یک بازی تکراری؛ تیم ایرانی با کدخدا بست، فابیوس برای بازارگرمی زیر میز زد!

دور جدید مذاکرات هسته ای در حالی قرار است ۲۴ اسفندماه برگزار شود که مقامات ایرانی و آمریکایی حصول توافق اولیه تا پایان ماه مارس را بسیار نزدیک عنوان کرده اند. این در حالی است که طبق یک طراحی اولیه، تیم ایرانی در مدت نزدیک به دو سال، سعی کرده با راهبرد مذاکرات را ادامه دهد که ابتدا طرح اولیه توافق را با امریکا در جلسات متعدد دو جانبه جمع بندی کرده و در نهایت در جمع کشورهای ۱+۵ به بحث بگذارد تا توافق اولیه ایران و امریکا به توافق نهایی همه طرف ها منجر شود، رویکردی که البته موجبات دلخوری برخی طرف های حاضر در مذاکرات را نیز به دنبال داشته است.

با این حال در دور نهایی مذاکرات مقدماتی که موجب به امضاء توافق ژنو شد، فرانسه در یک تقسیم کار کاملا آشکار در جلسه مشترک ۱+۵ طرح اولیه مورد توافق ایران و امریکا را نپذیرفت تا بر این اساس امکان دریافت امتیازاتی بیش از آنچه در جلسات مشترک ایران و امریکا به تصویب رسیده بود، برای امریکا و غرب فراهم شود، تاکتیکی که البته جواب داد و موجبات افزایش سطح امتیازات طرف مقابل شد.

در همین حال به نظر می رسد فابیوس در آخرین ماه های باقیمانده به پایان مهلت تمدید توافق، نقش مشابهی را برای خود در نظر گرفته است، چنانکه  وزیر امور خارجه فرانسه امروز نسبت به مذاکرات اخیر ظریف و کری واکنش نشان داد و در این باره گفت: تعهدات ایران (برای توافق جدید) به شش قدرت جهانی کافی نبوده و به کار بیشتری نیاز است.

وزیر خارجه فرانسه با بیان اینکه "ما طرفدار یک توافق قطعی هستیم. اما در حال حاضر مشکلاتی وجود دارد" گفته است: «در مورد تعهداتی که  دولت ایران باید نسبت به حجم و سطح غنی سازی، حوزه نظارت و مدت زمان محدودیت برنامه هسته‌ای بدهد، کمبودهایی وجود دارد که باید مورد بحث قرار گیرند.»

این در حالی است که بر اساس سیاست مذاکراتی دولت و وزیر امور خارجه، طرف ایرانی برای حصول نتیجه در توافق هسته ای ابتدا در فکر بستن با آمریکا است و پس از توافق ایجاد شده میان ایران و آمریکا، متن مورد توافق به سایر کشورهای ۱+۵ ارائه می شود تا سند نهایی به امضای ۷ کشور برسد.

چنین سیاستی در طول مذاکرات هسته ای به ریاست محمد جواد ظریف پیگری شده است و اولین نتیجه آن توافق ژنو در سوم آذر سال گذشته بود. اما دو هفته پیش از امضای توافق ژنو و در حالی که رسانه های خبری از توافق آمریکا و ایران برای دستیابی به توافق هسته ای خبر داده بودند و قرار بود این توافق به امضای وزرای امور خارجه دیگر کشورها برسد، لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه با حضور در محل مذاکرات مخالفت خود را با امضای توافق هسته ای اعلام کرد.

استدلال فابیوس این بود که هیچ اعتمادی به ایران وجود ندارد و ایران برای اینکه حداقل اعتماد ایجاد شود باید گام های بسیار بزرگی بردارد.

این موضع گیری فرانسه سبب شد که امضای توافق ژنو دو هفته به تاخیر بیافتد و طی دو هفته تیم ایرانی مجبور شد این بار نه برای جلب نظر آمریکا بلکه برای جلب رضایت فرانسوی ها امتیازات بیشتری را واگذار کند.

این "بازی دیپلماتیک"، که غربی ها از آن نتیجه گرفتند بار دیگر در آستانه توافق سیاسی (مرحله اول) در حال تکرار است.

در حالی که گفته می شود مقامات آمریکایی با ایجاد محدودیت های بسیار گسترده تر از آنچه که در توافق ژنو علیه برنامه هسته ای ایران اعمال شده، در مرحله اول به دنبال توافق بر روی کلیات هستند و طرف ایرانی برای آنکه این توافق به امضا برسد این محدودیت های را پذیرفته با این حال، لوران فابیوس بار دیگر وارد میدان مذاکرات شده است و از کافی نبودن تعهدات جدید ایران گلایه کرد.

حال اگر تیم هسته ای بخواهد بر مبنای همان سیاست توافق ژنو عمل کند بار دیگر باید برای جلب رضایت فرانسوی ها تعهدات بیشتر از آنچه که در دیدار با طرف آمریکایی پذیرفته، بپذیرد.

ظریف اظهارات اوباما را تایید کرد؟

هر چند فابیوس اعتقاد دارد محدودیت های ایجاد شده برای ایران در نتیجه مفاد توافق مرحله اول کافی نیست، با این حال وزیر امور خارجه ایران به صورت ضمنی اظهارات اوباما مبنی بر اعمال محدودیت های ۱۰ ساله برای برنامه هسته ای ایران را تایید کرد.

محمد جواد ظریف روز پنج شنبه ۱۴ اسفند در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی "سی‌ان‌ان" اظهار داشت که ایران احتمالا پیشنهاد اعمال محدودیت ۱۰ ساله در برخی از جوانب برنامه هسته‌ای خود را بپذیرد. وی از دادن جزئیات بیشتر در این مورد خودداری کرد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، کریستین امانپور خبرنگار سی‌ان‌ان در رابطه با اظهارات چند روز گذشته باراک اوباما مبنی بر لزوم توقف ۱۰ ساله برخی از فعالیت‌های حساس هسته‌ای ایران از آقای ظریف سوال کرد که وزیر خارجه ایران در پاسخ گفت: «بستگی دارد که این موضوع را چگونه تعریف کنید، اگر توافقی صورت بگیرد، ما (ایران) آماده‌ایم که برخی محدودیت‌های مشخص برای یک بازه زمانی معین را قبول کنیم، اما من نمی‌خواهم جزئیات مذاکرات را در رسانه‌ها مطرح کنم».

رییس جمهور آمریکا روز ۱۲ اسفند در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفته بود که حصول توافق نهایی اتمی با ایران مستلزم این است که جمهوری اسلامی دستکم به مدت ۱۰ سال فعالیت‌های هسته‌ای حساس خود را کنار بگذارد و غرب هم بتواند از توقف این فعالیت‌ها مطمئن شود.

 نخست وزیر رژیم صهیونیستی در بخشی از اظهاراتش در کنگره  درباره جزییات توافق نهایی گفت: امتیاز دوم توافقی که قرار است با ایران به امضا برسد برداشتن تمام محدودیت‌ها از فعالیت هسته‌ای ایران «پس» از ۱۰ سال است.

انگونه که از اظهارات مقامات داخلی و خارجی برمی آید محدودیت هایی که آمریکا علیه ایران در ازای توافق مرحله اول در نظر گرفته بسیار گسترده است و در نظر دارد این محدودیت ها را حداقل برای ۱۰ سال آتی نیز حفظ کند. با این حال  این سئوال وجود دارد وقتی قرار است محدودیت ها برای سالیان طولانی حفظ شود، طرف ایرانی به چه علت محدودیت های بیشتر علیه برنامه هسته ای را میپذیرد؟ ایا صرف مانور تبلیغاتی در داخل کشور آن هم در آستانه انتخابات مچلس دلیل امضای چنین توافقی است و یا آنکه برخلاف اخبار منتشر شده، تعهداتی که آمریکا در نتیجه توافق نهایی می پذیرد سنگین تر از تعهدات ایران است؟