به گزارش پایگاه 598 به نقل از کیهان، هفته گذشته طرح نمایندگان آمریکا در کمیته روابط خارجی سنای این کشور
درباره توافق هستهای احتمالی با ایران- موسوم به «قانون بازبینی
موافقتنامه اتمی ایران»- با رای کامل (19 موافق) به تصویب رسید. طرحی که به
زودی در صحن سنا نیز به رای گذاشته خواهد شد و اخبار حاکی است به راحتی و
با آرای مشابه در آنجا نیز به تصویب خواهد رسید. این طرح مدتهاست که در
سنای آمریکا مطرح بوده و جنجال های زیادی را با ادعای مخالفت کاخ سفید با
آن برانگیخته بود.
بر اساس این لایحه، دولت اوباما باید متن موافقتنامه
نهایی را به محض تکمیل شدن -حداکثر پس از 5 روز- در اختیار کنگره قرار
دهد. همچنین بر این اساس، توانایی اوباما مبنی بر لغو بسیاری از تحریم های
آمریکا علیه ایران در زمانی که کنگره در حال بررسی این موافقتنامه است، از
بین خواهد رفت. بر این اساس کنگره باید ظرف 30 روز درباره توافق هستهای با
ایران اظهار نظر کرده و امکان نظارت و دخالت در آن را مییابد.
عدم هم
زمانی امضای توافق هستهای و لغو همه تحریمها از جمله تبعات این مصوبه
است. جمهوری اسلامی بطور روشن این موضوع را جزو شروط اصلی توافق و موکول
کردن لغو تحریمها به آینده را جزو خطوط قرمز خود بیان کرده است.
البته
این تنها اثر این مصوبه نیست. «قانون بازبینی موافقتنامه اتمی ایران» پای
موضوعات غیرهستهای را هم به توافق احتمالی باز میکند. ادعای حمایت ایران
از تروریسم، موضوع موشکهای بالستیک و حقوق بشر از جمله مواردی است که در
این قانون به آنها پرداخته شده و کاخ سفید موظف است گزارشهای دورهای و
منظمی را در این موارد به کنگره ارائه کند و چنانچه جمهوری اسلامی برخلاف
میل اعضای کنگره آمریکا قدمی برداشت، آنها میتوانند ظرف 10 روز تحریمهای
تعلیق شده را بازگردانند! آمریکایی ها حمایت جمهوری اسلامی از جریان مقاومت
در منطقه (مانند حزبالله، حماس، مردم مظلوم بحرین، انقلابیون یمن و...)
را حمایت از تروریسم خوانده و به رسمیت شناختن همجنس بازی و لغو قانون قصاص
را از جمله موارد حقوق بشر میدانند که جمهوری اسلامی باید از اولی دست
برداشته و به دومی بپیوندد!
نکته بسیار مهم و قابل توجه در این قانون،
شرط عجیب و غریب سنای آمریکا برای لغو دائمی تحریمهاست. براساس این مصوبه
لغو تحریمها توسط کنگره به برچیده شدن توانایی هستهای ایران پیوند خورده
است!
سناتور باب کورکر رئیس کمیته روابط خارجی سنا و طراح اصلی این
قانون در دفاع از این طرح گفت: براساس این طرح کنگره در تمام مراحل نظارت
بر اجرای توافق جامع نظارت خواهد داشت و مشارکت خواهد داشت و هر 90 روز
باید دولت پیشرفت توافق را به کنگره گزارش بدهد و اگر در هر زمانی دولت به
این جمع بندی برسد که توافق به آن نحوی که تدوین شده مورد عمل قرار نگرفته
است، کنگره این حق را دارد که ظرف 10 روز دوباره تمام آن تحریمها را جای
خودش باز گرداند. تمام تحریمهایی که مربوط به تستهای موشکی ایران است بر
جای خودش باقی است. همچنین تحریمهایی که علیه ایران به خاطر وضعیت حقوق
بشر آن وضع شده کماکان در محل خودش باقی خواهد ماند.
وی در جلسه کمیته
روابط خارجی سنا درباره فواید این طرح افزود: من به همه افرادی که اینجا
هستند، میگویم این طرح به ما بیش از هر زمان دیگری اطلاعات میدهد در
رابطه با وضعیت حقوق بشر در رابطه با برنامه موشکی ایران و همچنین در
رابطه با فعالیتهای تروریستی و ما تمام تحریمهایی را که برعلیه ایران وضع
کرده بودیم را در اختیار داریم، به صورت یک زرادخانهای که میتوانیم
بلافاصله دوباره به اجرا بگذاریم، اگر که ایران به تعهدات خودش عمل نکند.
اوباما
که پیشتر اعلام کرده بود این طرح پیشنهادی را به خاطر احتمال آسیب رساندن
به توافق هستهای قریب الوقوع با ایران وتو خواهد کرد، موافقت خود با طرح
مزبور را اعلام کرده است. کاخ سفید مدعی است موافقت اوباما با این طرح به
دلیل تعدیل آن است اما سناتورها نظر دیگری دارند.
سنای آمریکا میگوید
اوباما پس از آنکه فهمید این طرح از حمایت بالای هر دو حزب جمهوریخواه و
دموکرات برخوردار است، نظر قبلی خود را تغییر داده است. رسانههای آمریکایی
تا پیش از این جنجالهای بسیاری درباره اختلاف شدید کاخ سفید و کنگره در
این مورد منتشر کرده بوده و برخی جریانات و رسانههای داخلی کشورمان نیز با
آب و تاب از قول اوباما برای وتوی این قانون میگفتند! رویدادهای چند روز
اخیر ثابت کرد آن جنجالها چیزی جز یک جنگ زرگری نبوده و اساساً تفاوتی
میان دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در دشمنی با ایران وجود ندارد.
لس آنجلس تایمز؛ بازی خطرناک کنگره
مصوبه
اخیر سناتورهای آمریکایی بازتابهای مختلفی نیز داشت. شورای سردبیری
روزنامه لسآنجلس تایمز با بیان اینکه قانونگذاری جدید توسط کنگره میتواند
دستیابی به توافق را با خطر مواجه سازد، از این نهاد خواست که تا پیش از
اتمام مذاکرات از رأیگیری درباره هر طرح جدیدی اجتناب ورزد.
لسآنجلستایمز
در سرمقاله خود به تصویب طرح نظارت کنگره بر توافق هستهای احتمالی ایران و
گروه 1+5 در کمیته روابط خارجی سنا پرداخت و نویسندگان با اشاره به
تهدیدهای پیشین باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، برای وتوی این طرح
نوشتند: «اما با حمایت هر دو حزب [دموکرات و جمهوریخواه] از این طرح، دولت
نیز دنده عوض کرده و شروع به مذاکره با کنگره کرد. قانون بازبینی توافق
هستهای ایران اوباما را ملزم میکند که توافق نهایی را به کنگره ارائه
کند. کنگره میتواند یک قطعنامه در تأیید و یا رد این توافق صادر کرده و
بدین ترتیب اوباما را برای همیشه از لغو تحریمهایی که توسط کنگره وضع
شدهاند، برحذر دارد.»
در ادامه این سرمقاله به این امر اشاره شده است
که اگرچه این قانون در صورت تصویب به کنگره اجازه خواهد داد که درباره
توافق هستهای رأیگیری «آره» یا «نه» انجام دهد اما کاخ سفید میداند که
در صورت بروز چنین رویدادی میتواند آن رأیگیری را وتو کند و تعداد
نمایندگانی که به بیاثرسازی این وتو رأی خواهند داد به اندازهای نیست که
مثمر ثمر باشد. به همین دلیل کاخ سفید با بیمیلی اعلام کرده که با تصویب
این طرح مخالفتی نخواهد کرد.
لس آنجلس تایمز در ادامه نوشت؛ «اما اغلب
نادیده انگاشته میشود حتی در غیاب این قانون کنگره در نهایت باید درباره
لغو همیشگی تحریمهایی که اعمال کرده رأیگیری نماید. همچنین در صورتی که
توافق نهایی مطابق میلش نبود، گزینه تصویب قانونی برای منع اوباما از لغو
تحریمهای کنونی را در اختیار خواهد داشت. حسن روحانی، رئیسجمهور ایران،
روز چهارشنبه اعلام کرد که «ما با سنا یا مجلس نمایندگان آمریکا مذاکره
نمیکنیم.» اما در صورتی که این قانون نشان دهد کنگره مصمم به خرابکاری در
توافق است، برخی دیگر در رهبری ایران با توافق مخالفت خواهند کرد. ما هنوز
هم بر این اعتقادیم که کنگره باید تا زمان اتمام مذاکرات از هرگونه
قانونگذاری اجتناب ورزد.»
رویترز؛ شرایط سختتر میشود
رویترز نیز در
گزارشی در این رابطه مدعی شد؛ موافقت اوباما با طرح کنگره برای رأیگیری
در خصوص توافق هستهای با تهران احتمالاً موجب خواهد شد تا مذاکرهکنندگان
ایرانی برای دستیابی به یک توافق سختتر تلاش کنند ولی این مسئله به
توانایی اوباما برای توافق نهایی آسیب جدی وارد نمیکند.
ریچارد نفیو
مذاکرهکننده سابق آمریکایی با ایران تأکید کرد: اگر من یک مذاکرهکننده
ایرانی بودم، به آن اتاق میآمدم و میگفتم: «شما به ما چیزی را میگویید
که ظاهراً قصد دارید مانع از دستیابی به توافق شوید، چطور میتوانید به ما
تضمین دهید که زمانی که به توافق نهایی دست پیدا کردیم، این مشکل وجود
نخواهد داشت؟»
به گزارش تسنیم، وی افزود: چنین توافقی بین دولت اوباما و
کنگره، شرایط را سختتر و پیچیدهتر خواهد کرد، این توافق شرایط را برای
طرف آمریکایی مذاکره کننده سختتر میکند.
در همین حال مایک مولن، رئیس
پیشین ستاد مشترک ارتش با انتشار مطلبی در پولیتیکو تنها راه تغییر رژیم در
ایران را توافق هستهای دانست.
مولن در این یادداشت نوشت؛ ارتباط با
جامعه بینالملل نیازمند تغییرات بیشتری در ایران است و با توجه به
بیاعتمادی دولت به غرب دستیابی به این امر چندان ساده نیست.گروههای
قدرتمند در بدنه حکومت ایران همچنان به غرب و حتی این توافق بدبین هستند و
معتقدند که جامعه بینالملل تنها به دنبال تغییر رژیم در ایران است. این
هدف نیز تنها از طریق اقدامات ژئوپولتیک امکانپذیر است. از سوی دیگر
اصلاحطلبان در ایران از توافق هستهای حمایت میکنند زیرا این امر
میتواند اولین گام در انقلابی باشد که آنها به دنبالش هستند. اما موفقیت
در توافق میتواند آغاز تنش میان دو دیدگاه در ایران باشد، مسئلهای که در
نهایت میتواند به تغییر رژیم منجر شود. توانایی روحانی در پاسخ به
درخواستهای مردم برای تغییرات، انتخابات مجلس و خبرگان رهبری میتواند در
آینده ایران و همچنین خاورمیانه تاثیر شگرفی داشته باشد.
وی می افزاید؛
ادامه حضور اصولگرایان در ایران میتواند احتمال دستیابی به توانمندی
هستهای، گسترش تسلیحات هستهای و آغاز مناقشه را به شدت تقویت کند. از روی
میز برداشتن گزینه نظامی علیه ایران احمقانه است اما باید این مسئله را
نیز به خاطر سپرد که هرگونه حمله نظامی درصورت موفقیت آمیز بودن تنها باعث
تاخیر در دستیابی ایران به مرحله گریز هستهای خواهد شد. بنابراین بهتر است
درحال حاضر به این توافق احترام گذاشته شود و بر روی جزئیات اجرا و
راستیآزمایی آن تمرکز کرد.