تهیه نقشه تجاری «تهران-کابل»

غلامحسین شافعی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این نشست با اشاره به اشتراکات فراوان دو کشور به اهمیت روابط تجاری ایران و افغانستان اشاره کرد و گفت: زمینه‌های بالقوه و بالفعل تجاری، صنعتی و سرمایه‌گذاری در دو کشور، زمینه‌های همکاری بیش از پیش ایران و افغانستان را فراهم خواهد کرد. وی رشد اقتصادی افغانستان، تقویت تولید داخلی، گسترش زیرساخت‌ها، جذب سرمایه‌های خارجی و توسعه بخش کشاورزی و تقویت همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه را از اولویت‌های اصلی افغانستان برشمرد و تصریح کرد: ایران در پی آن است که روابط و مناسبات اقتصادی خود را با کشورهای همسایه و مسلمان افزایش دهد؛ به همین دلیل افغانستان از اولویت ویژه‌ای برای ایران برخوردار است. 

شافعی مبادله کالا را یکی از اهداف اصلی دو کشور دانست و تاکید کرد: در عین حال سرمایه‌گذاری در زمینه تولید و توسعه زیربناهای تجاری و اقتصادی به پایداری روابط دو کشور منجر می‌شود و در کنار آن رشد اشتغال را که امروز یکی از نیازهای دولت افغانستان است پاسخ می‌دهد. وی در ادامه با تاکید بر حضور تجار افغان در کشورهای منطقه و ایران یادآور شد: همکاری‌های چندجانبه، یکی از برنامه‌هایی است که با حضور تجار افغانستان در کشورهای همجوار، قابل پیگیری است. با توجه به اهمیت همکاری مشترک بین ایران و افغانستان، ضروری است که نقشه راهی برای توسعه روابط از سوی نهادهای مربوط به بخش خصوصی دو کشور تهیه و عملیاتی شود. 

رئیس اتاق بازرگانی ایران، تاسیس اتاق مشترک ایران و افغانستان را نقطه عطفی در توسعه مبادلات تجاری و اقتصادی دو کشور برشمرد و افزود: امروز این اتاق مشترک در 3 استان همجوار افغانستان در ایران دارای شعبه است، برای بهتر انجام شدن برنامه‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای لازم است که اتاق مشترک افغانستان و ایران نیز از سوی این کشور تشکیل شود. توسعه گمرک‌ها موضوع دیگری بود که از سوی شافعی مورد تاکید قرار گرفت. به اعتقاد شافعی، مرز «یزدان» می‌تواند در تسهیل روابط و کاهش هزینه‌های تجارت کمک شایانی به دو کشور کند. 

وی ادامه داد: افزایش ساعت کار گمرک‌ها و ارائه تسهیلات لازم در رفت و آمد بازرگانان و فعالان اقتصادی دو کشور از دیگر لازمه‌های توسعه روابط اقتصادی است. رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به شرایط کنونی، افزایش همگرایی بین ایران و افغانستان را راهی مؤثر در آینده اقتصاد منطقه ارزیابی کرد و گفت: به‌طور قطع حضور رئیس‌جمهور افغانستان در ایران پیامی را به دنبال دارد که ما می‌توانیم با برداشتن گام‌های عملی در راستای توسعه روابط دو کشور مقدم برداریم.

  ایجاد گمرک در مرز «یزدان»

محمد اشرف غنی احمد زی، رئیس‌جمهور افغانستان به 5 ظرفیت ویژه کشورش، شامل «موقعیت کشور»، «آب و زمین»، «نفت و گاز»، «پول» و «فرهنگ و تشخص (حیثیت ملی)» اشاره کرد. اشرف غنی همچنین از افغانستان به‌عنوان قلب آسیا یاد کرد و گفت: موقعیت جغرافیایی کشور افغانستان ایجاب می‌کند که ارتباط این کشور با کشورهای همسایه جزو اهداف اصلی افغانستان باشد. افغانستان همچنین می‌تواند در صورت ایجاد زیرساخت‌ها و شبکه حمل‌ونقل به بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی در آسیا تبدیل شود.

وی افزود: به دنبال این هستیم که روابط تجاری‌ با ایران به‌صورت دو طرفه باشد و ظرف 3 ماه آینده آماده هستیم که به توسعه گمرک‌ها از جمله مرز «یزدان» بپردازیم و همچنین هر 6 ماه یکبار برنامه‌های مختلف برای آینده تجارت‌ این دوکشور را در اتاق مشترک مورد ارزیابی قرار دهیم و چنانچه برنامه‌ای عملی نشده باشد، یک شورای عالی ایجاد کرده و به بررسی مشکلات می‌پردازیم.  اشرف غنی افزود: افغانستان کشوری است که باید صادرکننده عمده مواد غذایی باشد؛ اما در حال حاضر در سال حدود چهار میلیارد دلار مواد غذایی وارد کشور می‌شود. از این رو، تبدیل افغانستان به یک صادر‌کننده اصلی مواد غذایی یکی از اهداف‌ ماست و در این زمینه می‌توانیم با ایران اهداف مشترکی داشته باشیم. 

  همکاری در ایجاد زنجیره ارزش

اشرف غنی همچنین از بخش خصوصی ایران دعوت کرد که در ایجاد زنجیره ارزش با افغانستان همکاری کند و گفت: افغانستان نمی‌خواهد فقط صادرکننده مواد خام باشد. از این رو سرمایه‌گذارانی که در ایجاد زنجیره ارزش با ما همکاری کنند، مورد توجه خاص ما قرار خواهند گرفت. به گفته اشرف‌ غنی، افغانستان با موانعی مانند نداشتن نرم‌افزار گمرک، ترانزیت و نرم‌افزار مدیریتی روبه‌رو است و در کنار آن فساد اداری بزرگ‌ترین مانع همکاری محسوب می‌شود. اشرف غنی در بخش دیگری از سخنان خود به این نکته اشاره کرد که اگرچه آمار رسمی از حجم مبادلات تجاری بین ایران و افغانستان نداریم، اما صادرات ایران به افغانستان 30 برابر واردات از افغانستان است؛ از طرف دیگر به دنبال رسمیت بخشیدن به تجارت خارجی دو کشور بوده تا جلوی قاچاق کالای بی‌کیفیت گرفته شود، چرا که قاچاق چیزی جز ضرر برای ایران و افغانستان در پی ندارد. وی تربیت نیروی انسانی ماهر در کشورش را از دیگر مواردی عنوان کرد که می‌تواند به کاهش هزینه‌های پروژه‌ها کمک کند، چراکه اکنون دانشگاه‌های این کشور نیروی متخصص مورد نیاز را تربیت نکرده‌اند. اشرف غنی بر ایجاد خط حمل و نقل و ترانزیت قابل اعتماد تاکید کرد و افزود: چابهار برای ما بسیار حائز اهمیت است چراکه از چابهار تا هرات می‌توان خط حمل‌ونقل دو طرفه ایجاد کرد که منافع آن به‌طور مشترک به ایران و افغانستان می‌رسد. وی در ادامه در مورد ظرفیت معادن مس و آهن این کشور نیز گفت: طی برنامه‌ریزی‌هایی که داریم ظرف 10 سال آینده به بزرگ‌ترین صادرکننده مس و آهن در دنیا تبدیل خواهیم شد و در آینده نزدیک نیز صادرات عمده بازار طلا را در دست خواهیم گرفت. 

  صدور ویزای کثیرالمسافرت برای بازرگانان

وی همچنین از توسعه روابط تجاری و اقتصادی با افغانستان، برطرف شدن موانع گمرکی استقبال کرد. 

رئیس‌جمهوری افغانستان با اشاره به ضرورت و نیاز سرمایه‌گذاری در افغانستان افزود: اکثریت مردم افغانستان اگرچه پول دارند، ولی این پول تبدیل به سرمایه و تولید نشده و هدفمان این است که تجار ما تا 5 سال آینده به سرمایه‌گذار تبدیل شوند. تقویت سیستم بانکی از دیگر مسائلی بود که رئیس‌جمهوری افغانستان بر آن تاکید کرد و گفت: ما فقط بخش خصوصی را عامل رشد نمی‌دانیم، بلکه می‌خواهیم تفاهم‌نامه‌ای روشن و لازم‌الاجرا بین دولت‌ها و بخش خصوصی ایجاد شود تا کارها به‌صورت مشترک پیش برود و از طرف ایرانی می‌خواهیم تا شریک ما در رشد و پیشرفت افغانستان باشد.

صدور ویزای تجاری کثیرالمسافرت برای بازرگانان دو کشور نکته دیگری بود که رئیس‌جمهوری افغانستان به آن اشاره کرد و گفت: به سفیر افغانستان توصیه می‌کنیم که ویزای کثیرالمسافرت یک تا دو ساله را برای تجار ایرانی صادر کند و به‌طور متقابل این را از طرف ایرانی خواستاریم.