به گزارش پایگاه 598 به نقل از دنیای اقتصاد، در آستانه دور جديد مذاکرات هستهاي که قرار است طي روزهاي آينده در دهکده
مونترو، در حومه شهر ژنو سوئيس برگزار شود، محمد جواد ظريف، وزير امور
خارجه ايران در ديدار با همتاي ايتاليايي خود در تهران گفت که با وجود
پيشرفتهاي صورتگرفته در مذاکرات هستهاي، تحريمها مهمترين مانع توافق
هستهاي هستند. ظريف در همين باره گفت:«هفته گذشته، پيشرفتهاي جدي در
مذاکرات به دست آمد و اميدواريم که اين هفته نيز در ساير موضوعات به ويژه
رفع تحريمها، به پيشرفت دست يابيم.» او در بخش ديگري از سخنانش تاکيد کرد
که «بحثهاي مفيدي در حوزه فني و رسيدن به تفاهم فني و حل مسائل انجام شده؛
اما در ديگر حوزههاي هستهاي از جمله تحريمها اختلافات باقي است.» در
همين حال اخبار و تحليلهايي که از مذاکرات به گوش ميرسند حکايت از آن
دارند که ايران و گروه 1+5 از فاز بحث درباره ظرفيت غنيسازي در ايران عبور
کردهاند و اين هفته روي مساله تحريمها که موضوعي سياسي است، متمرکز
خواهند شد. بهنظر ميرسد زمان پيشنهادي ايالاتمتحده براي لغو تحريمها و
همچنين مدت زمان اجراي توافق که قرار است صرف راستيآزمايي ايران شود،
مهمترين محور مذاکرات در دهکده زيباي مونترو در کرانه درياچه لک لمن در
نزديکي مرز فرانسه باشند.
در آستانه دور تازه مذاکرات هستهاي
ايران و ايالاتمتحده در شهر مونترو سوئيس، وزير خارجه ايران با بيان اينکه
مذاکرات هستهاي به مرحله حساس خود نزديک شده است، گفت که با وجود
پيشرفتهاي صورت گرفته در هفته گذشته، اما همچنان تحريمها مانع اصلي توافق
است. همزمان يک مقام آمريکايي نيز گفت که مذاکرات با ايران پيشرفت قابل
توجهي داشته است.
اذعان به پيشرفت در گفتوگوها در شرايطي است که
سناتورهاي جمهوريخواه و دموکرات آمريکايي لايحهاي جديد ارائه کردهاند که
کنگره را به بررسي هرگونه توافق هستهاي با ايران ملزم ميکند. در دو ماه
اخير، روي کار آمدن کنگره جمهوريخواه و همچنين دعوت از نخستوزير رژيم
صهيونيستي براي سخنراني در اين نهاد قانونگذار، موجب شده تا موج انتقادات
داخلي و بينالمللي عليه جمهوريخواهان و همچنين شخص بنيامين نتانياهو، شکل
بگيرد. محمدجواد ظريف وزير خارجه ايران در کنفرانس خبري مشترک با همتاي
ايتاليايي خود در پاسخ به سوالي درخصوص سخنراني نتانياهو در کنگره گفت:
«جاي تاسف است که گروهي منافع خود را در تنش و بحران ميبينند و از هيچ
راهحلي استقبال نميکنند، نتانياهو مخالف هر گونه راهحل است و اين
نشاندهنده تلاشي است براي اينکه با استفاده از يک موضوع غيرواقعي و ساختگي
بر واقعيات منطقه از جمله اشغال و سرکوب مردم فلسطين و نقض حقوق آنها
سرپوش گذاشته شود.» ظريف با بيان اينکه اين رويکرد جديد نيست، افزود:
«معتقدم اين تلاش بيهوده است و نبايد مانع رسيدن به توافق شود.» به گزارش
«ايرنا»، وزير خارجه ديروز در نشست خبري مشترک با همتاي ايتاليايي خود با
اذعان به پيشرفتهاي صورت گرفته در مذاکرات گفت: «هفته گذشته پيشرفتهايي
جدي در مذاکرات بهدست آمد. اميدواريم اين هفته نيز، در ساير موضوعات به
ويژه رفع تحريمها به پيشرفت دست يابيم؛ در اين صورت آن را تدوين و به شکل
يک توافق جامع و دقيق در ميآوريم.» قرار است دور تازه مذاکرات روز
پنجشنبه در حاشيه اجلاس حقوق بشر در شهر مونترو سوئيس برگزار شود. همچنين
قرار است وزراي خارجه آمريکا و فرانسه درخصوص ايران گفتوگو کنند. رئيس تيم
مذاکرهکننده هستهاي با اشاره به اينکه بحثهاي مفيدي در حوزه فني و
رسيدن به تفاهم فني و حل مسائل انجام شد، تاکيد کرد: «پيشرفت قابل
ملاحظهاي در اين زمينهها صورت گرفت، اما در حوزههاي ديگر هستهاي و
تحريمها اختلافها باقي است.» ظريف ادامه داد: «بارها تکرار کرده ايم
تحريمها براي رسيدن به هيچ هدفي مفيد نبوده و آمريکا و ديگر کشورها بايد
به اين نتيجه برسند که تحريمها راه گشا نيست، بلکه مانع است. اگر اين نگرش
به وجود آيد براي رسيدن به توافق جامع آمادهايم.» در همين ارتباط سايت
ايران هستهاي نزديک به منتقدان توافق موقت ژنو در تحليلي آورده است که
برخي گزارشها نشاندهنده آن است که ايران و 1+5 از فاز بحث درباره ظرفيت
غنيسازي در ايران عبور کردهاند و قصد دارند در مذاکرات اين هفته روي
مساله تحريمها متمرکز شوند.
ايران هستهاي مينويسد: «اصليترين مساله
در اينجا اين است که زمان بندي پيشنهادي آمريکا براي لغو تحريمها بسيار
طولاني است و اين درجه اعتماد به توافق را در تهران به شدت پايين آورده
است.» برخي منابع ميگويند مذاکرهکنندگان آمريکايي وعده دادهاند دولت
آمريکا در پي تصويب قانوني در کنگره خواهد بود که ضمانتهاي لازم را براي
تعليق، سپس لغو تحريمها در 15 سال آينده در صورت پايبندي ايران به تعهداتش
فراهم ميکند. اين منابع حتي عقيده دارند ممکن است هدف اصلي سفر نتانياهو
به واشنگتن جلوگيري از تصويب چنين قانوني باشد.
چالش جديد سناتورها براي اوباما
همزمان
با اين تحولات، سناتورهاي جمهوريخواه و دموکرات آمريکايي لايحهاي جديد
ارائه کردند که کنگره را به بررسي هرگونه توافق هستهاي با ايران ملزم
ميکند. به گزارش «ايسنا»، براساس اين لايحه که قانون بازنگري در توافق
هستهاي با ايران ناميده ميشود، از باراک اوباما رئيسجمهور آمريکا خواسته
شده است تا هر توافق هستهاي با ايران را براي بازنگري در يک دوره زماني
60 روزه به کنگره ارائه دهد و دولت موظف است در طول اين مدت براي اجراي اين
توافق منتظر موافقت کنگره بماند. اين لايحه جديد علاوه بر اين از دولت
آمريکا ميخواهد تا در صورت هرگونه تلاش ايران براي نقض توافق نهايي مساله
را به کنگره گزارش دهد و دولت را ملزم ميکند تا دو بار در سال درباره
پايبندي ايران به متن توافق نهايي گزارش دهد. به علاوه ابزاري قوي به کنگره
ميدهد که از طريق آن ميتواند در صورت تخلف ايران از توافق، تحريمها را
دوباره اجرا کند.
پيشرفت قابل توجه
همزمان يک مقام
بلندپايه آمريکايي روز جمعه گفت مذاکرات براي حل مناقشه هستهاي ايران
پيشرفتهاي اساسي و قابل توجهي داشته است، اما همچنان مسائل دشواري وجود
دارد و انتظار نميرود در مذاکرات هفته جاري توافق حاصل شود. به گزارش
خبرگزاري «رويترز»، اين مقام بلندپايه آمريکايي که نخواست نامش فاش شود،
گفته است: «خيلي واضح است که مذاکرات پيشرفت اساسي و قابل توجهي داشته است،
اختلافات کاهش يافته است، اما واقعا نميدانيم که قادر خواهيم بود به يک
توافق خوب دست پيدا کنيم يا خير.» او اضافه کرده است: «همچنان مسائل دشواري
وجود دارند. هنوز اختلافاتي وجود دارند.» در همين ارتباط، روزنامه
فرامنطقهاي الحيات نيز نوشت که مذاکرات بين ايران و 1+5 پيشرفتي چشمگير
داشته است و حدود 70 درصد احتمال دستيابي به توافق پيش از پايان ماه آينده
ميلادي (مارس) وجود دارد.
قضاوت جهاني درباره توافق
از
سوي ديگر، وندي شرمن، معاون سياسي وزير خارجه آمريکا و مذاکرهکننده ارشد
با ايران، روز جمعه گفت: «اگر مذاکرات جاري با ايران نتيجه دهد و به توافق
برسيم، جهان درخصوص اين توافق به مثابه يک موضوع خوب قضاوت خواهد کرد.»
شرمن که در موسسه «کارنگي» که رياست آن بر عهده سلف او يعني ويليام برنز
قائم مقام وزارت خارجه آمريکا است، سخن ميگفت افزود: «چنين توافقي ما را
مطمئن ميسازد که راههاي دستيابي ايران به سلاح اتمي بسته خواهد شد و راه
ديگري وجود ندارد که ما را به چنين هدفي برساند.»
توافق به منزله يک ميراث
همچنين
سناتور مارکو روبيو، يکي از گزينههاي احتمالي جمهوريخواهان در انتخابات
رياستجمهوري سال ۲۰۱۶ آمريکا، ميگويد باراک اوباما توافق هستهاي با
ايران را «ميراثي» براي دولت خود ميداند. اين سناتور ايالت فلوريدا اوباما
را متهم کرد که به اندازه کافي از متحد آمريکا يعني اسرائيل حمايت
نميکند.
نتانياهو براي اسرائيل مخرب است
همزمان مئير
داگان، رئيس پيشين موساد، گفته است سياستهاي بنيامين نتانياهو در قبال
مساله هستهاي ايران نه تنها به مناسبات اسرائيل و آمريکا لطمه زده، بلکه
آسيب «استراتژيک» به اين روابط وارد کرده است و خود او بهزودي در يک همايش
خياباني بزرگ عليه نتانياهو سخنراني خواهد کرد. نخستوزير اسرائيل در
روزهاي گذشته تاکيد کرده است که با وجود همه انتقادها در آمريکا و اسرائيل
از سخنراني هفته آينده او، سفر به واشنگتن را عملي خواهد کرد. مشاور امنيت
ملي آمريکا اين هفته گفت، اين بحران «اساس روابط دو کشور را تخريب کرده
است». وزير امور خارجه آمريکا نيز در اظهارنظرهاي پي در پي روزهاي اخير،
صريحتر از هر زمان ديگر، گفت قضاوت نتانياهو در مورد ايران نادرست است.
با توافق مخالفتي نداريم
در
ادامه يووال اشتاينيتس، وزير اطلاعات و امور استراتژيک اسرائيل در يک
گفتوگوي مطبوعاتي اعلام کرد که اصولا با توافق هستهاي ميان ايران و غرب
مخالفتي ندارد، اما از روند فعلي مذاکرات ناخرسند است.