از تکرار اتفاقات دوره مهاجرانی در حوزه کتاب تا ضایعه درگذشت استاد مشفق کاشانی

به گزارش سرویس فرهنگی پایگاه 598، با نامگذاری سال 93 به عنوان سال اقتصاد و فرهنگ، پیش بینی می‌شد که امر مغفول مانده فرهنگ بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد اما آنچه که می‌توان به وضوح مشاهده کرد عدم توجه و تغییر رویکرد در این بخش مهم و تاثیرگذار بود؛ به گونه‌ای که در سال 93 نه تنها از لحاظ فرهنگی اقدام قابل قبول و مهمی رخ نداد بلکه با کاهش بودجه‌ها و سوء مدیریت های همیشگی، عملا فعالیت‌های فرهنگی به حاشیه رانده شد.


در روزهای پایانی سال مروی خواهیم داشت بر فعالیت‌های فرهنگی هنری مهم کشور که در بخش‌های جداگانه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

کتاب و ادبیات

شاید بتوان مهم‌ترین اتفاق مرتبط با بخش کتاب را تغییر دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها دانست. در اردیبهشت‌ ماه خبری منتشر شد که علیرضا مختارپور جایگزین محمد حسین ملک احمدی در نهاد کتابخانه‌ها شد. ملک احمدی که در مدت کوتاه چهار پنج ماه تصدی گری دبیر کلی نهاد کتابخانه‌ها اقدام قابل توجهی انجام نداده بود و موجب نارضایتی‌های بسیار شده بود، وزیر ارشاد را وادار به یک تغییر زودهنگام کرد و کرسی دبیر کلی را با حکم جنتی به مختارپور سپرد که پیش از آن کارنامه‌ی درخشانی در حوزه کتاب از خود به جای گذاشته بود.

خبر دیگری که در بخش کتاب باید مورد توجه قرار گیرد، حماسه‌ی کتاب «من زنده‌ام» بود که توانست حماسه‌ی بانوی امدادگر ایرانی در دوران اسارت را به زیبایی به تصویر بکشد و با استقبال گسترده‌ای روبرو شود و با تیراژ بیش از 400 هزار، به تنهایی در صدر فروش کتاب قرار بگیرد.

نکته‌ای که در حوزه کتاب نباید از آن غافل ماند، عدم حضور رهبر معظم انقلاب در بیست و ششمین دوره نمایشگاه کتاب تهران بود. اتفاقی که از دوران وزارت مهاجرانی تا سال گذشته رخ نداده بود.

همچنین در روزهای آخر سال رهبر انقلاب با صدور پیامی از پدر شهیدی که سرمایه‌اش را صرف بنای کتابخانه کرده بود تجلیل کردند و به تنهایی گامی دیگر در ترویج فرهنگی کتابخوانی برداشتند.

شعر کشور در طول سال 93 چند چند رخ داد مهم را تجربه کرد. نخستین آن برگزاری هشتمین جشنواره شعر فجر در اردیبهشت ماه بود و برای نخستین بار جشنواره شعر فجر از بهمن ماه به چند ماه جلوتر کوچ کرد و با تغییرات مدیریتی و انتخاب عبدالجبار کاکایی به عنوان دبیر، جریان حاکم بر دفتر شعر جوان هشتمین کنگره را با تاخیری 4 ماهه خاتمه دادند.

جشنواره‌ای که قرار بود شاهد چند صدایی باشد و همه‌ی طیف‌ها در آن شرکت کنند اما عملا به یک طیف خاص و افراد مرتبط اختصاص یافت و مهم‌ترین بخش آن حاشیه‌ی دعوت از یدالله رویایی برای حضور در جشنواره بود و عکس العمل‌های مختلفی را در پی داشت.

دیدار شاعران با رهبر فرهیخته انقلاب اسلامی در تیرماه سال 93 هم از اتفاقات خوشایندی بود که بار دیگر تکرار شد و امسال چینش مهمانان و شاعرانی که به شعرخوانی پرداختند از چند سال گذشه بهتر شده بود و شاعران جوان‌ خوش درخشیدند؛ هر چند که  اشعار قرائت شده در محضر رهبر انقلاب، چند سالی است که با افت روبرو شده و اشعار متوسط و یکنواختی خوانده می‌شود.
 
خبر دیگر مرتبط با شعر برگزاری جشنواره نهم شعر فجر در اسفند ماه بود. جشنواره‌ای که برگزاری آن به بنیاد ادبیات داستانی متحول شده سپرده شده بود و انتخاب اسماعیل امینی به عنوان دبیر جشنواره بازخوردهای خوبی همراه داشت. جشنواره‌ی شعر فجر در نهمین قدم خود بیشتر به سراغ کارنامه‌ی شاعران رفت و مجموعه اشعار را مورد بررسی قرار داد و در آخر هم پس از مانور بر روی کتاب‌های شاعران شناخته شده، جایزه اصلی جشنواره به مرحوم محمد قهرمان تعلق گرفت. اتفاقی که بسیاری از اعترضات احتمالی را خنثی کرد و همه چیز ختم بخیر شد.

به همه‌ی اتفاقات ادبیات سال، برگزاری جشنواره‌ی کتاب سال در بهمن‌ماه با حضور رییس جمهور، برگزاری جایزه کتاب سال دفاع مقدس، برگزاری جایزه شهید غنی پور و... را باید اضافه کرد.

در پایان نباید از یاد ببریم از دست دادن دو شاعر برجسته‌ و صاحب سبک کشور: استاد سیمین بهبهانی و استاد مشفق کاشانی دو ضایعه جبران ناپذیر ادبیات در سال 93 بود.

* محمد غفاری