به گزارش پایگاه 598 به نقل از «جوان»، کاخ سفيد دموکرات و کنگره جمهوريخواه سه شنبه شب بر سر طرح جنجالي
نظارت کنگره امريکا بر توافق هستهاي با ايران معروف به طرح «کروکر-
منندز»توافق کردند. اين طرح با رأي 19- 0 در کميته روابط خارجي سناي امريکا
تصويب شد و طي دو هفته آينده (يعني تا آخر آوريل 2015) در سناي امريکا هم
تصويب و براي تصويب نهايي به امضاي رئيسجمهور خواهد رسيد. بر اساس طرح
تصويب شده، کاخسفيد موظف است توافق هستهاي (احتمالي) با ايران و ضمايم
طبقه بندي شده آن را ظرف پنج روز بعد از انجام آن به کنگره امريکا ارائه
کند و کنگره نيز 30 روز وقت خواهد داشت، آن را بررسي و تأييد يا رد کند. در
صورت تأييد، باراک اوباما رئيسجمهور امريکا نيز آن را امضا و اجرايي
خواهد کرد ولي اگر کنگره توافق هستهاي با ايران را تصويب نکند، رئيسجمهور
امريکا 12 روز وقت دارد عدم تصويب کنگره را وتو کند. در صورت وتوي
رئيسجمهور، کنگره بار ديگر (ظرف 10 روز ) ميتواند با اکثريت دو سوم آرا،
وتوي او را بياثر کند ولي چنانچه قادر به دستيابي به چنين اکثريتي نباشد،
توافق احتمالي با ايران اجرايي خواهد شد. بر اساس اين طرح که کاخ سفيد و
کنگره بر سر آن مصالحه کردهاند، دولت امريکا تازماني که کنگره در حال
بررسي توافق هستهاي احتمالي با ايران است (يعني دست کم 35 روز) نميتواند
تحريمهاي ايران را تعليق کند. بر اساس قوانين داخلي امريکا، رئيسجمهور
اين اختيار را دارد که دست کم دو بار و هر بار 180 روز تحريمهاي کنگره را
تعليق کند. رابرت منندز يکي از دو طراح اصلي اين طرح در جلسه کميته روابط
خارجي مجلس سنا گفت: « اجازه دهيد پيامي به تهران بفرستيم مبني بر اينکه
کاهش تحريمها قطعي نيست.» بنيامين کاردين سناتور مريلند که نقش ميانجي بين
کاخ سفيد و کنگره براي دستيابي به مصالحه ايفا کرد، گفته است: « ما دخيل
هستيم و بايد هم دخيل باشيم. فقط کنگره است که ميتواند رژيم تحريمها را
تغيير يا به طور دائم تعديل کند.» رئيسجمهور امريکا گفته بود که طرح
منندز- کروکر مداخله در اختيارات رئيسجمهور است و چند مرتبه کنگره امريکا
را تهديد به وتو کرده بود، ولي ديروز کاخ سفيد اعلام کرد، اوباما به رغم
برخي ملاحظات و نگراني ها، اين طرح را امضا خواهد کرد. جاش ارنست، سخنگوي
کاخ سفيد به خبرنگاران گفت: « اوباما با لايحه تصويب شده توسط کميته روابط
خارجي سنا مشکلي ندارد و ميخواهد آن را امضا کند.» لازم به ذکر است که
کنگره امريکا متشکل از 435 نفر در مجلس نمايندگان و 100سناتور در مجلس سنا
است.
چهار اصلاح کليدي
نمايندگان کنگره از اينکه دو طرف
در ساعتهاي آخر به يکباره بر سر طرح به مصالحه رسيدند، ابراز شگفتي
کردهاند. کاردين سناتور مريلند به خبرنگاران گفته انتظار نداشته اين طرح
با 19 رأي در مقابل صفر تصويب شود: «من از اين موضوع بسيار شگفت زده هستم.»
باب کروکر ديگر باني طرح نيز توافق دوحزبي را اين طور روايت کرده است که
چند دقيقه قبل از برگزاري نشست(کميته روابط خارجي سنا) اين لايحه براي اعضا
فرستاده شد و رأيگيري به مدت 30 دقيقه به تأخير افتاد تا آخرين بحثها
درباره اصلاحات جديد انجام شود. اين تلاشها بوده که توانست اين لايحه را
از تهديد اوباما براي وتو نجات دهد، چراکه به گفته کروکر «به نظر ميرسيد
چندين رأي براي دستيابي به عدد 67 موافق (البته در عمل رأيگيري نهايي هنوز
انجام نشده) که بتواند اين مصوبه سنا را از وتوي رئيسجمهور در امان دارد،
کم بود.» چيزي که کاخ سفيد را تشويق کرد در دقيقه 90 با نمايندگان سنا در
مورد طرح مصالحه کند، چهار تغيير کليدي بود که مدافعال طرح حاضر شدند در آن
اعمال کنند:
1- در طرح اوليه «منندز- کروکر» آمده بود که
رئيسجمهور امريکا ملزم است طي 90 روز تأييد کند ايران ديگر حامي اقدامات
تروريستي عليه امريکا نيست ولي اين قسمت حذف و به درخواست گزارشهاي ادواري
رئيسجمهور درباره فعاليتهاي ايران در زمينه موشکي و تروريستي، تقليل
پيدا کرد. معني تلويحي عقب نشيني سناتورها از اين درخواست، پذيرش اصل
هستهاي بودن مذاکرات است که ايران بر آن تأکيد دارد. با اين حال، بر اساس
اين طرح، دولت امريکا موظف شده اگر ايران هر يک از بندهاي توافق نهايي را
نقض کند، کنگره را در جريان بگذارد.
2- سناتور مارکو روبيو جمهوريخواه
در طرح اوليه خواستار اين شده بود که ايران دولت اسرائيل را بهرسميت
بشناسد و صراحتاً اعلام کند اين توافق هستهاي امنيت اسرائيل را تهديد
نميکند ولي سناتور ران جانسون نيز موافقت کرد که از طرح خود براي برخورد
با توافق هستهاي با ايران به عنوان يک معاهده صرفنظر کند. در صورتي که
اين توافق به عنوان يک معاهده در نظر گرفته ميشد، قبل از اجرايي شدن بايد
دوسوم اعضاي سنا آن را تصويب ميکردند.
3- در طرح اوليه مدت زماني که
کنگره، کاخ سفيد را موظف کرده، تعليق تحريمهاي ايران بعد از انجام توافق
را به تعويق بيندازد، از دو ماه به حدود 35 تا 60 روز (متغير) کاهش پيدا
کرده است.
4- جاني ايساکسون يکي ديگر از سناتورها نيز به درخواست کروکر
از درخواست خود براي پرداخت غرامت توسط ايران به قربانيان گروگانگيري در
سال 1979 عقب نشيني کرد.
خطر خروج مذاکرات از ريل
موضع گيريهاي
دموکراتها و کاخ سفيد نشان ميدهد آنها از مصوبه سه شنبه شب کميته روابط
خارجي راضي هستند. باربارا باکسر، سناتور دموکرات که خواستار 18 مورد
پيشنهادي براي اصلاح در توافق يکي از مهمترين مخالفان آن بود، گفت: « من
فکر ميکنم اين لايحه از جايي که من نميتوانستم از آن حمايت کنم با برخي
تغييرات به نقطهاي رسيد که من ميتوانم از آن حمايت کنم.»
با توافق
دو حزب کنگره (جمهوريخواه) و کاخ سفيد (دموکرات) بر سر لايحه نظارت بر
تحريمهاي ايران، در عمل اين کنگره امريکا خواهد بود که بعد از توافق
احتمالي 1+5 با ايران، درباره تأييد يا رد آن تصميم نهايي خواهدگرفت. با
اين حال، ناظران تأييد ميکنند که بعد از هرگونه توافق احتمالي، هزينههاي
رد يا تغيير در توافق بين ايران و 1+5 براي کنگره امريکا بسيار زياد است.
باراک اوباما ضمن تعديل برخي بندهاي طرح سناتورها، ضمن سهيم کردن (نمادين)
کنگره در توافق با ايران و جلب مشروعيت داخلي، هزينه مخالفت با توافق و
شکست مذاکرات را به گردن آنها انداخته است. با اين حال، کنگره امريکا با
تعيين يک دوره 35 روزه براي شروع تعليق تحريمها که ممکن است مناقشات کاخ
سفيد و کنگره زمان آن را تا 60 روز افزايش دهد، مسير توافق با ايران را
دشوار کرد. تهران تأکيد کرده که همزمان با توافق، همه تحريمها بايد
برداشته شود. واشنگتن پست ديروز در گزارشي نوشت که هرچند طرح مورد توافق
قرارگرفته بهتر از نسخه اوليه آن است ولي همچنان اين خطر وجود دارد که
مذاکرات را به شکست بکشاند. بلومبرگ نيز گزارش کرد که دولت اوباما که را
تهديد دور زده شدن و تضعيف رياست جمهوري خود و از ريل خارج شدن مذاکرات
روبهرو بود، اين طور نشان داد که نسخه تغيير يافته طرح را امضا خواهد کرد.