تنگه هرمز، آبراه هولناک ایران؛ خط قرمز اوباما

نشریه آمریکایی «پولتیکو» در گزارشی تحلیلی به قلم «مایکل کراولی» تحت عنوان «هرمز، تنگه مهیب ایران» که جمعه گذشته منتشر شد، نوشت: باراک اوباما رییس جمهور آمریکا در ژانویه 2012 نامه‌ای سری را به تهران مبنی بر«خط قرمز بودن تنگه هرمز» و تلاش‌های ایران جهت مسدود کردن این آبراه ارسال کرد.

بر اساس این گزارش، مقام‌های دولت اوباما اعلام کرده‌اند که ایران در هفته‌های اخیر مشکلاتی را برای خطوط کشتیرانی در «تنگه هرمز» آبراه باریک که دسترسی به خلیج فارس و کشورهای عمده صادرکننده نفت چون کویت، عراق و عربستان سعودی را میسر می‌سازد ایجاد کرده است.

در این بین یک مقام دولت اوباما که تمایلی به افشای نامش نداشت به پولتیکو گفت که واشنگتن می‌خواهد توازنی را بین اعمال قدرت نظامی آمریکا و پایش کشتی‌ها در این منطقه برقرار کند.

این مقام آمریکایی در این‌باره گفت: «البته پایش کشتی‌ها ارسال پیام به ایران نیست. پایش کشتی تنها تامین امنیت علیه برخی رفتارهای غیر قابل پیش بینی ایران در تنگه هرمز همانند آن‌چه در چند روز گذشته شاهد بودیم، می‌باشد و البته نباید انتظار داشت برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.»

در ادامه این گزارش آمده است: مقام‌های آمریکایی هنوز در حال تعبیر اقدام ایران و نیت آن‌ها در حادثه اخیر در یکی از مهمترین آبراه‌های جهان هستند. این مورد شاید واکنش تندروهای مخالف با چارچوب توافق هسته‌ای که پیروزی برای میانه‌روهای ایرانی است (از دیدگاه نویسنده)، می‌باشد.

ایرانی‌ها در این بین مدعی «حقوقی بودن» اتفاق رخ داده در تنگه هرمز هستند اما مقام‌های پنتاگون ضمن بیان شلیک هشداری از سوی ایران مدعی شدند که این کشور در هفته‌های گذشته نیز اقدام‌های تهدید آمیز دیگری در این منطقه داشته است.

این نشریه در ادامه با اشاره به حوادث رخ داده در دهه 80 میلادی به ویژه در سال‌های 1987 و 1988 بین نیروهای ایران و آمریکا نوشت: البته ایران و آمریکا انگیزه‌های زیادی برای اجتناب از درگیری دارند اما مقام‌های رسمی و کارشناسان نگران بحران‌های عظیم‌تری که شاید بواسطه یک حادثه یا شلیک بدون احتیاط  یک فرمانده ایرانی (!) در یکی از باریکترین آبراه‌های جهانی به وسعت 21 مایل ایجاد شود، هستند.

«کنث کاتزمن» تحلیلگر معروف آمریکایی در این باره گفت: «تنگه هرمز بسیار کوچک است و امکان وقوع فاجعه بخاطر محاسبات اشتباه وجود دارد. من فکر می‌کنم هرگونه رویارویی در تنگه هرمز توافق نهایی هسته‌ای را به تاخیر خواهد انداخت.»

پولتیکو در ادامه نوشت: آشکار نیست که آمریکایی‌ها به رویکرد فعلی ایران در ایجاد «وقفه محدود» در تنگه هرمز ، تاکتیکی که می‌تواند یک عامل بازدارنده در برابر افزایش فشار اقتصادی، دیپلماتیک، یا نظامی علیه ایران باشد چه واکنشی نشان خواهند داد ولی این مسئله تبعاتی را برای ایران از بعد عصبانی کردن مشتریان بین‌المللی نفتی چون چین خواهد داشت.

این نشریه آمریکایی در خاتمه با اشاره بر تاثیر گذاشتن رویدادهای رخ داده در توافق نهایی هسته‌ای بین ایران و آمریکا نوشت: به نظر می‌رسد گفت‌وگوها مبدل به نوعی رقابت موازی بین ایران و آمریکا شده است. در حالی‌که ایران مدعی است در برابر فشارهای آمریکا تسلیم نشده اما اوباما در عین حال مدعی است که با اتخاذ رویکرد مستحکم در قبال ایران به متحدان عرب منطقه‌ای در زمینه تنش زدایی بین تهران و واشنگتن اطمینان می‌بخشد.