به گزارش پایگاه 598 به نقل از روزنامه جوان، بعد از
تعيين چارچوب كلي توافق هستهاي بين ايران و 1+5، از روز چهارشنبه قبل
اولين دور مذاكرات ايران با طرفهاي امريكايي و اروپايي در وين آغاز شد. از
شواهد و قرائن اين طور بر ميآيد كه مذاكره بر سر نحوه برداشتن تحريمها
در كنار چارچوبهاي نظارتي بر برنامه هستهاي ايران، كليديترين مسائلي
هستند كه در دور جديد از مذاكرات مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت. طبق
توافق، طرفهاي مذاكره كننده تا نهم تيرماه 1394 براي دستيابي به توافق بر
سر همه مسائل باقي مانده و مكتوب كردن آنها فرصت دارند. سيد عباس عراقچي
سرپرست تيم مذاكره كننده ضمن تأييد شروع نگارش متن توافق جامع هستهاي گفته
كه مسائل مربوط به تحريمها از جمله ابعاد مصوبه اخير كميته سياست خارجي
سناي امريكا، جزو مهمترين مسائلي است كه در دور اخير مورد بررسي قرار
گرفته است: «درباره لغو تحريمها، طرفهاي امريكايي و اروپايي روشنگريهاي
خوبي كردند؛ درباره قانوني كه در كنگره امريكا در حال تصويب است هم بحثهاي
مفيدي داشتيم.» به گفته معاون وزير امور خارجه طرفين در ابتداي كار نگارش
متن هستند و اين روند تا رسيدن به جمع بندي درباره چگونگي شروع كار و
چارچوب ها، كمي كند است، اما در مجموع كار نگارش خوب پيش ميرود. عراقچي
همچنين از مشورتهاي داخلي با تعدادي از نمايندگان 1+5 به ويژه نمايندگان
چين و روسيه به طور دوجانبه خبر داده وگفته ممكن است با طرفهاي اروپايي
نيز به طور جداگانه ديدارهايي انجام شود.
اختلافات چيست؟هنوز
اختلافات طرفين در دور جديد مذاكرات كه به گفته عراقچي باعث كندي روند
آنها شده، مشخص نيست ولي از لابهلاي موضعگيريهاي مقامهاي ايراني و
طرفهاي غربي ميتوان برخي محورهاي اصلي مذاكرات را حدس زد. يك بحث جدي غير
از تحريم ها، موضوع بازرسيهاست كه طرفين در مورد آن اختلاف نظر دارند.
ارنست مونيز وزير انرژي امريكا كه در دور قبلي مذاكرات شركت كرده، در گفت و
گو با سي ان ان گفته پيشنويس توافق جامعي كه در لوزان به دست آمد در واقع
به غرب دسترسي بيمحدوديتي را در رابطه با برنامه هستهاي ايران ميدهد كه
اين مسئله براي اينكه ايران بتواند اعتماد جامعه بينالمللي در رابطه با
صلحآميز بودن برنامه هستهاياش را جلب كند بسيار مهم و حساس خواهد بود.
به گفته مونيز، در طول 25 سال آينده امريكا و غرب دسترسيهاي نامحدودي را
به همه ذخاير اورانيوم در ايران خواهند داشت، ضمن اينكه به گفته او، ايران
همچنين در رابطه با اجراي پروتكل الحاقي و در راستاي اجراي اقداماتي
داوطلبانه براي راستيآزمايي از برنامه هستهاي خود براي هميشه پايبند
خواهد بود.
اختلاف بين روسها و امريكاعلاوه
بر اختلافاتي كه بين ايران و طرفهاي غربي وجود دارد، ميان طرفهاي غربي و
روسها نيز درباره نحوه لغو تحريمها اختلاف وجود دارد. طرفهاي غربي از
جمله امريكا به دنبال مكانيسمي هستند كه در صورت نقض احتمالي توافق از طرف
ايران، تحريمها به صورت خودكار بدون تصويب شوراي امنيت بازگردانده شوند
ولي روسيه خواستار اين است كه اين مكانيسم شامل رأيگيري دوباره در داخل
شوراي امنيت باشد؛ موضعي كه احتمالاً ايران نيز از آن حمايت ميكند.
واشنگتن از بيم خودداري روسيه و چين از پذيرش مجدد تحريمهاي ايران، به
دنبال دور زدن شوراي امنيت است. سرگئي ريابكوف معاون وزير خارجه روسيه گفته
مسكو با بازگشت تحريمها بدون رأيگيري در شوراي امنيت سازمان ملل مخالف
است ولي اين در حالي است كه بر اساس طرحي كه واشنگتن تحت عنوان بازگشت فوري
(snap
back) در نظر دارد، در صورت نقض توافق از سوي ايران، تحريمهاي لغو شده
بدون نياز به مطرح شدن در شوراي امنيت، به صورت خودكار بار ديگر اجرايي
ميشوند. ريابكوف در اين مورد گفت: «از آنجا كه مسئله مورد بررسي تحريمهاي
اعمالشده ذيل بند هفت شوراي امنيت سازمان ملل است، هر تغييري در اين
رابطه بايد بر اساس مصوبه شورا باشد، خواه اعمال تحريمهاي جديد باشد خواه
احياي تحريمهاي قديمي يا هر اقدام ديگري.» وي افزود: «در هر صورت بدون
وجود يك قطعنامه و بدون رأيگيري، تجديد اجراي تحريمها ناممكن است. اين
موضع محكم ماست.»
روسيه خواستار لغو تحريم تسليحاتي سرگئي
ريابكوف همچنين روز پنج شنبه گفت كشورش خواستار لغو تحريمهاي تسليحاتي
تحميل شده بر ايران است، موضعي كه انتقال اس- 300هاي روس به ايران را بنا
به ادعاي روسها هموار ميكند. به گزارش ايرنا به نقل از خبرگزاري
ايتارتاس، ريابكوف گفته اين خواسته را در نشست مديران سياسي گروه 1+5 با
ايران مطرح خواهد كرد. وي افزود: يكي از اولويتها و مهمترين كارها بايد
اين باشد كه تمام شركتكنندگان در مذاكرات ضروريترين نياز را براي لغو
تحريم تسليحاتي عليه ايران به رسميت بشناسند. نماينده روسيه همچنين گفته كه
در مذاكرات هسته اي، انتقال ذخاير اورانيوم ايران به روسيه يكي از
گزينههاست، اما تهران نظر متفاوتي در اين رابطه دارد. بر اساس تفاهم به
دست آمده در لوزان، ايران پذيرفته است ميزان ذخاير اورانيوم خود را از 10
هزار كيلوگرم كنوني به 300 كيلوگرم كاهش دهد.
بازگشت الحاقيههاي جنجاليموازي
با مذاكرات ايران و 1+5 در وين، در داخل امريكا بحث درباره طرح جديد
سناتورها براي نظارت بر توافق هستهاي با ايران، وارد مرحلهاي جديد شده
است. با وجود مصالحه اوليه بين سناتورها با كاخ سفيد كه منجر به تصويب طرح
نظارت در كميته روابط خارجي سنا شد، رويترز گزارش كرد سناتورهاي
جمهوريخواه امريكا روز پنجشنبه وعده دادند لايحهاي كه به كنگره اجازه
ميدهد توافق هستهاي ايران را مورد بازنگري قرار دهد، سختگيرانهتر خواهند
كرد. برخي جمهوريخواهان امريكا اعلام كردند خواستار الحاقيهاي هستند كه
بر اساس آن مادهاي وجود خواهد داشت كه اوباما موظف است اطمينان حاصل كند
ايران در حال حمايت از تروريسم در هيچ جاي دنيا نيست. از ديگر مواد اين
الحاقيهها ميتوان به مواردي اشاره كرد كه بر اساس آنها، ايران بايد حق
موجوديت اسرائيل را به رسميت بشناسد و توافق هستهاي را به عنوان يك پيمان
قلمداد كند. اين الحاقيهها براي تصويب به حمايت 67 سناتور نياز دارد.
جمهوريخواهان 54كرسي سنا را در اختيار دارند.
بايدن: تمام گزينهها روي ميز استمعاون
رئيسجمهور امريكا روز پنجشنبه با بيان اينكه اسرائيل و امريكا مانند يك
خانواده هستند، به حمايت از تلآويو پرداخت و گفت: واشنگتن تمام گزينهها
را در برابر ايران روي ميز نگه ميدارد. بايدن كه در سالگرد «استقلال
اسرائيل» در سفارت رژيمصهيونيستي در واشنگتن صحبت ميكرد، وجود اختلاف نظر
ميان طرفين را تأييد كرد، اما گفت اسرائيل و امريكا در عين حال روابط
مستحكمي دارند. به نوشته پايگاه شبكه سيانان، وي در اين مورد گفت: «ما
شبيه يك خانواده هستيم. ما چيزهاي زيادي براي گفتن به هم داريم. گاهي اوقات
شما يكديگر را عصباني ميكنيد، اما ما عاشق هم هستيم و از هم محافظت
ميكنيم.» وي افزود: «فعلا در مواردي اختلاف نظرهايي بين دولتهاي ما وجود
دارد، اما ميخواهم يك چيز را رك بگويم. هيچ رئيسجمهوري بيش از رئيسجمهور
(باراك) اوباما از امنيت اسرائيل حمايت نكرده است.»