقات و تحولات داخلي در آلسعود براي ايران، همسايه شمالي اين
کشور بسيار مهم و قابل توجه است. طي 2 سال اخير آلسعود جنگ غيررسمي خود
عليه ايران را علني کرد و رسما به سمت منافع ايران در منطقه اسلحه کشيد.
جنگ اخير عربستان در يمن نيز رسما با شعار مقابله با ايران آغاز شد و
سعوديها به صورت رسمي اعلام کردند در يمن عليه ايران ميجنگند. به هر حال
در چنين شرايطي که ميزان نفرت افکار عمومي در ايران از آلسعود افزايش
يافته است، ناگهان اعلام شد جواد ظريف، وزير امور خارجه ايران، طي پيامي
انتصاب عادل الجبير را به او تبريک گفته است! براساس آنچه خبرگزاريها
منتشر کردهاند، جواد ظريف در اين پيام ابراز اميدواري کرده است که «در
دوره مسؤوليت جديد عادل بن احمد الجبير شاهد گسترش روابط دو ملت و دو دولت
جمهوري اسلامي ايران و پادشاهي عربستان سعودي باشيم». به گزارش «وطن
امروز»، اين پيام ظريف موجي از حيرت را در محافل سياسي داخلي و ميان
تحليلگران منطقهاي ايجاد کرد! به اعتقاد کارشناسان، پيام تبريک به وزير
خارجه جديد سعوديها آن هم در ميانه جنگ علني ميان 2 کشور، اقدامي
غيرمسؤولانه و دور از عقلانيت سياسي بوده است. تحليلگران ميگويند اين
اقدام ظريف نميتواند در قاعده منافع ملي و در محدوده عزت تفسير شود، چراکه
فضاي حاکم بر مناسبات ميان ايران و سعوديها اساسا بهگونهاي نيست که
ژستهاي ديپلماتيک و پروتکلهاي پيشپاافتاده در آن موضوعيت داشته باشد يا
منشأ اثر شود.
به اعتقاد کارشناسان، اين اقدام ناپخته جواد ظريف از چند منظر قابل نقد است.
ديپلماتيک:
ديپلماسي منطقهاي جواد ظريف از آغاز فعاليت دولت روحاني تاکنون، فاقد
پويايي و انسجام بوده است و اين ساير ارگانها و نهادهاي مسؤول بودند که
تاحدودي جور ديپلماسي منفعل ايران را در منطقه کشيدند. آغاز اين انفعال در
ماجراي حمله تروريستي به سفارت ايران در لبنان بود. ماجد الماجد، افسر
اطلاعاتي سعودي با طراحي يک عمليات تروريستي به سفارت ايران در بيروت حمله
کرد و رايزن فرهنگي ايران در بيروت به شهادت رسيد. تحليلگران اين اقدام
سعوديها را اعلان جنگ رسمي به ايران دانستند. به فاصله چند روز بعد
دستگاههاي امنيتي و اطلاعاتي نزديک به ايران به يکي از نهادهاي انقلابي
خبر دادند ماجد الماجد دستگير شده است. در حالي که همه انتظار داشتند کانال
ديپلماسي فورا فعال شده و زمينه را براي مشارکت ايران در بازجويي از اين
افسر سعودي فراهم کند اما اين انتظار برآورده نشد. به منافع ايران حمله شده
بود و ما بايد در جريان اعترافات عامل اين حمله قرار ميگرفتيم. با اين
حال انفعال وزارت امور خارجه باعث شد ماجد الماجد به طرز مشکوکي بميرد. حتي
وزارت امور خارجه نسبت به کالبدشکافي اين افسر سعودي اقدام قابل توجهي
انجام نداد و متاسفانه حيرت جامعه ايراني زماني به اوج رسيد که جواد ظريف
به بيروت سفر کرد و در همان فرودگاه اعلام کرد خواهان عاليترين سطح روابط
با آلسعود است! اين رفتار غيرعزتمندانه آقاي ظريف البته دست به دست يکسري
اتفاقات ديگر هم داد. بهرغم تلاشهاي گسترده، هيچگاه شرايط براي سفر ظريف
به رياض فراهم نشد. حسين اميرعبداللهيان، معاون عربي و آفريقاي وزارت امور
خارجه فاش کرد درست در آستانه سفر ظريف به رياض، سعودالفيصل، وزير پيشين
خارجه سعوديها اظهارات تندي عليه ايران و جريان مقاومت مطرح کرد تا اين
سفر را تحتالشعاع مواضع سعوديها قرار دهد و به همين دليل در نهايت
سعودالفيصل با اين سخنراني مانع سفر ظريف به رياض شد. يک بار ديگر نيز تلاش
ظريف براي سفر به عربستان به بهانه «بيماري فيصل» منتفي شد. در جريان سفر
منطقهاي جواد ظريف به برخي کشورهاي کوچک حاشيه خليجفارس، او تلاش داشت به
عربستان نيز برود که اين سفر محقق نشد. مسعود اسداللهي، کارشناس مسائل
منطقهاي در اينباره به «وطن امروز» گفته بود: در جريان سفر آقاي ظريف به
کشورهاي منطقه وي قصد داشت به عربستان نيز سفر کند اما به اين بهانه که
سعودالفيصل بيمار است وي را نپذيرفتند، اين در صورتي است که سعودالفيصل
هميشه بيمار بوده است و علت نپذيرفتن ظريف، استراتژي مواجهه عربستان با
ايران است.
بنابراين در حوزه آداب ديپلماتيک، اين قبيل رفتار سعوديها
توهين و بينزاکتي است و علنا در تداوم خصومت علني آنها عليه ايران تعبير
ميشود. جنگ اخير سعوديها در يمن با شعار جنگ عليه ايران نيز اوج اين
خصومت علني بوده است. سعوديها بهتازگي هواپيماي کمکرساني ايران براي
مردم يمن را نيز در تنگنا قرار دادند و حتي تلاش کردند اين هواپيما را در
خاک خود بنشانند و سوءاستفادههاي تبليغاتي خود را از آن دنبال کنند. نکته
تاسفانگيز اينکه جنگندههاي سعودي براي سرقت هواپيماي ايراني حتي اقدام به
شليک هم کردند يعني در واقع خصومت سعوديها عليه ايران در همين اقدام قابل
رويت است. اما نکته قابل تامل درباره پيام ظريف اين است که عادل الجبير
همان کسي است که چند سال قبل آمريکاييها و سعوديها مدعي شدند ايران به
دنبال ترور او بوده است. ماجراي دستگيري منصور
ارباب سير، يک ايراني
ساکن آمريکا به اتهام تلاش براي ترور سفير عربستان در آمريکا، بهانهاي
براي تشديد فشارهاي آمريکا و سعوديها عليه ايران شد. همان زمان عادل
الجبير نيز درباره اين ادعا موضع گرفت و ايران را متهم به حمايت از تروريسم
کرد. عادل الجبير در ميان سياستمداران عربستان به ضديت با ايراني و شيعه
شهره است. سخنان فراواني از او منتشر شده که عليه ايرانيان و شيعيان موضع
گرفته است. به همين دليل برخي معتقدند انتصاب او به عنوان وزير خارجه، براي
تعميق شکاف ميان ايران و عربستان است. در چنين شرايطي پيام تبريک فرستادن
براي اين مهره آمريکايي که وابستگي او به آمريکاييها موضوعي پنهاني نيست،
يک اقدام غيرمسؤولانه است. آقاي ظريف بايد توضيح دهد براي چه دست پيش را
براي ارتباط با دشمن اين روزهاي ملت ايران گرفته است؟
امنيتي -
نظامي: فرماندهان نظامي در ايران از عملکرد دولت نسبت به رفتار
عربستانسعودي بشدت ناراضي هستند. اقدام ناوگروه ارتش جمهوري اسلامي ايران
در خليج عدن تاثير فراواني بر اعلام پايان عمليات جنگي سعوديها در يمن
داشت. با اين حال شايد آنچه فرماندهان نظامي معتقد به آن بودند به دليل
برخي رفتارهاي سياسي محقق نشد. چندي پيش سرلشکر محمدعلي جعفري، فرمانده کل
سپاه پاسداران انقلاب اسلامي با انتقاد از مماشاتهاي صورت گرفته نسبت به
سعوديها گفت: امروز برخي دشمنان منطقهاي اسلام و شيعه مثل عربستان خائن
پا جاي پاي اسرائيل گذاشتهاند. برخي مسؤولان در اين باره ملاحظاتي دارند و
حرفي نميزنند که اين ملاحظات بايد کنار گذاشته شود، زيرا عربستان حريمها
را شکسته است. مردم يمن با الگوگيري از انقلاب اسلامي، انقلاب خود را
پيروز کردند و اين اتفاق اثرات بسيار تعيينکنندهاي دارد و در تاريخ
انقلاب اسلامي اتفاق مهمي است. اين اظهارات فرمانده کل سپاه بهخوبي از ساز
ناهماهنگ دستگاه ديپلماسي با واقعيت مناسبات حاکم ميان ايران و سعودي خبر
ميدهد. در چنين فضايي که برخي خبرگزاريهاي خارجي از ورود نيروهاي زميني
عربستان به يمن خبر ميدهند، انتشار خبر پيام تبريک وزير امور خارجه ايران
به وزير خارجه جديد سعوديها که از معدود افراد مطلع و تصميمگير در جنگ
سعوديها عليه يمن بود، تاسفانگيز است و متاسفانه در افکار عمومي يمن نيز
اثرات مخربي نسبت به جمهوري اسلامي ايران خواهد داشت.
افکار عمومي:
قطعا افکار عمومي در ايران هرگز از اين اقدام غيرمسؤولانه آقاي ظريف نخواهد
گذشت و تا مدتها او را به دليل اين رفتار نادرست مذمت خواهد کرد. در ميان
تمام اقدامات خصمانه خاندان سعودي عليه ايران، تعرض افسران آلسعود به 2
نوجوان ايراني در فرودگاه جده بيشترين خشم فراگير ملي را در ايران نسبت به
آلسعود ايجاد کرد. اين خشم آنقدر فراگير بود که يک مسابقه فوتبال ميان 2
کشور را نيز به صحنه انتقام اين رفتار غيرانساني سعوديها تبديل کرد.
تجخودجوش مردم ايران از هر نوع تيپ و اعتقادي در مقابل سفارت و
کنسولگريهاي سعودي در ايران نشان داد مردم ايران بشدت از اين اقدام
سعوديها خشمگين شدهاند و شدت و فراگيري عصبانيت مردم ايران بهگونهاي
بود که سازمان حج مجبور شد سفر عمره را تعليق کند. سران قوا و شخصيتها و
ارگانهاي مهم همه به اين اقدام غيرانساني واکنش نشان دادند و مراجع تقليد
نيز پيشتاز اين محکوميت بودند اما متاسفانه بهرغم فراگيري اين خشم عمومي و
محکوميت سراسري، جواد ظريف تنها مقام مسؤولي بود که درباره اين ماجرا سکوت
کرد! سکوت جواد ظريف نسبت به تعرض افسران سعودي به 2 نوجوان ايراني وقتي
در کنار سرعت عمل او در تبريک به وزير خارجه جديد عربستان قرار ميگيرد،
واقعيات حاکم بر فضاي ذهني جواد ظريف را براي مردم آشکار ميکند. وزير
خارجه بايد بداند غيرت و عزت از خطوط قرمز ملت ايران است بويژه نسبت به
آلسعود حساسيت ويژهاي در ميان مردم ايران وجود دارد. اگر آقاي ظريف
اطلاعي از اين خطوط قرمز ندارد بايد توسط همکاران و مشاوران در جريان اين
خطوط قرمز قرار گيرد.